Gure garaiaren questioa

  • Luther Blissett, Q. (Mondadori, 1999). 753 orrialde.

    Apaletan paper berriak izango dituzu, joan den astean erosiak, sortzekoak diren hautsen ohatze zuri. Ez da zentzuzkoena 800 orrialde inguruko liburukote bat hona ekartzea, noiz eta Durangoko Azokaren biharamun buruminezkoan. Ausarta –ergela– XVI. mendean girotutako nobela italiar hau gomendatzera –edo ez– datorkizun hau, kasu egin eta irakurriko duzulakoan, erosi gabe bada ere.
Luther Blissett, Q
Luther Blissett, Q
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Dena da pixka bat arraroa, pixka bat diferentea eta pixka bat azaldu beharrekoa Luther Blissetten Q-n. Egilea, hasteko: izena entzunda futbolsofian katedradunari A.C. Milan taldean 1980ko hamarkadan jokatu zuen aurrelari jamaikarra etorri zaio burura. Formateatu diskoa. Nom de plume bat duzu Luther Blissett, pseudonimo bat, atzean egile kolektiboa gordetzen duena. Europa osoko kultur ekintzaileek erabili izan dute deitura hori. Q nobela mugimendu horretako lau kide bolognarren fruitua da, 1999an argitara emana.

12 hizkuntzatara itzuli dute Q, –”etxeko” erdaretara ere bai– eta kritikariek Umberto Ecoren Arrosaren izenarekin alderatu dute. Konparazioak gorrotagarriak dira, zer esanik ez horrelakoak, baina nobela honi merituren bat aitortu behar zaio. Bat, irakurterraza izanda ez dela modan dauden eleberri historikoen txikle bideetatik abiatzen.

Argumentua dugu beste puntu indartsua; istorioa Alemaniako lurraldeetan abiatzen da, Luterok hasitako Erreforma bururaino eraman nahi duten anabaptisten altxamenduarekin. Protagonista behin eta berriro ibiliko da ihesean, Erromako Giovanni Pietro Carafa kardinalaren aginduetara dabilen Q izeneko espioiaren hatsa lepazurrean. XVI. mendeko erlijio gatazken irakurketa marxista –edo– eskaintzen du nobelak; gaur egungo Europaren alegoria izan nahi du istorioak. Anabaptismoa 1960 eta 70eko hamarkadetako mugimendu ezkertiarren pareko azaltzen da. Europan derrigorrez ezkutuan ibili behar du protagonistak eta azkenerako Otomandar Inperioan aurkituko du sosegua.

Gure garaien ispilu: ezkerretik idatzitako istorio onak ere ez dira boterearen jazarpena salatzetik harago joaten. Ez dago alternatibarik, bizirautea baizik. Ispilu hautsiak, inondik ere: Mondadori argitaletxeak zabaldu dizu mundura liburua, Marina Berlusconik –esan behar al dut noren alaba den?– kontrolpean duen argitaletxeak.

Azkenak
Lanbide Heziketa euskalduna, noizko?

Zergatik eskaintzen dira Lanbide Heziketako hainbeste ziklo erdara hutsean EAEn? Zergatik jarraitu behar dituzte ikasketak gaztelaniaz ordura arte D ereduan euskaraz aritu diren ikasle andanak? Lanbide Heziketa euskalduntzeko behingoz plan estrategiko bat gauzatu dezala eskatu... [+]


2025-06-26 | Aiaraldea
Arartekora jo dute, “Osakidetzak ez dielako osasun sistema publiko eta duinaren aldeko 5.646 sinadurei erantzun”

Iazko udazkenean egin zuten sinadura bilketa, eta abenduaren 12an entregatu zituzten atxikimendu guztiak Osakidetzaren Gasteizko zerbitzu zentraletan. 


