Hector Soto: “Diruaren bidez soilik erlazionatzen garen bitartean, miseria garaitzea ezinezkoa izango da”
Alfonso Sastre Kultur Elkarteak antolatuta Egunon Utopia! jardunaldiak egingo dituzte egun hauetan Hernanin, Donostian eta Bergaran. Kuba, Venezuela eta Europako hainbat bazterretatik etorritako politikari eta pentsalariak arituko dira jardunaldi horietan. Hector Soto, Venezuelako Kultura ministro-orde izandakoa, ministerio horretako kabineteko burua da egun. Hugo Chavezen Gobernuan aritu da lanean eta ondo ezagutzen ditu herrialde hartan ernetzen ari den prozesuaren nondik-norakoak. ARGIAk beregana jo du horien berri jakiteko. Euskal Herriko egoeraz ere galdetu diogu. Beraiek “herrien autodeterminazio eskubidea” errespetatzen dutela esan digu.
Venezuelako Kultura Minsterioari oso lotuta egon zara azken urteetan. Nola batzen dira kultura eta iraultza bolibartarra?
Borrokalari sozialen eta Venezuelako ezkertiarren artean oso ohikoa da entzutea iraultza kulturala dela, edo bestela ez dela iraultza. Gure lana bideratzen da gizaki kolektibista bat formatzera, ez indibidualista. Produzitzailea, eta ez menpekoa edo errentaria. Solidarioa, ez lehiatsua. Heziketa eta kultura arloko ekintza guztiek helburu hori dute. Kultura Ministerioaren printzipioek politika kulturalen demokratizazioa, masifikazioa eta ez-elitezkoa bultzatu nahi dute. Horregatik, nazio mailako programak burutu ditugu: Arlo editorialean, adibidez, milioika liburu banatu ditugu doan udalerri guztietan.
Joan den uztailean Venezuelako Nazioarteko II. Filosofia Foroa egin zen. Bertan esan zen, besteak beste, ALBA beharrezkoa dela estatubatuarrek sustaturiko ALCAri aurre egiteko. Zer eragin izan dezake Daniel Ortegaren garaipenak Nikaraguan, ALBAren garapenerako?
Eragin oso positiboa. Daniel Ortegak garaitu baino lehen ere, Nikaraguako lekuko gobernuekin elkartrukerako hitzarmenak sinaturik genituen jadanik, herrialde behartsu hori erregaiz hornitzeko bederen. Garaipen sandinistak, lehenago genuen harreman hori sakonduko dugula ziurtatzen digu. Hala ere, publikoa izan da Ortega presidenteari eman diogun babesa, hauteskundeen aurretik eta hauteskundeen ondoren. Venezuelan Nikaragua eta Sandino izugarri miresten ditugu. Ortega boterera iristearekin Latinoamerika guztiaren integrazioa hobetu egingo dela uste dugu, izan ere ALBA hori besterik ez da: integraziorako erreminta bat.
Egun hauetan Euskal Herrian emango dituzuen hitzaldien izenburua da “Egunon, Utopia!”. Zer erantzungo zenioke iraultza bolibartarra utopia bat dela esaten duenari?
Esango nioke Venezuelan utopiari egunonak ematen ari garela.
Hitzaldi hauetan Venezuelan azken urteetan gauzatu den prozesuaren bilakaeraz hitz egingo duzu...
Gure prozesua proiektu zabal eta anitza da, nazioa integratu nahi du, eta Ameriketako Estatu Batuetako Gobernuak eraso zuen. Gobernu horrek onartzen du 2002ko estatu golpean eta urte berean egin zen petrolioaren greban zuzenean parte hartu zuela, modu ziniko batean onartu gainera. Konspirazioarekin bat egin zuten komunikabide pribatuak diruz lagundu zituzten, Karibe itsasoan gerra-ontziak jarri zituzten gure itsasertzean, ofizial militar estatubatuarrak atxilotu genituen boterea berreskuratu genuenean... Eraso hori etengabea izan da eta gure iraultzari izaera antiinperialista aitortzera behartu gaitu. 2004ko maiatzaren 16ko manifestazio jendetsuaren ondoren gure Presidenteak eskainitako hitzaldian egin zen aitortza hori.
Horretaz gain, Venezuelan martxan jarri dituzuen Herri Batzordeez ere hitz egingo duzu. Zein da Batzorde horien esperientzia?
Gu konbentzituta gaude, emakumeak eta gizonak diruaren bidez soilik erlazionatzen diren bitartean miseria garaitzea ezinezkoa izango dela. Horregatik tematzen gara herritar ezberdina sortzen, kolektibista, eta herri gobernuen aldeko apustua egin dugu, duela gutxi Nazio-biltzarrak Herri Batzordeen Legea atera baitu. Pausu handia izan da herri boterea eraikitzeko. Herri Batzordeek politika publikoak adierazi, aztertu eta indarrean jartzeko ahalmena dute.
Autogestio adibide bat dira, hortaz?
Guk ardura-arteko printzipioarekin egiten dugu lan, estatuaren eta antolatutako herriaren arteko ardura. Herri Batzordeek badituzte autogestiorako eremuak, adibidez, beren bizikidetza arauak idatzi eta indarrean jartzeko eskumena dute, baina estatuarengandik dirua jasotzen dute aldi berean. Beraz, ezin daiteke esan, zorrotz hartuta behintzat, autogestioa denik. Hori bai, denborak eta gure errealitateak esango du zein norabide hartzen duten eta nola garatuko diren.
Momentu honetan Euskal Herrian bake eta normalizazio prozesu batean murgilduta gaude. Venezuelako esperientzia kontuan hartuta, zer egin dezakegu prozesua aurrera eramateko?
