1937an, Japoniako soldaduek Txinako Nanjing hiria odolustu eta umiliatu zuten: 300.000 lagun hil zituzten; 20.000 eta 80.000 artean dabil emakume bortxatuen kopurua (bai, badakit, alde handia dago batetik bestera; edozein modutara, zenbaki txikiena ere ikaragarria da, kontuan izanda “Nanjingo masakrea” sei asteko tartean gertatu zela). Izugarrikeria hura hartu du Lu Txuan zuzendariak City of Life and Death filmeko ardatz gisa.
Horrelako masakre bat kontatzen hasita, pentsatzen dut nik, zaila behar duela tamaina hartzen: zuzendaria ezin da pasa, baina ezin da motz geratu. Herio makinaren izugarria erakutsi behar du, morbo merkean erori gabe, baina gauzak poetikoegi ez margotzeko tentuz. Oreka zail hori lortu du Lu Txuanek. Zuri-beltzean egindako filma luzetxoa da (bi ordu eta laurden), baina ez nioke gizenik kenduko.
Gerra den gogorrean aurkezten zaigu, emakumeen sufrikarioari arreta berezia eskainiz. Momentu batzuetan Shindler's list (Spielberg) eta The pianist (Polanski) etorri zaizkit gogora. Aurrenekoa, ziurrenik, zuri-beltzarengatik; bigarrena berriz, gerrak pertsonaiei eragiten dien desesperazioagatik. Ihesbiderik ez, esterminioa kale kantoi guztietan. Polanskirenean, ordea, ghettoko juduek erresistentzia antolatzen zuten. Lu Txuanen Nanjingeko herritarrek, elkar salbatzen saiatu bai, baina ez dute hiltzaileen kontra armarik jasoko. Erresistentzia, egotekotan, keinu poetiko batzuetan dago: sabelean daraman haurra salbatzen duen emakumea; fusilatutako gorpuen artetik bizirik ateratzen diren aita-semeak; Kadokawa soladu japoniarrak sentitzen duen damua.
Bihotza kuzkurtuta atera naiz Kursaaletik. Baina gero, hau idazten hasi aitzin, Nanjingeko gertakari historikoez leitzen aritu naiz. Eta istorio askoz gogorragoa ere lasai asko konta zitekeela otu zait, “objektibotasuna” (barkatu) galdu gabe. Beste zerbait galduko luke filmak ordea: orekaren zentzua, beharrezkoa dramak istorioa jan ez dezan. Ezaugarri horrek ematen dio, bere latzean, esperantza mezu bat eskaintzeko aukera Lu Txuani. Horri esker merezi du lan honek azken aldiko film beliko onenen artean postu bat.
City of Life and Death
Zuzendaria: Lu Txuan.
Aktoreak: Liu Ye, Fan Wei, Hideo Nakaizumi, Gao Yuanyuan.
Txina.
135 minutu.
Momentu batzuetan oso gogorra egin arren, niri ere bikaina iruditu zaitzaidan!
Martxel 2009-09-22 15:15:37© 2009 ARGIA.eus