• Salaketa 2019ko abenduaren 14an egin zen, eta 33 hilabete geroago ez da espedienterik ireki salaketa horri buruz.
• Gaia larria da, Naturagune Babestu bateko basurde-uxaldi bateko irregulartasunak baitira.
• Naturagune Babestuan izandako kalteei buruzko txostenik izan ez arren, Ehiza eta Arrantza Sailak eta Biodibertsitate Sailak oniritzia eman zioten uxaldia ospatzeari, eta hori beste eremu babestu batzuetan ere gertatu da, hala nola Salburuako hezeguneetan.

Ekologistak Martxanek salatu nahi du, alde batetik, erreserbako eremuetan eta naturgune babestuetan basurdeari uxaldi bereziak baimentzeko dagoen zorroztasun eza eta alaitasuna, kalteen peritazioari buruzko behar bezalako txostenik edo salbuespen horiek justifikatzen dituzten txosten zientifikorik gabe. Beste alde batetik eta beste behin ere, ehiza eta arrantza-salaketa batzuen ardurarik eza, kasu batzuetan epaitegietan frogatu dena, espediente horiek iraungitzea edo preskribatzea ahalbidetzen duena.

Elkarte ekologistak VI-10205 ehiza-barrutiko ehiza-babeslekuan (hau da, ehizatu ezin den eremu batean) gertatutako irregulartasun batzuei buruzko salaketa baten berri jaso du, oso kezkagarria dena. Eremu hori Zadorrako urtegien Kontserbazio Bereziko Eremuaren barruan dago (Europako legeriak babestutako eremua), Mendixurreko ilaran, hain zuzen ere. Sare sozialetan, Mendixurreko hegaztien behatokiko erabiltzaile batzuek iadanik salatu eta sumindu egin ziren eremu babestuan izandako uxaldiengatik.

Naturagune babestu eta ehizarako debekatutako batean uxaldi bat baimentzea nahiko kezkagarria da, baina gainera, ditugun datuen arabera, Aldundiko Ehiza eta Arrantza Atalaren esku zabala eta neurrigabekeria erakusten duten hainbat gertaera gertatu dira, ehiza-barruti eta/edo ehiztari batzuekin.

• Dirudienez, baimena eman zen basurdeari uxaldi bat egiteko, Mendixur isatseko Ullibarriko urtegiaren eremu babestutik gertu dauden laboreei ustez espezie horrek eragindako kalteengatik. Ez dago kalte horiek balioesten dituen peritu-txostenik, ez eta nekazari kaltetuen eskaerarik ere. Era berean, ez dago inguruan dagoen basurde kopuruari buruzko txostenik, animalien dentsitate handia justifikatzen duenik.
• Uxaldia baimendu zen, baina baldintzatzaile batzuekin, parte-hartzaileek bete ez zutena, eta salaketa eragin zuena.
• Eremu babestuan babesten diren basurdeen ustezko gainpopulazioagatik baimendutako uxaldian ez zen basurderik ikusi eta, ondorioz, ez zen animaliarik hil.

Aurrekoa gorabehera, uxaldia egin zen, baina ezarritako prerrogatiba batzuk bete gabe, hala nola, eskopeta duen inor ezin zitekeela egon babestutako eremuaren barruan edo segurtasun-eremuetara ez apuntatzea. Horrek Arabako Foru Aldundiko basozain baten salaketa eragin zuen. Bide batez, ehizakoa eta arrantzakoa ez zen zaindaria, Foru Aldundiko beste departamentu batekoa baizik. Kontua da, nola den posible eremu babestu batean uxaldi berezi bat baimentzea eta ehiza eta arrantza-zaintzailerik ez agertzea, Baimena ematen duten arauak betetzen diren egiaztatzeko

Gertaera tamalgarri horiez gain, beste behin ere Arabako Aldundiko funtzionario batek egindako salaketa bat preskribatzeko zorian dago, gai horri buruzko espedienterik hasi ez delako, interesdunari inolako azalpenik eman gabe eta Ehiza eta Arrantza atalari etengabe errekerimenduak egin arren, preskripzio-data hurbiltzen ari zela ohartaraziz.

Arazoa da, egoera hori ez dela berria Aldundiko Ehiza eta Arrantza sailean. Gogora ekarri behar da Arabako Probintzia Auzitegiko Bigarren Sekzioak berriki emandako 46/2022 epaia, agiri ofizial bat faltsutzearen delitua egotzita, funtzionario publikoak, bere eginkizunak betetzen ari zela, zuhurtziagabekeria larriagatik, lehengo Mendien Zerbitzuko buruaren aurka egindakoa. Halaber, Araban isilpekotasun-salaketa frogatua izapidetu zen moduagatik, ezkutuko salaketek kalte-ordainak jaso zituztelako.

Ekologistak Martxanek Arabako Foru Aldundiko Ingurumen eta Hirigintza Sailari eta Nekazaritza Sailari eskatu die “eremu babestuetan edo debekatutako eremuetan uxaldiak egiten ez uzteko, hori justifikatzen duen peritu-txostenik ez badago. Era berean, beste behin ere salatu ditu Ehiza eta Arrantza Atalean salaketak izapidetzeari dagokionez gertatzen ari diren irregulartasunak. Egoera hori berehala bukatzea eskatu behar da, eta Nekazaritza diputatuari bere saila ordenatzeko premiazko neurriak hartzeko eskatzen diogu”.

Azkenean salaketa preskribatzen bada, Ekologistak Martxanek Arabako Foru Aldundiko Nekazaritza zuzendariaren eta/edo diputatuaren beraren aurka prebarikazioagatik salaketa jartzea aztertuko du.