2025-06-26 | Antxeta Irratia
Euskararen Mapa osatu dute Urruñan engaiatu diren herriko 42 eragilerekin

Bai Euskarari ziurtagiria lortzeko interesa agertu duten herriko 42 elkarte eta establezimenduekin Euskararen Mapa osatu dute Urruñan. Euskara «biziago» egiteko pausoak emateko prest liratekeen eragileak identifikatu ondoren, urratsak egiteko laguntza emango zaie,... [+]


Zuberoako Chaumes gasnategian eta Iratiko Txaletetan sexu erasoak jasandakoei babesa erakusteko dinamika abian da

Mauleko Chaumes gasnategian langile eta CGTko sindikatu ordezkaria izandako gizon baten kontrako lau salaketa dira pausaturik, eta Larraine gaineko Iratiko Txaletetan lankide ukandako bosgarren emakume batek ere gehitu du berea. Uztailaren 3an iraganen da auzia Pauen. Erasoa... [+]


2025-06-25 | Euskal Irratiak
Betharram ikastetxearekin lotutako bortizkeria kasuak ikertzeko, lekukotasunen bilketa abiatu dute

Betharram ikastetxearekin lotutako sexu eta bortizkeria kasuak ikertzeko asmoz, Batzorde Ikerketa Independenteko kideek lekukotasunen bilketa abiatu dute


Billabesa gidariek greba mugagabea eginen dute uztailaren 1etik aurrera

Hilabeteetako protesten ostean, TCC enpresako zuzendaritzak ez du aurrera urratsik egin eta langileek leher egin dute. Greba mugagabera doaz, baita sanferminetako ez ohiko zerbitzuetan ere. “Enpresak erantzukizunez jokatuko balu saihestu litekeen zerbait” dio langile... [+]


Sustrai Erakuntzak salatu du enpresa batek Nafarroako lau eremutan kobre meategiak ireki nahi dituela

Fundazioaren arabera, Aguilar de Codes eta Sorlada artean, Villamayor de Monjardinen, Villlatuertan eta Kasedan ustiatu nahi dute kobrea. Iberian Copper SL izan da Nafarroako Gobernuari lau eremu horietan prospekzioak irekitzeko baimenak eskatu dizkion enpresa. 


Ehunka herritar elkarretaratu dira Hernanin San Joan gaueko eraso arrazisten kontra

Hernaniko Txosna Batzordeak azaldu duenez, gutxienez hiru eraso arrazista izan ziren herrian ekainaren 23ko gauean, eta horren harira zabaldutako “bulo eta gezur arrazistak” salatu ditu. Udalak ere adierazpen instituzionala onartu du gertaturikoa gaitzesteko. Amher... [+]


Sánchezen NATOko tratuak hautsak harrotu ditu zenbait estatu kideren artean

Asteazkenean bozkatuko dute NATOra bideratutako diru kopurua, eta Pedro Sánchez Espainiako presidenteak kuoten igoeran lortutako salbuespenak haserrea piztu du AEBetako eta Europako zenbait herrialdetako gobernuetan.


Galdakao-Usansoloko eta Gernika-Lumoko ospitaleetako “prekaritatea” salatu du ESK-k

Sindikatuak adierazi du bi ospitale horietan behin-behinekotasunean daudela langile gehienak, eta ordezkapenak ez direla bermatzen; ondorioz, langileen lan-karga areagotzen dela. Gehitu du larrialdi zerbitzuetan “gainkarga” dagoela.


Ezusteko bila

Madrilgo presidente Ayuso faxistak itsuskeria egin dio EAEko lehendakari Pradalesi, euskaraz aritu delarik, harrokeriaz, aldibereko itzulpen sistema erabiltzeari uko egin eta alde eginda. PPko senatari batek ere “txorradatzat” hartu du “hogei... [+]


Oporrik ez elkartasunari

Prekaritateak prekaritate, Euskal Herriko ezkerreko militanteak, oro har, ez gara txarto bizi. Udako oporrak dira horren adibide, asko baikara atseden plan bikaina dugunok; ikastaldi aroko gure ekologismoari, ordea, keroseno kiratsa dario. Zein baino zein hegaldi garestiagoak... [+]


2025-06-25 | Castillo Suárez
Alferrikako bidaia

Lehengoan batera elkarrizketatu gintuzten Gonzalo Hermo poeta galiziarra eta neu. Kontatzen nion niri ere gustatuko litzaidakeela esatea nire aurrekoak marinelak izan zirela, baina nire familian denak dira galdatzaileak. Gainera, eremu industrial batean bizi naiz, itsasotik... [+]


Eguneraketa berriak daude