Santa Grazitik lehen aipatu dugun errotondaraino
itzuliko gara, eta ezkerretara hartuz Larrañerantz abiatuko
gara. Bide ederra da, mendi artean, ezkerrean Larrañe erreka
daramagula. Erreka honek bidegurutze inguruan bat egingo du Uhaitza
ibaiarekin, Uhaitzandi ibaia sortzeko.
6 km aurrerago Logibarko aterpe-jatetxera helduko
gara. Sarreran aparkaleku bat dute, baina nahi badugu 100 m. aurrerago
badago beste bat (zubia pasatu eta ezkerretara), Holtzartera doan
bidearen hasieran bertan. Holtzarteko haizpitarte izugarri hau goialdetik
bisitatuko dugu, eta zeharkatu ere egingo dugu, abenturazko filmetan
ikusten den bezalako zintzilikako zubi batetik.
Berriz ere errepidean, paraje basati eta bakartiak
zeharkatuko ditugu, zuhaitzik gabeko mendiak, borda isolatuak eta
autoek bakarrik apurtzen duten lasaitasuna.
Hasi eta handik 42. km-tara Larrañen sartuko
gara, eliza eta pilotalekua kokatuta dauden erdigune txiki, berriztatu
eta ederretik km bat harantzago. Ohar zaitezte herriaren ondoko
mendiko harkaitzek nolako forma bitxi eta ikusgarriak sortzen dituzten.
IRATIKO OIHANEAN BARRENA Herritxoaren
amaieran eskuinetara egingo dugu, Iratiko Txaletak jartzen duen
norabidean. Hemendik aurrera beti zuzen jarraituko dugu, ondo seinalatutako
errepide ederrean zehar.
Aurrera egin ahala eta gora egiten dugun neurrian,
inguratzen gaituzten parajeek sekulako edertasunak erakutsiko dizkigute,
lehenbizi landaretza ugaria eta geroago mendi soiletako panoramikak,
zuhaixkak, larreak, ganadurako zelaiak, bordak... eta noski, Pirinioetako
gailurrak gero eta hurbilago eta ikusgarriago.
Igoera aldapatsu hau Organbidexka Mendatean bukatuko
da. Ikuspegi zoragarriak dituen mendi-lepo honetan hegazti migratzaileen
igarotzea behatzeko zentro bat dago kokatua. Horrela, udazkenean
uso, kurrilo edota bestelako txoriak pasatzen ikustea ikuskizun
ahaztezina bihur daiteke.
Mendate hau, geroxeago ikusiko ditugun Iratiko Txaleten
ataria da. Txalet horiek 1965ean eraiki ziren, mendiko etxola modernoen
itxura emanez. 80ko hamarraldian sortu zen iraupen eskiko zentroak
lagunduta, inguru honetako gune turistikorik garrantzitsuena bihurtu
da, Iratin zehar txangoak egiteko abiapuntu eta atsedenleku. Bertan
ezkerreko seinaleari jarraituz, beherantz jaisten hasiko gara. Bihurgune
askotxo dituen bidearen alboetan berriz ere, Iratiko landaretzak
laztanduko gaitu, errekatxo politak lagun ditugula.
Kilometro batzuk aurrerago berriro paisaia aldatu
egingo zaigu. Orain arbola gutxiago ikusiko dugu, landare eta zuhaizka
baxuagoak, mendi soilak... 62. km-an Iratiko Etxolara iristen garen
arte. Bailaratxo polit eta lasaia da, inguruko erreka eta menditxoetatik
paseoak egiteko aproposa. Bertaratzen direnen beharrak asetzeko
pare bat ostatu daude.
Hemengo bidegurutzean eskuinetara hartuko dugu,
Mendibe-Donibane Garazirako bideari jarraiki. Bidean landarez beteriko
inguruak ia zuhaitzik ikusiko ez dugun soilguneekin tartekatzen
dira, osotasun zoragarria sortuz. Bidegurutzetik 3 kilometrotara
Burdinkurutzeta Gaina topatuko dugu. Bertatik ditugun panoramikek
tartetxo batez gelditzea merezi dute, eta jaitsieran ikusiko ditugunek,
hori baino gehiago. Edozein lekura begiratu eta sekulako paisaiak
aurkituko ditugu.
Jaitsieraren hasieran, ezker aldean, antzinako Laurhibarreko
Ospitalea izan zen haren gainean XVIII.ean Maltako Ordenak altxatutako
San Salbador Kapera dugu. Errepara ezazue kanpoko hormen kontra
dagoen gurutze-bide eta lauburuetan. 4 km. beranduago Altzako Mendatera
helduko gara, eta zer esanik ez, hemendik ere bistak sekulakoak
dira, jakina.
