2021-06-29 14:43

Memoria elkarrizketa saioa Bakioko herri memoria lantzen duten bi emakumerekin, otsailaren 18an, ASTRA Gernikan: herriko alkatea den Amets Jauregizar eta lan taldeko kidea den Laura Uriarte.

Herri txikia den arren, Bakiok interes estrategikoa eduki zuen 1936ko Gerran, Sollube eta Jata mendiak albo-alboan dituelako. Inguru horren kontrola irabaztea funtsezkoa izan zan faxistentzat, Bilbora kostaldetik hurreratzeko. Horregatik, borrokaldi latzak egon ziren han.

1937ko maiatzean Bakioko herritar asko Zallarantz abiatu ziren babesleku bila, herrian faxistak sartzen zeudelako. Orduan alkate zanak, Leandro Oraindik, eman zuen herria hustutzeko agindua. Uztailean memoria eguna ospatzen dute, urtero, 2006az geroztik (lehena izan ezik, uztailean).

Ez da burutu duten egitasmo bakarra. Lan iraunkorra egiten dago herriko memoria berreskuratu, ezagutu eta gaurko testuingurura ekartzeko hainbat herritarrek, udalaren laguntza eta sustapenarekin. Beste adibide bat, honokoa:

1931tik 1945era Bakion jazo zenaren analisi objektibo eta sakona egin du Zuriñe Goitia ikerlariak orain urte bi. Lau atal nagusi ditu liburuak. Lehenengo partean, gerraren aurreko urteak aztertu ditu, Errepublikaren sasoiak. Bigarren atalean gerra bete-betean agiri da, Bakio faxisten esku jausi zen arte. Hirugarrenean, gerraostea, diktaduraren lehenengo urteak eta errepresaliatuen datuak. Azkenik, laugarren zatian lekukoen testigantzak datoz. Bakioko udalak eta Aranzadi zientzia elkarteak egin dute bat “Bakio 1936-1945. Giza Eskubideen zapalketa eta errepresioa Gerra Zibilean eta Lehen Frankismoan” izeneko liburuak argia ikusi dezan, Labayru Fundazioa ere laguntzaile dela.

Udalaren parte-hartzea, herri mugimenduaren sustatzaile lana, herritarren inplikazioa memoriaren eraikuntzan…erpin asmotariko esperientzia da Bakiokoa.

Artikulu hau egilearen RSS jariotik automatikoki ekarri da hona. Baliteke jatorrizko artikulua luzeagoa izatea, eta hemen irakur dezakezu.
Errealitate konplexu eta aldakorraren aurrean biluzik aurkitzen gara maiz. Hotz egiten du kanpoan, eta garai ankerrotan, informazioak euri jasa trumoitsu gisa heltzen zaizkigu, tifoietan. Jakina, ez gara inguruneari aurre egiteko prest jaiotzen eta bizitzan zehar eskaintzen dizkiguten jantziak ez dira beti aproposenak. Taila estuetan hertsirik nahi gaituzte, edota iraganean iltzatutako jantzi zaharkituetan. Gure beharretara egokituriko jantzi sortaren ordez, munduko edozein txokotan ikusten diren modako uniforme grisak eskaintzen dizkigute. 1977tik euskal herritarrak janzten dihardu IPESek. Berrogei urte ingurunera egokiro prestatzeko jantzigintza herritarra antolatzen. Bakoitzaren ingurunea ezagutu eta eraldatzeko moduko jantziak ekoiztuz, guztien neurrirako jantziak eta denen artean josiak. Berrogei urte josten eta XL neurrira heldu da IPES. Edonor sartzeko moduko neurria, aniztasunak emandako neurria, handitzen ari da jantzigintza faktoria herritarra! Handitzen kuantitatiboki, esku eta orratz gehiago sa