As embaixadas de Estados Unidos, Francia, Bélxica, Uganda, Ruanda… foron tomadas no albo das revoltas na capital da República Democrática do Congo o pasado 28 de xaneiro. O motivo destes ataques é o feito de que a cidade de Goma, situada a 1.500 quilómetros de distancia, quedou en mans do Instituto 23 de Marzo: O grupo M23, apoiado por Ruanda, non está de acordo con que Occidente tamén o apoiase. A expansión da banda armada antigubernamental avanzou nos últimos meses e acelerouse desde o 25 de xaneiro: Coa capital de Kivu do Norte conquistada, agora teñen como destino Kivu do Sur, Bukavu. Tamén conta co apoio do grupo Alianza do Río Congo, que se constituíu hai dous anos. Este último foi creado por Corneille Nangaa, un dos principais rivais de Felix Tshisekedi, presidente da República Democrática do Congo.

A Comunidade do Leste de África (EAC) reuniuse este mércores pola noite para tratar de buscar unha solución á crise política. O presidente de Angola, Joao Lourenco, actúa como mediador e reclama o fin das "ocupacións ilegais" do M23 e a "inmediata retirada" do Exército de Ruanda. O Consello de Seguridade da ONU tamén denunciou a actitude do grupo armado e pediu ao Exército de Ruanda que abandone o Congo.

Os ataques dos últimos días nA Gomara causaron máis dun centenar de mortos e un milleiro de feridos. En canto aos desprazados, a ONU insistiu en que "a situación é realmente preocupante" para os desprazados. En Golán, digamos, son un millón e mirando a todo o Congo, 500.000 persoas abandonaron o seu fogar desde principios de ano. Desde a Segunda Guerra do Congo (1998-2002), na base do conflito actual, 6,2 millóns de persoas no leste do país tiveron que ser desprazadas.

Pasada a tregua

Os líderes de Congo e Ruanda asinaron o pasado 30 de xullo unha tregua para pór fin aos enfrontamentos entre o M23 e o Exército congoleño. Entrou en vigor o pasado 4 de agosto, pero desde entón víronse afectados en máis dunha ocasión pola violencia machista. Os presidentes de Congo e Ruanda, convocados polo presidente angoleño, tiñan previsto reunirse o próximo 15 de decembro. Pero a reunión suspendeuse por fin, vencidos polas discrepancias. Ruanda quería que o 26M e o propio Exército congoleño tomasen parte nas negociacións, pero iso non o quería, porque Congo considera ao M23 "un grupo terrorista" e "un monicreque de Ruanda".

Na base do conflito, minerais, entre outros

A economía ten a súa importancia neste conflito. De feito, as provincias de Norte-Kivu e Sur-Kivu son ricas en minerais, especialmente o coltán e o níquel, que se utilizan nos smartphones. De feito, os fundadores do M23 son os membros da Asemblea Nacional de Defensa do Pobo (CNDP) que se rearmaron en 2012 por non respectar o acordo alcanzado en 2009 entre o Goberno do Congo e a CNDP, e que supuxo a articulación dun M23. Entre outras cousas, o pacto sinalaba que o control desas terras estaba en mans dos rebeldes. Aos dirixentes congoleños acúsaselles de non respectar o "punto de mira".

Segundo un informe da ONU, o M23 exporta actualmente 120 toneladas de cólera ao mes, e os impostos que aplica á produción garántenlle uns ingresos duns 800.000 dólares ao mes.