Fernando Onega analistak —Espainiako Estatuko botereen iritzia ordezkatzen du La Vanguardian— "Hambre de votar" (bozkatzeko gosea) artikuluan esplikatu du nola aldatu zaion azaroaren 9ko galdeketa ikusteko modua.
"Duela gutxi hemen idatzi nuen azaroaren 9ko erreferendumaren ordezko galdeketa alferrikako esperientzia izango zela. Agian ñabardura egin beharko nuke eta gehitu alferrikakoa izango dela legearen begietan, ezagunak diren arrazoiengatik: deialdi ofizialik ez dago, legea hautsiko litzateke bozkatzeko deialdi hori egingo balitz, ez dago errolda fidagarririk, erraza da bozketa manipulatzea ez delako NANaz bestelako dokumenturik eskatuko eta emaitzek ez dute bermerik. Bestela esateko, Estatutik ikusita parranda independentista handi bat izango da. (...) Hori bai, atzo Ortega presidente-ordeak zabaldu zituen datuek erakusten dute galdeketa mugarria izango dela".
Ondoren aipatzen ditu prestaketako datu nagusiak, Onega txundituta dauzkatenak: "Izango da, beraz, inkesta masibo bat. Burujabetzaren aldeko jarrera indartuta aterako da edo, gutxienez, morala gainezka bere bidearekin jarraitzeko. (...) Eta nazioarteko iritziak, ez baitu zertan ñabardura juridikoetan sartu, aterako du ondorio gisa Kataluniak urrats handia eman duela, okerrenera, azken urratsa, sezesiorantz. (...) Erabakiak hartu zalea den Madrilek badaki legeak eta helegiteak nola egin, baina ez du erakusten integrazio politikarik egiten dakienik. Hori ikusi dugu Masek trantsizio nazional deitu dion prozesu honetan guztian. Zorte historiko erraldoia sezesioa bilatzen dutenentzat. Tristura historiko erraldoia batasunean sinesten dugunontzat".
Neurri sozialetan ere nabari da talka
Erabakitzeko eskubideari buruzko eztabaida banderen koloretik harago doala erakusten duen adibide bat irakur daiteke osteguneko albisteen artean.
Energia txirotasuna arintzeko lege bat erabaki zuen Kataluniako legebiltzarrak 2013ko abenduan. Lege horren arabera hilabetean 569 euro baino gutxiago irabazten duten familiei argia eta gasa aurreko fakturen zorrengatik etetea eragozten zuen, zorren atzeratzea erreztuz.
Bere garaian eragile sozialek ahulegitzat jo zuten lege hori, ordea, gehiegizkotzat jo du Espainiako administrazioak eta orain Auzitegi Konstituzionalak baliogabetuz arrazoi eman dio Madrili.