Ekologistak Martxan-ek esan zuen bezala, “COP25 eta Larrialdi Klimatikoari aho berokeriak esaten ari diren bitartean, Araban fracking-a berriz ere martxan jartzeko apustua egiten dute”; izan ere, COP25a baino lehen, berehala iragarri zuten 4 haizetara larrialdi klimatikoaren aurkako borrokarekin omen duten konpromisoa. Hala ere, Eusko Jaurlaritzak gas naturala Arabako lurzoruan fracking bidez ikertzeko proiektua aurkeztu zuen, azaroaren 27an gobernu zentralak onartu zuena.

Ala ere, nahiz eta haien hauteskunde-diskurtso, nahiz eta “Trantsizio ekologikoa” deitutako ministerio berri bat sortu, PSOE Patxi Lopezen alderdi bera da, 2011ko urrian Dallasen (Texas, AEB) EAE gasa ekoizteko potentzia bihurtuko zela iragarri zuena (“Frack Off!!” hura argitaratu genuenean). Edo EAJrekin batera AHTa bultzatu duen berbera, edo Zubietako erraustegi zitala. Harekin ere gaiarekin tematu dira, proiektu berari Klima Aldaketaren Zentro bat (sic.) gehituz.

Duela hiru urte (2016), Eusko Jaurlaritzak frackingaren ezarpena atzera bota zuen bere lurraldean. Egin behar zuten enpresa asko uxatu egin ziren ikuspegi ekonomiko eskasagatik, eta askok porrot egin zuten AEBetan: EP Energy, Chesapeake Energy, Ranch Energy Corp. Bellatrix Exploration, Trumpen lagunak diren Murray Energy.

Abenduaren 3an, Klima Aldaketaren Goi Bileraren (COP 25) lehen egunean, esplorazio-jarduerak hasi ziren La Rinconadan, Sevillatik gertu, frackinga ezartzeko aukerak ezagutzeko. Sevillako 19 udalerrik jarduera horren eragina jasateko arriskua dute.

Gobernu mexikarrak ere COP25aren data (abenduak 6) baliatu zuen Tabascon petrolio erreserba berrien aurkikuntza (700 milioi petrolio upel) iragartzeko eta, horrela, karbonizazioari ekiteko. Mexikok 8.457 fracking putzu ditu 7 estatutan.

Kolonbian, 15 fracking putzu geldiaraztea eta beste 42 debekatzea agintzen zuen Auzitegi Gorenak. Auzitegi horren arabera, Drummondek ez zuen bete fracking-a galarazten duen 2018ko azaroko araudia, ikatzaren erauzketarekin lotutako gasa frackingen bidez erauztean. Drummondek argudiatu zuen ez duela “haustura hidraulikoa” praktikatzen, baizik eta “estimulazio hidraulikoa” edo “haustura bertikala”.

Erabakia, gainera, Kolonbiako gizarte eta ingurumen eskaeretarako une garrantzitsuarekin bat zetorren, Duqueren gobernuaren politika neoliberalen eta estraktibisten, eta haren indarkeriaren aurkako lanuzteekin (grebak). Azaroaren 21eko lehen greba orokorraz geroztik, beste batzuk izan ziren. Gobernuarekiko Negoziaziorako Lanuzteen Batzorde Nazionalak 13 eskari argitaratu zituen bere agendan, besteak beste, “Haustura hidraulikoa (fracking) erabat debekatzea eta proiektu pilotuak bertan behera uztea” barne hartzen duen Lurraren Eskubideak. eta ondoren eskaria “Larrialdi klimatiko eta ekologikoaren deklarazioa; trantsizio energetiko justuan aurrerapen irmoa, eredu energetikoa progresiboki aldatuz, naturaren eskubideak eta giza eskubideak errespetatuz”.
Azkenik (11.a), “ustiakeriaren eta trantsizio energetikoaren ondoriozko gatazken mahaia eratzea” eskatzen da. Kontsulta eskubideak eta ekintzaileen jazarpen eta exekuzio amaiera ere hor sartzen dira.

