Aurreko ikasturtearen amaieratik eta ikasturtearen hasieratik, hainbat aldiz eskatu dugu Hezkuntza Sailarekin eta hezkuntzako enpresa-elkarteekin esertzeko, zerbitzu horiek adostasunez antolatzeko, kolektiboek planteatzen dituzten eskaera eta beharretatik abiatuta.

Hala ere, Hezkuntza Sailak ez die jaramonik egin familiek, ikastetxeek eta langileek eskatzen dizkioten premiei, inposaketa-jarrerari eutsiz eta alde bakarreko erabakiak hartuz, ezein kolektibori begirunerik izan gabe.

Lau greba egun behar izan dira, irailaren 15ean hezkuntza-komunitatearekin batera, eta urriaren 21, 28 eta 29an Sailak sindikatuekin lehen bilera bat izatea onar zezan urriaren 20an, hiru greba egun lehenago jakinarazita. Bilera horretan, Sailak ez du inolako daturik emango zerbitzuei, kostuei edo plantillen benetako handitzeei buruz, erabateko gardentasunik eza eta Benetako konponbidea emateko borondaterik eza eta Sailak bertan behera utzi zuen azaroaren 10erako ezarritako bilera, eta beste hitzordu bat ematea erabaki zuen. Orain arte ez da bete, eta ez dirudi beteko denik. Gaur egungo egoera, ikasturtearen hasierari dagokionez, ez da hobetu, eta denbora horretan gabezia eta behar gehiago agerian utzi ditu. Kolektibo horrek erabateko babesgabetasun-egoeran jarraitzen du. Hartutako erabakirik edo onartutako aurrekonturik ez da izan langile horien beharrak ahalik eta gutxien betetzera bideratua, eta egunero lan egiten duten estres- eta larritasun-egoera oso handia da. Sailak publikoki esan du zerbitzuak indartu dituela 600 begirale berriren kontratazioarekin, baina ez du esan zein izan den hori egiteko onartu duen aparteko aurrekontu-partida.

Egia esan, lanpostu horiek ez dira berriak. Lanpostu horietan orain arte eta duela urte batzuetatik hona aldizkako lanpostu finkoa izan duten langileak birkokatu dira, ohikoak baino lanaldi txikiagoekin eta enpleguari eusteko inolako bermerik gabe. Izan ere, aurreikuspenik edo erabakirik eza egiaztatuta eta adostuta, pertsonen arteko segurtasun-distantzia aplikatze hutsak jantokien edukiera murriztea eta eskaintza familiei mugatzea eragin du. Zenbat eta mahaikide gutxiago, orduan eta begirale gutxiago eta zerbitzu-ordu gutxiago. Errefortzuak enplegu-suntsiketa horretatik atera dira, jada onartuta zegoen aurrekontutik bertatik, baina kontuan hartu gabe eta kontsultatu gabe zeintzuk ziren sortzen ziren kargei edo premiei buruzkoak. Izan ere, norekin kontsultatu dute jantoki bakoitzeko begirale 1, 300 mahaikideko 1 edo zentro bakoitzeko jantokiko 2 ordu nahikoak diren edo segurtasuna bermatzen duten? Kontuan hartu al da ikastetxe bakoitzaren egoera edo ezaugarria?

Funtzioen gehikuntza, hala nola desinfekzioak edo aireztapena, jantokiko txanda bakoitzeko mahaikideei esleitutako denbora ordu erditik hogei minutura murrizten denetik betetzen ari da, edo hitzarmena negoziatzeagatik edo greba-deialdiagatik lortutako eskubideak kentzen zaizkienetik. Zerbitzua hobetzeko urtean ezarritako 18 ordu, egunean 4 minutu, txanden arteko desinfekzioko edo aireztapeneko 10 minutu betetzeko.

Eskola-garraioan, erabaki-falta are handiagoa da. Sailak gehien ahazten dituen zerbitzu eta langileak dira. Ez dago protokolo edo neurri espezifikorik. Hauek dira arazo nagusietako batzuk:

• Edukierak % 100ean.
• Maskara 6 urtetik aurrera erabiltzea.
• Erabiltzaileak maskararekin eta maskararik gabe tartekatzeko gomendioa.

Talde egonkorrak, nolabaiteko segurtasuna bermatu behar dutenak, ez dira islatzen zerbitzuez ari garenean. Eskola-jantokietan begirale bakoitzak batez beste hiru talde egonkor artatzen ditu. Autobusean espazio txikiak partekatzen dituzte, segurtasun-distantziarik gabe eta maskararik gabe. Emakumezko langileak ez dira harreman estu gisa onartzen, ez dute isolatzeko eskubiderik eta ez dute lan-istripuagatiko baja aitortzen PCR positibo egiaztatuen aurrean.

Ez dira baimentzen txandak zabaltzeko, espazioak banatzeko edo espazioak erabiltzeko eskaerak; espazio bakoitzari langileak eta lanaldiak esleitzen zaizkio, langileak funtzioetan kargatuz.
Ez da aldatu sailak aldebakarrez landutako eta argitaratutako protokoloa, eta ez da onartu ez zerbitzuaren eskaintza ez enpleguari eustea eta familientzako zein langileentzako lan-baldintzak bermatuko dituen aurrekontu-partida espezifikorik, ikasturte osoan eta Hezkuntza Sailak lan egiten duen hiru agertokietan.

Izan ere, ez dugu ahaztu behar sektore horiek, gehienbat, emakumeek osatzen dituztela, aldizkako kontratu finkoekin eta lanaldi partzialekin, eta kasu gehienetan ez direla 2 ordu baino gehiagokoak. 4 eta 6 hilabete bitarteko langabezia-prestazioa jasotzeko eskubidea dute bi ikasturtez behin, eta, kasu askotan, udan agortu dira.

ELAk Hezkuntza Sailari eskatzen dio bere gain har dezala zerbitzu horiekiko duen erantzukizuna, bai ikastetxe publikoetan, pribatuetan eta itunpekoetan, eta, beste kolektibo batzuekin egin duen bezala, onar dezala ikasturte osoan zerbitzuaren eskaintza eta kalitatea bermatzeko eta enpleguari eta lan-baldintzei eusteko behar den aurrekontu-partida.

Hau eskatzen dugu:

• Ratioak berrikustea eta aplikatzea.
• Ibilbideen gehikuntza.
• Begiraleek talde egonkorrak esleitzea.
• Langileak kontratatzea eta lanaldiak luzatzea.
• Adostutako segurtasun-protokoloak eta -neurriak.
• Egiaztatutako PCR positiboen aurrean lan-istripuek eragindako kontaktu estuak, isolamenduak eta bajak ezagutzea.
• Enpleguari eustea eta horiek baldintzatzea.