Subalternoak
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Niestzche parafraseatuz, esanen nuke ez dudala normala izan nahi normala izan ezin naizelako. Normaltasuna, argi gelditu da zutabe honetan behin baino gehiagotan, boterearen araua da, naturala, heterosexuala eta abarrak bezala. Gainera, normaltasuna ennuiak jota dago, eta horrek ez du esan nahi ez-normalak ez gaituela ennuiak jotzen.
Eider, zure idazle lagun gizonezkoekin zaudela zure jokaleku subalternoaren deskribapen zehatza egin duzu, bai horixe. Nik horrelakoetan, ahal dudan neurrian jakina, jokaleku horrek berak ikustarazten dizkidan etekinez baliatzen naiz. Nafartasuna zen garai batean nire subalternotasunetako bat –barkatu hitza, jode!–. Idazle jendearekin aritzen nintzenean ahaide pobrearekiko begirunez zein gurasokeria arinez tratatzen nindutenean, adar joka eta irainik gabe, dena esan beharra dago, nire jokaleku nafarra ateratzen nuen paseatzera nire kokalekua mugituz argudioak beste bide batetik eramateko. Gero ikasi dut gauza bera egiten homosexualitatearekin. Beti ere, zure eztabaida kideek zarena, homosexuala, nafarra, emakumea, onartu eta errespetatu behar dutela aurre-baldintza; bestela atera korrika, jipoitu eginen zaituzte-eta, hurrengo errenkarnazioan madrildarra, heterosexuala eta PPkoa izan nahi zuen adiskide hura Takoneran cruising ari zela jipoitu zuten bezala.
Niri asko kostatu ondoren, zer esanen dizuet, subalternoa izatea zortea iruditzen zait, izan ere, bizitzak berez erakutsi dizkit bestela neke intelektual anitz beharko luketen lezioak.
Izan ere, Eider, zuk aipatzen dituzun puntu horiek emakume izateak erakutsi dizkizu, horretan, beraz, argi ikusten da barne-barnetik duzula arakatua gizonen arteko botere harremanak nola sortzen diren, emakume baino lehenago, noizbait zuen haurtzaroan “gizon” ere izan zaretelako.
Bestelakoa da nola kudeatzen duzun botereak ezarri dizun txokotasuna. Duela gutxi aritu da botereak emakumeari paratzen dion putatasunetik Devenir perra idatzi duen Itziar Ziga errenteriarra Euskal Herrian bere liburua aurkezten. Halaber hasieran aipatutako nire adiskideak, gizonkotez osaturiko kamaraderia talde batean, halako batean “zuri eman dizute inoiz atzetik?” galdetzen zuen serio-serio hitzetik hortzera. Izugarrizko isiltasuna egiten zen, eta bat-batean kamaraderia hautsi eta taldea zena ihes bideak inguruko gauzetan bilatzen zuten banakako multzo bihurtzen zen.
Subalternotasuna ez da ez hobea ez txarragoa. Tokatu zaizuna baino ez da, baina zerbait ez bada lantuaren tokia da. Subalternotasunaren teoriak horixe da ekarri duen ona: ezin duzula ezarri zaizun jokalekuan egon lantuan, zein gaizki zauden negarrez, ezarri dizuten biktimaren papera egiten, horrek berak zure jokalekua menpekoago eginez boterea indartzen duelako. Postmodernitatearen lezioa, krudela, baina lezio.
Bigarren aldiz da El Salvadorko presidente Bukele, konstituzioak legegintzaldi bat baino gehiagoz presidente izatea debekatzen badu ere. Orain, konstituzioa aldatu eta nahi beste aldiz hautatu dezakete presidentea.
Gasteizen igandean eginiko agerraldian, Txosnak. Gureak, denonak dinamikako kideek gaitzetsi dute txosnak ez direla enpresen gisara tratatu behar: "Gure ospakizunak edukiz hustu nahi dituztenen kontra, konpromisoaren, aniztasunaren eta autogestioaren alde egiten... [+]
Urtero legez, hitzordua izan dute igandean Sare eta Etxerat elkarteek Hego Euskal Herriko 11 hondartzatan. Euskal preso, iheslari eta deportatuak etxeratzearen aldeko aldarriak egin dituzte.