Baina Ivan Duque presidentea da beraz fracking-a onartuko ez zuenik haren hauteskunde kanpainan agindu zuena. Duela gutxi herrialde horretan argitaratutako txosten batean, “Frackingaren bideraezintasuna XXI. mendeko erronken aurrean”, Andrés Hernández petrolio ingeniariak azaltzen du gobernuak, era berean, Diziplinarteko Batzorde Independente bat sortu zuela frackingaren arriskuak aztertzeko. Alianza Colombia libre de Fracking batzordea susmagarria iruditu zitzaion, 13 kidetatik 9k petrolio industriarekin loturak baitzituzten. Hala ere, txostenean, batzorde horren ondorioak esanguratsuak ziren: “Planetak epe ertainean helmuga hori (1,5 gradu) lortu nahi badu, adostu behar da ikatzaren, petrolioaren eta gasaren zati bat lurpean uztea eta ez erabiltzea”.

Hori da, berez, Alianza Colombia Libre de Fracking taldearen aldarrikapena, eta Oilwatch bezalako sare eta erakunde askorena. Aldarrikapen horiekin bat gatoz, eta betezinak diruditen arren, Klima Aldaketari buruzko Adituen Gobernu arteko Taldeak (IPCC) berak planteatu zituen; izan ere, 2013an, erregai fosilen erreserba frogatuen 2/3 inguru ez ateratzea proposatu zuen, hondamendi bat saihesteko. Sei urte hauetan ez da hori gertatu, eta frackingean sakontzeko saiakerek eta erauzketa gehiagok larrialdian baino ez dute eragin.

Egun hauetan AEBetako fracking sektorean gertatutako istripu bat ere izan da, baina 2018ko otsailean gertatu zen. Ohion, Exxon Mobil putzu batek isurketa handia pairatu zuen, 20 egun iraun zuena. Enpresak minimizatu egin zuen, baina orain Europako Espazio Agentziak, satelite bidezko irudiei esker, frogatu egin du istripua herrialdean erregistratutako metano emisiorik handiena izan zela: 120 tona metano orduko (x 20 egun = 57.600 Tm). Atmosferan askatutako metanoak CO2 baino 80 aldiz berotze eragin handiagoa du 20 urtean. Ikertzaile horien arabera, leherketa hori soilik Norvegia edo Frantzia bezalako herrialdeetako petrolio eta gas industrien urtebeteko metano isurien parekoa izan zen.

Egia esan, industria horren eta, oro har gasekoena, koartadetako bat da gasak begibistan hautematen ez direnez, eraginik ez dutela. Baina egun hauetan ere, New York Times-ek infragorri argazki kamera batez hegazkin batetik hartutako argazkiek alderantziz frogatu zuten. DCP Pegasusek Texasen duen gas eremuko etengabeko metano ihesen argazkiak ziren horiek, infragorriz, su handien antza dutenak. Planta horrek baimendu gabeko 250 isurketa baino gehiago izan ditu, txosten erregulatzaileen arabera. Metano mailak nabarmen igo dira 2007tik, fracking gasa bere arduradun nagusienetako bat bihurtuz.

• Alianza Mexicana contra el Fracking: www.nofrackingmexico.org
• Alianza Colombia libre de Fracking: colombialibredefracking.wordpress.com

• Comité Paro Nacional (Colombia) www.paronacional.com

• Varios autores. 2019. “La inviabilidad del fracking frente a los retos del siglo XXI”. Heirich Böll Stiftung y Alianza Colombia libre de Fracking.

https://co.boell.org/es/2019/11/15/la-inviabilidad-del-fracking-frente-los-retos-del-siglo-xxi

• Gastivists: www.gastivists.org
• DeSmog (Clearing the PR Pollution that Clouds Climate Science) www.desmogblog.com
• Frack Off – Extreme Energy Action Network: frack-off.org.uk
• “As Fracking Companies Face Bankruptcy, US Regulators Enable Firms to Duck Cleanup Costs” (20-12-2019)www.desmogblog.com/2019/12/20/fracking-oil-gas-bankruptcies-cleanup-costs-regulators
• “ It’s a vast, invisible climate menace. we made it visible ” (The Times) https://www.nytimes.com/interactive/2