Azkenik, paregabeko ibilbide hau sinpleago
bihurtzen hasiko da, eta lehenengo baserriak ikusten hasiko gara.
Haltzatik 8 km-tara Mendiben sartuko gara, aspaldian ikusi dugun
lehen herrian. Herrian bertan nabarmentzeko modukoa dugu bertako
eliza, eliz atari erromaniko polit bat duela. Baina herri hau berezi
bihurtzen duena zera da; agian Ipar Euskal Herriko trikuharririk
handiosena dugula bertan: Marietxe edo Gasteiniakoa.
Bertara iristea erraza da, baldin eta hurrengo pausuak
segitzen baditugu: etorri garen bidetik atzera eginez, Mendibe
iragarkia baino 200 metro lehenago, lehen baserrietan, errepidearen
ezkerraldean burdinazko gurutze bat ikusiko dugu, bidetxo bati hasiera
ematen diona. Hortik sartu, pixka bat geroago zubi bat igaro, ezkerretara
egin eta gero gora jo, bihurgune askotxo dituen bide estu eta aldapatsu
batetik. Hori guztia kotxez egin daiteke. Bide horri ekin diogun
puntutik 1,5 km-tara bidegurutze bat aurkituko dugu, eta ezkerretara
baserri batzuk, baina guk beste 30 metrotan jarraituko dugu aurrera,
bidea ixten digun langa bateraino. Hortxe aparkatu eta trikuharriraino
oinez joango gara.
Langa zeharkatu eta 100 metrotara baserri bat aurkituko
dugu, eta horren atzetik, egurra gordetzen duten lekutik, eskuineko
aldetik gorantz bidezidor bat abiatzen dela ikusiko dugu. Horixe
hartu, eta bost minututan trikuharriraino bertaraino eramango gaitu.
Orduantxe konturatuko gara harritzar hauen edertasunaz, nahiz eta
gaur egun biltegi txiki funtzioa duen, ate eta guzti.
|
HOLTZARTEKO
ARROILAK ETA ZUBIA
Zuberoako Pirinio aldean, Larrañetik gertu, Euskal Herriko
parajerik ikusgarrienetako bat dugu Holtzarte. Izan ere, honako
hau Zuberoako beste arroiletatik bereizten duena zera da, zintzurraren
gainean zintzilik dagoen pasabide edo zubitxoa, Indiana Jones-en
filmen antzerakoa.
Honi esker, zintzurretako bat goialdetik eta erdi-erditik behatzea
eta gozatzea ahalbidetuko digu, paregabeko ikuskizuna eskainiz.
Kakueta behetik gora ikusi baduzue, oraingo honetan Holtzarte goitik
behera behatzeko aukera izango duzue. Dena den, zubi hau filmetakoak
baino askoz ziurragoa da, burdinezko kableek eusten diotelako, eta
pasabidearen ezker-eskuin altuera handiko sare bana dugulako, istripuak
gerta daitezela zailduz.
IRISTEKO MODUA
Larrañe baino hiru bat kilometro lehenago dugun Logibarko
Aterpetxearen atzealdeko aparkalekutik irtengo gara. Aparkalekutik
errekaren sorbururantz abiatuko gara, hura eskuinean dugula gorantz
joaz. Bidea gogortu egiten da tarteka, eta euria egin badu lokazturik
egon daiteke, baina bide bakarra da, eta beraz ez dago galtzerik.
Erreka beti eskuinean dugula, batzuetan pixka bat urrundu behar
badugu ere, bista ederrak dituen 40 bat minutuko bide honetatik
goraino iritsiko gara. Bidea agian gogor samarra izan dela baina
halere erabat merezi izan duela konturatuko zarete. Zuen aurrean
Olhadoibia (ezkerrean) eta Olhado (eskuinean) haizpitarteak elkartzen
diren aparteko lekua ikusiko duzue.
Bide izugarri honi jarraituz berehala txundituta utziko zaituzten
zubia ikusiko duzue, Euskal Herrian daudenetatik ederrena (besterik
baldin badago). 200 metroko altueran dagoen zubia basoa ustiatu
ahal izateko egin zen, eta esan dugun moduan, zeharkatzea oso zirraragarria
baina arriskurik gabea da. Pentsa ezazue bertako bista, jasan litekeen
zorabioa baino askoz ederragoa dela.
|