Guk herrien autodeterminazio eskubidea errespetatzen dugu. Guretzako, edozein bake prozesu koherentea da mundu ezberdin bat sortzeko ametsarekin eta hori asko baloratzen dugu. Uste dugu biolentziaren monopolioa planeta honetan estatubatuarren inperialismoak duela. Planeta honetan gerrak dauden edozein lekutan soldadu yanquee-ak daude. Horregatik pentsatzen dugu gizateriari ekarpen bat egitea litzatekeela monopolio horretan bakarrik uztea, “esklusibitate” hori beraiei ematea. Munduko bakearen ejertzitoan “izena eman” beharko genuke guztiok, belaunaldi berrientzat beste mundu posible bat sortzeko.
Salatu dute 69 urteko gizonak hogei urtean egin zituela erasoak. Donostian bi gizon atxilotu dituzte, adingabe bat bortxatzea leporatuta; beste bi gizon ere ikertzen ari dira, talde bortxaketako parte izan daitezkeelakoan. Salaketa jarri duen adingabea Gipuzkoako gizarte... [+]
10:00etan etxegabetzea gauzatzeko agindua zuen Poliziak, baina lehenago bertaratu dira sei patruila emakumearen etxera eta inguruko kale guztiak moztu dituzte. Haritu Elkarlaguntzako Sareak eginiko deiari erantzunez, dozenaka lagun elkartu dira etxearen aurrean etxegabetzea... [+]
Abiadura Handiko Trenaren kontrako plataformak astelehenean jakinarazi zuen Espainiako Gobernua eta Nafarroakoa egiten ari diren zundaketa kanpainak ez duela etenik. Izurdiagan eta Otsobin herri mugimenduak lortu zuen geldiaraztea legezkoak ez ziren eta baimenik gabe abiatu... [+]
Europako Batasunak ere Israelekin dituen akordio komertzialak “berrikustea” erabaki du, 27 estatutik 17k aldeko botoa eman eta gero. Dagoeneko 53.000 hildakotik gora eragin ditu Netanyahuren gobernuak.
Bizkaian, Artzentales eta Sopuerta artean Euskal Haizie enpresak eraiki asmo zuen zortzi aerosorgailuko zentral eolikoaren proiektua atzera bota du Eusko Jaurlaritzako Industria Sailak, faunan, landaredian eta ondarean eragingo lituzkeen kalteengatik. Enkarterriko herritarrak... [+]
Berria izateari utzi dio: beroketa globalak bi graduak gaindituko ditu, eta gainditze horrek ondorio oso garestiak ditu. Klimaren gaia tabu bilakatzen ari den testuinguru berri honetan, banketxe handiek ez dute horri buruz komunikatzen, baina arazoaz ongi jabetu dira eta... [+]
Unai Elorriagaren Francesco Pasqualeren bosgarren arima liburua izan da lehiako bigarren finalista.
Mundu mailan abiadura handian garatuz doan ideologia eta mugimendua dugu antiwokismoarena. Boterera arribatzeko eskuin muturreko agintariek duten arma berria da, eta berdin-berdin zabaltzen ari da herriko karriketan, unibertsitateetako korridoreetan zein telebista platoetan. Eta... [+]
Wokismoari begiratu beharrean antiwokismoari so jarri gara. Antiwokistek sorturiko multzoa delako wokismoa, eta antiwokismorik ez balego ez legokeelako wokismorik. Multzo eklektiko horri begiratu, eta laster ohartzen gara eskuin muturrak hastio duen guzia barnebiltzen duela:... [+]
Hezkuntzari buruzko eztabaidan, gutako batzuk erabiltzen ari garen neologismoa (uste dut horrela deitu ahal diogula) da pedagogismoa, agian azalpenik behar duena. Asmoa da pedagogiari aukera bat ematea, bi gauzak bereizita. Zientifizismoa eta zientziaren arteko bereizketan... [+]
Veneziako urmaela, 452. urtea. Hunoen inbasioak bultzatuta, Italiar penintsulako barrualdeko hainbat biztanlek eremu zingiratsuan hartu zuten behin behineko babesa. Baina lonbardiarren inbasioak iritsi ziren urte batzuetan, eta bizitoki iraunkorra bihurtuko zen etorkin... [+]
Bisita, bizipen eta hausnarketa egunak izan ditut maiatzekoak. Hor nabil, intersekzionalitatea nola gauzatu, borrokak lotu nahian, bertsolarien moduan puntu guztiak esan nahian, potorik egin gabe...
Lan egiten dudan LoRa irrati komunitariotik, Maiatzaren 1erako... [+]
Oliver Laxe-k esan zidan behin enpatiari eustea dela zuzenena bizitza honetan. Zauritutako jendeak hunkitzen duela, eta jakin-min handia sorrarazten diola; eta hori dela, hain zuzen ere, gehien gustatzen zaion gauzetako bat: bere buruari galdetzea zergatik hunkitu duen horri... [+]
Ustekabean edo... urte hasiera honetan bi mila milioitik gorako irabaziak izan omen ditu Iberdrolak, baina ez omen dago txapliguak, altxafuegoak, etxaferuak... edo dena delakoak zeruetara botatzeko egoeran, izan ere, iaz aldi berean baino %27 gutxiago irabazi omen du. Atalen... [+]
Politikan, gizartean eragiteko nahiaren eta identitate zeinuetan sakontzearen arteko tentsioa ekidinezina da. Zabaltzearen eta norberaren ezaugarriak indartzearen arteko hartu-emana politikaren adierazle baita. Bi arloak lortu nahi izaten dira, eta elkarren artean elikatzen... [+]