A característica que dá nome a este grupo é a coleta que teñen na parte posterior do corpo, que lles separa doutros mares tranquilos, é dicir, a branquilla espida. Este moño, do mesmo xeito que o grupo, ten formas moi variadas: cornos, plumas, forma de piñeiro, espiral… É como un ramo de flores que rodea ao ano, e cumpre unha función respiratoria.

Teñen a capacidade de alimentarse de sustancias prohibidas para outros seres mariños, como os cnidarios (medusas, anemones, pólipos…) ou as esponxas velenosas. Ao ser inmunes á influencia das toxinas que conteñen, poden inxerir sen problemas as súas células resumbantes.

Son tan belas, tan fascinantes, tan velenosas. De feito, son parentes de carafio e levas (moluscos gasterópodos), e estes animais perderon a súa cuncha fai millóns de anos. A modo de protección, ademais da pel grosa e abrasiva, segregan un veleno que non lles falla para defenderse, a través das glándulas cutáneas.

Veremos manchas, raias e rasguños de tea cara que aparecen nos corpos espidos dos nudibranquios, coma se fosen lenzos. As cores intensas alertarán das capturas: “Atención! Non convenche que me engoles”. O desfile de moda máis elegante do fondo do mar está dirixido, por tanto, aos depredadores. Pero non para atraerse entre eles. De feito, os nudibranquios son cegos. Os seus ollos minúsculos apenas poden distinguir a luz na escuridade. En lugar diso, levan sobre as súas cabezas uns aditivos sensoriais chamados rinóforos: dúas poliñas, coma se fosen orellas de coello, para detectar sabores e cheiros, para conseguir comida e mesmo para buscar un membro da mesma especie reprodutora (para detectar feromonas).

De feito, aínda que son hermafroditas, para que se produza a fecundación é necesario unir dous exemplares. Aínda que sexan os dous sexos no mesmo corpo, prefiren alternar entre dous e non só. Na época de posta, a escultura artística de ovos que xera cada especie é tamén un símbolo de identidade.

A máis coñecida é Felimare cantabrica, unha especie típica do mar Cantábrico e amiga dos mergulladores na nosa costa. Aínda que pode chegar aos once centímetros, o normal é atopar exemplares de entre 3 e 5 cm. Nas costas presenta unha rechamante cor azul, con dúas raias amarelas brillantes, unha que comeza nos rinóforos e atravesa toda a lonxitude do corpo, mentres que a outra rodea o bordo do corpo. Ten unha tatuaxe sobre a cabeza, entre os dous rinóforos, a áncora ou forma T que nos serve para distinguir a especie.

As branquias son de cor azul escuro, con forma de folla de carballo para ampliar a superficie e así cumprir perfectamente a función respiratoria.

O noso pequeno océano serviría de inspiración para as pasarelas de Jean Paul Gaultier. De que outra maneira, o pano icónico do seu mariñeiro?

A CALMA CANTÁBRICA (Felimare cantabrica)

GRUPO: Molusco/Gasteropodo/Nudibranquio.
TALLA: 3-5 cm.
ONDE VIVE? No Cantábrico, en fondos arenoso de pouca profundidade e a un quilómetro de profundidade.
Que come? O Dysidea aliméntase de fragilis esponxa.
FECUNDACIÓN: Son hermafroditas pero se fecundan por parellas. A posta faise en espiral, nunha cinta de cor branca. As larvas nacen ao cabo de sete días, a unha temperatura de 22 ºC.
NIVEL DE PROTECCIÓN Non está protexido.