5.000-6.500 euro gehiago urtean, eta lanaldi-murrizketa handia. Hori da, grosso modo, ostalaritza-kate handi bateko frankizia batean lan egiten duen baten eta bere probintzia-hitzarmeneko ostalaritza-establezimendu batean lan egiten duen baten lan-baldintzetan dagoen aldea. Besteak beste, Burger King, Mc Donalds, VIPS, Pans and Company edo Domino’s ostalaritza-kate handiez ari gara. Gehienetan, baldintza guztiz miserableak dituen enpresa-hitzarmen estatala aplikatzen diete beren langileei: urteko 15.000 euro gordinetik beherako soldatak eta urteko 1.800 ordu inguruko lanaldia.

Orain, Langileen Estatutuaren 84.2 artikulua aldatu ondoren, ostalaritzako probintzia-hitzarmenetako soldata-baldintzak aplikatu beharko lirateke, eta horrek hobekuntza nabarmena ekarri beharko luke Hego Euskal Herrian frankizia horietan lan egiten dutenen lan- eta bizi-baldintzetan. Pablo Sánchez ELA-Zerbitzuak-eko arduraduna da Nafarroan, eta denbora darama ostalaritza-kate handi horietako langileak antolatzen hitzarmenaren alde borrokatzeko.

“Galiziako CIG sindikatuarekin batera aurkaratu dugu hitzarmena. Gure ustez, ez da sektore propio bat, eta ez dago ostalaritzako beste enpresa batzuekiko bereizketarik egitea justifikatuta, eta helburu bakarra laneko baldintza erabat urriei eustea da, legezkotasuna okertuz”.

Estatuko hitzarmena aurkaratzearen eta probintziako hitzarmenak exijitzearen ondoriozko epaiketa

Apirilaren 26an, Estatuko hitzarmena aurkaratzearen ondoriozko epaiketa egin zen Madrilen. Epaiketa aprobetxatuz, ELAk mobilizazioak egin zituen Hego Euskal Herriko hiriburuetan. “Justiziak arrazoia ematen badigu, Estatuko hitzarmen sektoriala deuseztzat jo beharko litzateke, eta, beraz, soldatak aplikatzea eta lurralde bakoitzeko ostalaritzako hitzarmen probintzialaren lanaldia eskatu beharko lirateke”, azaldu du Pablo Sánchezek.

Sindikatuen beste garaipen bat. Hori gertatuz gero, onura argia izango litzateke milaka pertsonarentzat. Zaila da zehatz-mehatz jakitea zenbat jende ari den sektore horretan lanean; izan ere, beste gauza batzuen artean, ez da sektore bat berez, eta, kasu askotan, hitzarmenaren aplikazioa ez da argia. Marka nagusiak identifikatuta ditugu, baina marka asko ez dira hain ezagunak edo ez dute hainbesteko presentziarik gure lurraldeetan, marka horien frankiziak dira. Gutxi gorabeherako kalkulua eginez, 5.000 pertsona baino gehiago arituko dira lanean empresa horietan Hego Euskal Herrian. Eta hedatzen ari den sektorea da, gero eta establezimendu eta marka gehiago irekitzen dituzte”.

Ostalaritzako hitzarmen probintziala erreferentzia gisa

Pablo Sanchezek Estatuko enpresa-hitzarmenen prekarietatea salatu du. “Hitzarmen horiek, frankiziaren arabera desberdintasunak izan arren, ezaugarri berberak dituzte. Horietako gehienak Lanbide arteko Gutxieneko Soldataren azpitik geratu dira azken urteetako eguneratzeen ondoren, eta urtean 1.800 lanordu inguruko lanaldiak dituzte. Horri beste kontu batzuk gehitu behar zaizkio, hala nola ordutegien malgutasuna, lanaldi partzialen ugaritzea, ordu osagarrien abusua... Sektorean lan egiten duten pertsona askok ez dute nabaritu beren baldintzek okerrera egin zutenik Estatuko hitzarmen berria agertu zenean, batez ere ezinezkoa delako okerrera egitea”.

Ildo horretan, azpimarratu du oso garrantzitsua dela ostalaritzako hitzarmenekin konparazioa egitea, eta hori da ELAk defendatzen duena. “Gure helburua da jendeak jakitea hori izan behar dela bere erreferentzia, eta horretarako ari gara lanean. Gipuzkoak, Bizkaiak, Arabak eta Nafarroak ostalaritzako hitzarmen propioa dute, baina hitzarmen horietako edozeinen eta estatuko hitzarmenen aldea izugarria da. 5.000-6.500 euro gehiago urtean, eta lanaldi-murrizketa handia.

Hain sektore prekarioa antolatzeko erronka

ELA-Zerbitzuak-eko Nafarroako arduradunak Burger King, Mc Donald’s, VIPS, Pans and Company edo Domino´s-ek legea bihurritzeko eta plantillen lan baldintzen kontura aberasten jarraitzeko egindako ahaleginak salatu ditu. “Frankizia horiek Estatuko hitzarmen berria aplikatzeko erabiltzen duten argudio bakarra, enpresa horiek produkzio- eta ustiapen-teknika modernoak eta produktu homogeneoen jatetxe-zerbitzuak erabiltzen dituztela da, marka eta produktu berezien irudiarekin. Guri erabateko iruzurra iruditzen zaigu: “zein da gure auzo edo herrietako hanburgeseria edo pizzeriekin alderatuta % 40 soldata gutxiago ordaintzea justifikatzen duten Burger King-eko hanburgesak edo Domino´s-eko pizzak ekoizteko teknika modernoa?”

Borroka ez da erraza, baina pixkanaka fruituak ematen ari da. “Tradizio sindikal gutxi duten enpresak dira, gutxi antolatuta daude, batzuetan hauteskunde sindikalak dauden eta ELAk ere parte hartzen duen arren. Baina badira ordezkaritza sindikalik ez duten enpresa asko, eta hor dena dago egiteko. Zailtasunak daude sektore hori antolatzeko, prekarietate handia dagoelako eta enpresa horietan lan egiten duten pertsona askok ez dituztelako sindikatuak ezagutzen. Gure erronka, zalantzarik gabe, jendeak sindikalki antolatzearen baliagarritasuna ikustea da, bai eta antolakuntza horretan oinarrituta ELAk egin dezakeen guztia ere, prekarietatea baztertzeko eta laneko baldintzak duintzeko”.