O pasado mes de novembro, como noutros lugares de Euskal Herria, nós tamén puxemos en marcha a dinámica BAM para unir e facer poderosos aos falantes do ámbito urbano Baiona-Angelu - Biarritz. Non inventamos nada novo: O único que fixemos é levar a experiencia que se creou no barrio de Egia de Donostia e que se desenvolveu en Lasarte-Oria. Pero sen dúbida tivemos os nosos propios ensinos e logros. Bilana, do mesmo xeito que a dinámica, deberá ser colectiva. Niso estamos a traballar. O que vou expor aquí non son máis que reflexións persoais intermedias.

Creo que o primeiro ensino é de coherencia. Moitas das persoas que traballamos na organización vivimos a BAM como autoterapia colectiva. A pesar de ser euskaltzales que estamos a traballar intensamente no mundo do eúscaro, descubrimos que afortunados vivimos fundamentalmente en francés. A loita comezou dentro de nós mesmos.

Do mesmo xeito que o persoal é político, ao dar o salto do individual ao colectivo non só cambiamos os nosos hábitos lingüísticos, senón que puxemos en marcha a capacidade de adaptar a nosa contorna. Nestes tempos nos que a fatalidade e a desesperación tenden a ser superadas, non é pouco emocionar desde a punta dos dedos ao poder transformador que está nas nosas mans.

Por último, expliqueime claramente que o imposible faise de novo con esforzo: nun territorio difícil, sen diñeiro, sen tempo, sen follas de ruta e negando a axuda de todas as institucións conseguimos algo. Para iso, mobilizamos recursos básicos: modelo participativo, horizontal, igualitario, plural, auzolana, valor...

Por suposto, non nos enganemos, a dinámica BAM non foi o punto de partida dunha revolución lingüística de fondo. Houbo límites, ás veces frustracións, mesmo derrotas. O prefecto! Pero desde o momento en que son identificados, permiten deseñar os seguintes pasos.

O que BAM non conseguiu, Euskaraldia poderá traer (máis duración, máis cobertura territorial, máis mobilización de recursos). Pero en toda Ipar Euskal Herria, a cidadanía, o mundo da cultura social e as institucións terán que traballar conxuntamente para iso, xa que nesa escala un non poderá conseguir nada sen os demais. O primeiro paso pode ser recoñecer esa interdependencia, reivindicar o desexo de avanzar xuntos fóra da diferenza cultural e asumir unha función para cada un.

Nesta fase de reestructuracion da política lingüística, Euskaraldia pode ser unha boa ocasión para inventar unha nova forma de colaboración, xa que temos moito que aprender uns doutros. Haberá que abrir a porta á innovación e á experimentación de forma decidida, camiños que nunca se tomaron. Xa temos traballo. Pero as razóns para ser rápido e optimista non as temos, todo témolo que gañar!