Urdulizko istripuaren biktima guztiak
Urduliz (Bizkaia), 1970eko abuztuak 9, 19:30. Geltoki buruak Plentziara bidaiaririk gabe zihoan tren baten irteera baimendu zuen. Ordurako beste tren bat abiatua zen Plentziatik Bilborantz, hondartzatik zetorren jendez gainezka. Bi trenek bide bakarreko eta ikuseremu urriko zatia igaro behar zuten. Orduko 45 kilometroko abiadura gehiegizkoa izan ez arren, makinistek ezin izan zuten arriskua ikusi. Geltoki burua egindako akatsaz jabetu eta korronte elektrikoa mozten saiatu, baina ez zuen lortu. Garaiko komunikazio teknologia urriak ere ez zion makinistei ohartarazteko aukerarik eman. Talka izugarria izan zen, Euskal Herrian sekula gertatutako tren istripurik larriena: 33 hildako eta 160 zauritu baino gehiago, horietatik 29 larri.
Ingurukoak berehala joan ziren laguntzera, besteak beste, DYAko sortzaile eta presidente Juan Antonio Usparitza: “Iritsi nintzenean nahasmena izugarria zen. Laguntzera hurbildutakoek oso borondate ona zuten, baina borondate ona besterik ez; han ez zen antolakuntzarik, gidaritzarik...”. Beste lekuko batzuen arabera, inguruko landaredia trinkoak asko oztopatu zituen erreskate lanak; “gorpuak aurkitzea eta garraiatzea lan nekeza izan zen”.
Ezbeharraren arrazoi ofiziala “esplikaziorik gabeko giza akatsa” izan zen. Okupatuta zegoen bidea erabiltzeko baimena eman zuen langileak egin zuen akats hori, Urdulizko geltoki buruak, alegia. Hala, Bilboko tren enpresako (Compañía de Ferrocarriles Suburbanos de Bilbao) arduradunek arazo teknikoak baztertu eta erantzukizuna saihestu zuten. Istripua gertatu eta bi egunera, Rafael Martinez epaileak Urdulizko geltoki burua Basauriko espetxean sartzeko agindua eman zuen.
Baina, gerora jakin zenez, “esplikaziorik gabeko akatsak” bazuen esplikazioa. Eta ez nolanahikoa. Langileak hamasei orduko lanaldiak egin zituen aurreko lau egunetan, goizeko 5:00etan hasi eta gaueko 23:00etara arte. Gainera, egun horietan geltoki laguntzailea ez zen lanera joan. Hortaz, geltoki buruak, trenen zirkulazioa kontrolatzeaz gain, leihatilan txartelak saldu behar zituen, langak jaso, orratzak aldatu...
Hainbat hilabete espetxean eman ondoren, istripuaren “erruduna” aske utzi zuten. Eta handik gutxira hil zen, teorian osasun arazoak medio. Haren ingurukoen esanetan: “Atsekabeak jota hil zen. Istripuak bera ere hil zuen”.
“Gazako sarraskiak gerra gertaerak dira, eta erruduna Hamas da. (...) Ez dut inondik inora lotsagorritu beharrik borrokak eramateko Israelen moldeaz. (...) Denak poztuko lirateke Israelek lana bukatuko balu”. Haïm Korsiaren hitzak dira, Frantziako Rabbi... [+]
Errealitatea ipini dute zalantzan Imanol Alvarezek eta Iñigo Martinezek podcastaren bosgarren atalean... eta, errealitatea da, saioaren laburpena den artikulu hau, solasaldiko gogoetak brotxa lodiz jasotzera baino ez dela heldu.
Larunbatean prentsaurreko bateratua eman dute Egiari Zor Fundazioak, Euskal Herriko Giza Eskubideen Behatokiak eta Iratxe Sorzabalen abokatu Aiert Larrartek. Ostegunean ezagutu zen sententzia mugarria dela adierazi dute hirurek. Larrartek adierazi du Estrasburgoko epaitegira... [+]
Gasteizko Arana auzoan Nazioarteko Babeserako Harrera Zentroa birgaitzeko lanak hasi ondoren, bizilagun okupatuak eta kezkatuak garen aldetik eta Euskal Herria benetako harrera- herria izan dadin, berriz ere publikoki posizionatu beharra ikusi dugu. Beste behin ere lengoaia... [+]
Aurreko artikulua amaitzeko, Euskal Herriko xahuketa eta gerrarako ekoizpenaren inguruan (EHXGE, edo industria militarra) hitz egiten denean Zedarriak eta Eusko Jaurlaritzak jorratu nahi ez duten helburu bat jarri genuen mahai gainean: Euskal Herrian egindako... [+]
Espainiako Gobernuak Eskola Jantokien inguruko Errege Dekretua atera berri du, Euskal Herri Hegoaldeko eskola jantokien kudeaketan eragingo duena. Spoiler: elikadura sistema osasuntsu eta jasangarri bat garatzeko inolako asmorik erakusten ez duen dokumentua da.
Kaxalotea edo zeroia (Physeter macrocephalus) munduko horzdun zetazeo handiena da, eta baita munduko horzdun animalia handiena ere. Beheko barailan soilik ikusten zaizkio hortzak, baina bakoitzak kilo bateko pisua izan dezake. Izatez, ez dago oso argi zertarako erabiltzen dituen... [+]
Aurten bai urtea da. Sagar urtea izango da aurtengo hau (Malus domestica). Eta baialdia behar bezala agurtu eta baliatzeko, besteak beste, dolareak gertatu beharko ditugu.
Duela urtebete pasa gauzatu zuten Ortulaguntza proiektua Debagoienan. Langile bat kontratatu dute bailarako nekazaritza proiektu txikietan txandaka lanean aritzeko, hartara ekoizleei lan karga arintzeko eta baldintzak duintzeko. “Sektorea zaurgarri zegoela eta errelebo... [+]
Tentsio handiko ikasturtea amaitzear, ostegunean hasi eta ostiralean jarraituriko azken negoziaketa maratoian Eusko Jaurlaritzarekin akordioa sinatu dute sindikatu guztiek, ELAk izan ezik. Datorren asteko grebak bertan behera geratu dira. Segidan, adostu dutena eta batzuek eta... [+]
Andrea Velasko dietista eta nutrizionistak elikaduraren bidez menopausiak eragindako aldaketak kudeatzeko zenbait gako eman ditu.
BRN + Auzoko eta Sain mendi + Odei + Monsieur le crepe eta Muxker
Zer: Uzta jaia.
Noiz: maiatzaren 2an.
Non: Bilborock aretoan.
---------------------------------------------------------
Ereindako haziek ura, argia eta denbora behar dute ernaltzeko. Naturak berezko ditu... [+]
Sei urteko etenaldiaren ostean, maiatzaren 18an, Sortzen jaia ospatuko dute Takoneran D ereduko eskola publikoen aldeko jaia. Ikuskizunak, haurrendako jolasak eta Gorka Urbizu edota Borla taldeen kontzertuak izango dira.
Ikusiz zenbat psikologok, medikuk, terapeutak… metodo mirakuluak partekatzen dizkiguten, pentsa daiteke haurren heziketa nazioarteko kezka dela eta denok adituak bilakatu garela.