Bahituen "egoera larriaz" eztabaidatuko dute biltzarrean egongo diren herrialdeek, Danny Danon Israelek Nazio Batuen Erakundean duen enbaxadorearen arabera. Hamasek adierazi du bahituek osasun arreta jasoko dutela baldin eta Israelek Gazara laguntza humanitarioa... [+]
Euskal diasporaren Boiseko Jaialdiaren testuinguruan, Etxepare Euskal Institutuak eta AEBetako euskal erakunde NABOk euskararen irakaskuntza sustatzeko akordioa sinatu dute. Hori horrela, AEBetako Euskal Etxeek euskara "sustatuko eta trinkotuko" dute, eta Jaurlaritzak... [+]
Etxe pareko lokala itxita, obretan, zerbait berria irekiko dutelako susmoa. Ez da izanen mertzeria bat, ez eta loradenda bat. Kasurik onenean taberna bat, ohikoa, auzokoa, eta txarrenean gastrobarra edo specialty cafe bat. Ez duzu dirurik bost euroko kafea erosteko. Ez duzu... [+]
"Gure herria izugarrizko irabazi-iturria da turismotik negozioa egiten dutenentzat. Bertako langileok, berriz, horren albo-kalteak jasaten ditugu: miseria eta esplotazioa", seinalatu dute mobilizazioa deitu duten Kontseilu Sozialistak eta Etxebizitza Sindikatu... [+]
Zer: “Requiem (s)”. Ballet Preljocaj.
Koreografia: Angelin Preljocaj.
Eszenografia: Adrien Chalgard.
Argiztapena: Éric Soyer.
Jantziak: Eleonora Peronetti.
Bideoak: Nicolas Clauss.
Lekua: Kursaal Auditorioa, Donostia.
Data: abuztuaren... [+]
Gorpuzkiak aurkitu eta lurpetik atera ahal izateko ezinbestekoa izan da Gesalaz Muniango bi bizilagunen testigantza: Lucio eta Domingo Zabalza anaiek adierazi zuten, haur zirela, hainbat pertsona lurperatu zituztela leku horretan Guesalazko haranean, herri horretako... [+]
Ukabilkadak, bultzadak, blokeoa, izotz jaurtiketak eta abar jasan behar izan dituzte Bajadika aldarrikatzailea egin duten pertsonek.
Marijo Louis paristarra da sortzez, 1977an heldu zen Miarritzera Euskal Herriko borrokek erakarrita. Josetxo Otegi zizurkildarrak 1983an pasa zuen muga Gipuzkoatik Lapurdira, Poliziatik ihesi. AEK-ko irakasle eta ikasle zirela ezagutu zuten elkar. 1986an, GALen atentatuen,... [+]
Ibilbideen serie honetako ezberdinena dirudike Baiona Ttipiak, bere antzinako eraikinei beha jarriz gero: ez blokerik, ez adreilurik, ez maldarik.... herrixkatxo lasai bat da. Aitzitik, Errobi ondoko auzo honen historian barrena eginez gero, konturatuko gara borroka politiko... [+]
Kostako zaizu Adurtza baino auzo zaharragorik aurkitzea Euskal Herrian: aurten 1.000 urte bete ditu, Donemiliagako Goldea dokumentuan ageri denez (ikusi Gakoak honetan Josu Narbartek idatzitako erreportajea horri buruz), eta merezi bezala ospatu dute bertan bizi direnek. Baina... [+]
Euskal Herrian auzo borrokalaririk bada, hori Txantrea da zalantzarik gabe. Herritarrek euren eskuz eraikia (literalki), auzoa defendatzen ikasi dute kalez kale, izan poliziarengandik, izan agintarien utzikeriatik, izan ugazaben diru-gosetik. Baina auzoa hori baino gehiago da,... [+]
Donostiako hirigunetik Urumeak banandua, nekazaritza eremu zabala zen Egia: Nabarrizene, Txurkoene, Mikelaene, Polloene... 70 baserri baino gehiago zeudela uste da. Trenbidearen etorrerak beste destino petral bat ekarri zien lur horiei, ordea: zerbitzuetarako eta... [+]