Egoera desberdina da jarduera-sektore bakoitzean, hitzarmen kolektiboen eta, batez ere, gure presio-gaitasunaren arabera. Funtsezkoa da kolektiboki jardutea lehenbailehen ebatzi beharreko egoerak ahalik eta ondoen negoziatzen saiatzeko.

Adi egon behar dugu, koiuntura erabil ez dezaten langileen eskubideak murrizteko, adibidez, oporrak hartzera behartuz (oporraldia bi aldeek adosten dute; hitzarmenean ezarritakoaren arabera, edo oporren egutegian zehaztutakoa da, eta, edozein kasutan) bi hilabete lehenago ezagutu behar dira) edo etxera joan zaitezen, egoera zein den jakin gabe, eta abar. Zentzu horretan, edozein agindu idatziz eskatu behar dugu.

Hala ere, egungo egoeran, enpresak hainbat bide aukeratu ahal izango ditu, langileentzako kalte gutxien eragiten duen bidetik:

• Ordaindutako baimenak;

• Telelana egiteko aukera ematea

• Edo lanaldia egokitzeko beste modu bat

• Lan-txandak aldatzea

• Ordu-poltsak erabiltzea

• Ordaindu gabeko baimenak;

• Lan-harremanak etetea (arrazoi ekonomikoengatik, teknikoengatik, antolakuntzakoengatik, ekoizpenekoengatik edo ezinbesteko arrazoiengatik, lan-harremana aldi baterako etetea saihestezina baita)

• Arrazoi horiengatik lanaldiak murriztea

Edo neurri gogorrenak ere:

• Banakako kaleratzeak

• Aldi baterako kontratuak amaitzea edo

• Arrazoi berberengatik EREak, lan-prestazioa behin betiko ezinezkoa dela egiaztatuko balitz.

Aukera horiek guztiak plantillekin negoziatu beharko lirateke. Enpresek beren kabuz neurriak hartzen badituzte, eska iezaiezue idatzizko komunikazioak emateko eta inola ere ez adierazi idatziz neurri horiekiko adostasuna. Ondoren, neurri horien legezkotasuna aztertuko dugu, edo presio sindikalaren bitartez enpresa-neurriak aldatzen saiatuko gara.

Enpresak lan-agintaritzari eskatuta eta aldi berean langileen ordezkariei jakinarazita hasten da ezinbesteko egoeragatik ERTEa. [Ez dago negoziaziorik]. Agintaritzak ikuskapen-txostena eskatzen du, eta bost eguneko epean ebazpena ematen du, ezinbesteko kasua egon den ala ez egiaztatzeko. Enpresak neurriak erabakitzen ditu [kontratuak amaitzea edo kontratuak eteteko edo lanaldia murrizteko neurriak aplikatzea], ezinbesteko kasua eragin duen gertaeratik hasita, eta erabaki horren berri ematen die langileen ordezkariei eta lan-agintaritzari. Enpresak kontratua azkentzeko edo eteteko erabakia jakinarazi ondoren, langileak langabeziara joan daitezke.

Lan-agintaritzak ebatzi bitartean, enpresak jakinarazi behar die langileei zer egin behar duten. Egoera hori zure enpresan gertatu bada, jar zaitez harremanetan ELArekin, prozedura modu egokian erabili dela ziurtatzeko eta zure eskubideak defendatzeko.

Ezinbesteko kasua ez balitz, igarotako aldia lanerako izango litzateke, enplegatzailearen esanetara egon delako eta bera izan delako lanik eman ez duena. [Gerta daiteke lan-agintaritzak ezinbesteko arrazoirik ez izatea, baina, bai, ordea, ERTE edo enplegu-erregulazioko espediente bat justifikatzen duten arrazoi ekonomikoak, antolamendukoak edo ekoizpenekoak; kasu horretan, beharrezkoa izango da ordezkariekin kontsultak izapidetzea]

Jakina, ERTEan zauden bitartean (aldi baterako enplegu-erregulazioko espedientea), ez da enpresarekiko lotura galtzen; zure kontratua etenda dago, besterik gabe. (Langileen Estatutuaren 45.1.i artikulua) Langileak langabeziara joateko aukera du edo ez, hala eskatzen baduzu, zure langabezia-poltsa ireki ezazu eten zaituzten egunetan, eta metatuta zenituen langabezia-egunak hartzen dituzu. ERTEk bi langabezia-poltsa izango ditu: bata, arautu zaituzten arte sortutakoa, eta, bestea, berriro lanean hasten zarenetik aurrera sortutakoa. Oso zirkunstantzia pertsonala da, eta bakoitzaren egoera indibidualaren araberakoa izango da (iraupenaren eta egoeraren araberakoa izango da, langabezia sortu duzun ala ez, beste lan bat izan duzun edo ez, edo eskubidea beste une batean erabiltzeko itxaropena duzun).

Orokorrean, langabeziari dagokionez, azken 6 urteetan lan egindakoa hartzen da kontuan (gutxienekoa 360 egun izanik: 360 egunetik 539 egunera = 120 eguneko prestazioa), eta hartzen dituzten kotizazio-oinarriak azken 180 egunetako batez bestekoak dira.

Langabezian zenbat egun ditudan eta zein den nire oinarri arautzailea jakin ondoren, jakin behar da lehenengo 6 hilabeteetan oinarriaren% 70 egiten dela, eta gainerako egunetan, berriz,% 50.

Ikusten duzuenez, agertokia egunez egun aldatuz doa, Espainiako Gobernutik edo Eusko Jaurlaritzatik iristen diren berrien berri ematen jarraituko dugu. Edozein zalantza baduzu deitu sindikatuari!

 

 

Euskal Herrian, 2020ko martxoaren 14an