Egilea: Karlos Zurutuza
2006ko udaberrian Abkhazian sartzeko bisa lortzeko erotzen hasita nengoen. Ez nuen erantzunik jasotzen atzerri ministeriotik: ez posta elektronikoz, ezta faxez ere. Aldian behin saiatzen nintzen telefonoz deitzen, nonbait irakurrita bainuen baten batek ingelesez bazekiela ministerioan. Honela bilakatu nintzen "Dobry dyen" (egun on) besterik ez esateko deitzen zuen atzerritar misteriotsua, ingeles hiztunik ez baitzitzaidan egokitu.
guztia irakurri 9. egunaEgilea: Karlos Zurutuza
Kaukasotik laugarren bidaia da honako hau eta milaka kilometro egin ditut hemengo errepideetatik honezkero. Karretera txarrena Georgian tokatu zitzaidan, Zugdiditik Svanetiko eskualdera igotzen den 100 kilometroko "tortura" hura. Onena, aldiz, honako hau duzue, Armenia eta Nagorno Karabakh lotzen duen pasabidea, hain juxtu. Jerevandik hona 6 orduko bidaia da: triki-traka amaigabe bat, autobusaren motelgailuen garrasiek pentsatzen apenas uzten dizutelarik.
guztia irakurri 8. egunaEgilea: Karlos Zurutuza
Jakob Kravtxik duzue honako hau, Moldaviako hiriburuan gelditzen diren judu gutxienetako bat. Hamaika buelta eman ditugu Chisinautik auzo judutarren bila, eta beste hamaika sinagoga topatu arte, kale estu eta aldrebestuak baitira auzo zahar honetakoak. Tenpluaren atarian, "sinagoga" hitza hiru hizkuntzatan zegoen idatzita, errumanieraz, errusieraz eta hebreeraz, eta bakoitza bere alfabetoz, jakina. Jakob-ek, ordea, ukraniera du ama hizkuntza, Chisinauen ez, Transnistrian jaioa baita.
guztia irakurri 7. egunaEgilea: Karlos Zurutuza
Transnistriak Nafarroaren azaleraren erdia du, baina bere biztanle gehienak Baltikotik Pazifikora zabaltzen zen inperio erraldoi batean jaio ziren. Sobiet Batasuna erori zenetik 17 urte pasa diren arren, zaila egiten da horretaz gogoratzea Tiraspolen, Transnistriako hiriburuan. Herrialde ttipi honetako biztanleak oso harro daude euren "iragan handiaz", eta garai hartako sinboloak egundaino mantendu ez ezik, berritu ere egin dituzte hainbatetan.
guztia irakurri 6. egunaEgilea: Karlos Zurutuza
Abkhazian gertatu bezala, makina bat dira Hego Osetian ere gerrak utzitako arrasto itsusiak paisaian. Teilaturik gabeko etxeak, tabike bakartiak, tirokatutako fatxadak... ia nonahi topa daitezke honelakoak bi eskualdeotan. Tskhinvalgo kanpoaldean aurkitu dut gaur honako hau. Gerraren aurretik luxuzko jatetxea omen zen, eta honi begira nengoela gauza batez jabetu naiz: aurriak oso desberdin ikus daitezke toki batean edo bestean.
guztia irakurri 5. egunaEgilea: Karlos Zurutuza
Tskhinvalgo herriko plaza duzue honako hau, Hego Osetiako hiriburukoa. “Antzoki plaza” du izena, horixe baitzen atzealdean ikusten den eraikina. Herrialde honetako antzoki bakarra georgiarrek suntsitu zuten 91ko gerran. Geroxeago, osetiarrek konpondu omen zuten baina su hartu eta teilatua galdu zuen duela ez asko.
guztia irakurri 4. egunaEgilea: Karlos Zurutuza
Gori Georgiako herri txiki eta nahiko zatarra da. Bere antzinako adreilu eta egurrezko etxeak ia desagertu dira egun, gerrek eta elurteek suntsituta edo, besterik gabe, porlanezko bloke itsusiek ezkutatuta. Bakar bat mantendu da egundaino osorik eta orbaingabe. Ez da harritzekoa, beste eraikin batek babestu baitu azken 70 urteetan. Elkarren gainean egon dira biak, errusiar panpinen eran. Azpikoan jaio zen, hain juxtu, inoiz izan den georgiarrik famatuena: Iosif Bisarionovitx Jugashvili, "Stalin" izengoitiaz ere ezaguna.
erantzunak (2) guztia irakurri 3. egunaEgilea: Karlos Zurutuza
Sukhumgo Presidentetzaren Jauregiak georgiarren boterea irudikatu zuen urte askoz. Egun, abkhaziarren garaipenaren ikur gisa gelditu da porlanezko munstro hau, Sukhum hiriburuaren erdian. Edward Sheverdnadze zen Georgiako presidentea gerra garaian. Agintea estatu kolpe bidez bereganatu eta gero, abkhaziarrak erraz menderatuko zituela pentsatu zuen. Antza, "georgiar lurra pertsonalki defendatzera" jo zuen Abkhaziarantz, hain zegoen ziur bere garaipenaz. Azkenean, eraikina sutan zegoela ebakuatu zuten georgiar agintaria. Eta benetan zorte handia izan zuen, gainontzeko georgiar gobernukideak bertan exekutatu baitzituzten abkhaziarrek, pareta zatar horien kontra, hain zuzen.
guztia irakurri 2. egunaEgilea: Karlos Zurutuza
Ofizialki ez da itsasontzirik iristen Abkhaziako portuetaraino. 93ko independentzi gerraz geroztik, Georgiak enbargo ekonomikopean du bere eskualde "matxinoa". Izan ere, georgiar flotak blokeoa gainditu nahi zuen barku bat baino gehiago hondoratu du 15 urte hauetan. Gauzak honela, erraz ulertuko duzue nire harridura zamaontzi hau Sukhumgo portuan ikustean. Jakin banekien noiz edo noiz Turkiatik barku "ilegalak" iristen zirela, baina ez nuen uste honelakorik ikusteko parada izango nuenik Abkhazian emango ditudan bi asteotan. Eta horra hor: Turkiako bandera batetik, eta inork aitortzen ez duen herrialde batekoa bestetik, Abkhaziakoa hain zuzen.
erantzunak (1) guztia irakurri 1. egunaEgilea: Karlos Zurutuza
Urtebete pasa da Abkhazia lehenengo aldiz bisitatu nuenetik. Agian epe laburregia da aldaketarik somatzeko, baina ez nuen uste bi aldietako irudiak elkarren kalkoa izango zirenik ere. Georgia eta Abkhazia arteko mugan topatu dut emakume hau. Nazio Batuek jarritako autobusetik jaitsi eta Georgiako alderantz zuzendu da, ttipi-ttapa, bere bastoiak lagunduta: duela urtebete ikusitakoaren errepikapen hutsa.
guztia irakurri© 2008 ARGIA.eus