Dise que Simone de Beauvoir escribiu que o opresor non sería tan forte si non tivese cómplice nas liñas do oprimido. A min paréceme moi normal... Que queredes? Cando estás pisado, tamén é comprensible que queiras mellorar a túa condición, e para iso é moi útil ofrecer comodidade ao opresor. Para iso, por exemplo, pode ser unha opción que confirme as sospeitas e prexuízos que o opresor ten sobre o seu perversidad. A conciencia do opresor compracerase ao ver que as súas sospeitas de vostede son certas.

Convén confirmar que toda a xente de dereito que se atopa no bando do opresor vai polo bo camiño, é dicir, que os oprimidos están mellor baixo o control e as ordes dos opresores que fóra dos controis e mandatos dos opresores. Imaxinade doutro xeito dúroo que sería para eles se tivesen que crer que a xente daquel pobo ou daquela sociedade era tan débil como eles, fortes, complicados, alegres, rápidos, insensatos, bos ou malos. Que eses oprimidos son xente tan capaz como eles, como eles… pensando iso non é fácil vivir.

Están máis tranquilos cando alguén que vive alí, ou alguén dese grupo, confirma as sospeitas de erro. Temos exemplos diso en moitos sitios, mesmo moi preto. Hai vascos, cataláns, etc. que afirman aos españois que os seus pobos son peores, máis atrasados, máis pechos, máis conservadores e, en definitiva, mellor controlados por España. Hai pouco, cando estaba a ler revistas vellas, atopei un exemplo paradigmático diso. O 7 de decembro de 1911, na revista madrileña Novo Mundo, o escritor vitoriano Luís Olariaga escribiu un artigo titulado Terra de Bruxas (Sorginen lurra).

Vostedes non viron a miña terra bárbara (...). Alí, pola tarde, cando a luz se apaga, adquiren un aspecto sombrío e envolvente. E a neve protéxeos con tulis de misterio. A esa hora, segundo o consello das vellas, as bruxas milagrosas saltaban daquelas antigas rocas. E por que non van seguir saltando? Non deben seguir asustando á miña terra estes mitos de horror? Está ben dito que a ciencia puxo freo á fantasía. Pero non na miña terra. Ide zigzagueando polos seus desfiladeiros. Xa veredes.

Xa veredes aquela vida máis triste, máis pobre e máis sombría. Viven os que teñen poucos pans e non teñen escola, en cabanas solitarias colgadas sobre as saias das montañas. E como esperanza un cemiterio feito niño entre ballóns (...). A vida é un enigma fantástico e terrible para eles. Ven montañas, mares, inundacións, ceos, tormentas, morte... e non saben o que queren dicir e asústanse. (...) Así nacen nas cabezas das bruxas, así nacen, así nacen. (...) Espírito inculto, espírito mitolóxico, espírito pequeno.

Aínda hai moita xente como este o noso vitoriano Luís. É normal, quen quere ser parte dos oprimidos? Sobre todo, cando é tan fácil cambiar de bando... basta con escribir un artigo, confirmar as sospeitas na cea que tes en Madrid, basta con cambiar de idioma e construír historia e marcos sobre a terra de bruxas que nunca existiu.