Coas palabras do poeta Vicent Andrés Estellés, son un entre tantos casos, e non un caso illado, raro ou extraordinario. Desgraciadamente, non. Entre tantos, un. En concreto, segundo o Consello de Europa, e entre outras institucións de gran traxectoria como Save The Children, eu son unha de cada cinco persoas. O 20% dos nenos que sufriron, sofren ou tolerarán abusos sexuais contra a infancia.

Son un do cinco invisibles, unha realidade tan dolorosa que é mellor que ninguén a atope ou que estea nun agocho que non poida saír. Sábese que a infancia é feliz e que a familia é un lugar marabilloso para crecer e sentirse amada e protexida, e todo isto e todo iso. E que ninguén diga que o conto non é así. Pois si, sinto que a festa se estrague, pero moitos nenos non teñen a sorte de vivir esta realidade. A realidade non sempre é a que queremos e a única posibilidade de cambio é mirarnos de fronte e agarrarnos polas ramas. E a realidade cruel recoñécenos que o 85% dos abusos realízanse en contornas familiares e de confianza, o 65% entre as paredes do fogar e en 3 de cada 10 denuncias de violencia sexual contra a infancia, o agresor é o pai. Así é, isto non é Disney, porque se parece a unha película de terror.

Pero tamén son o que chaman Pau, o que veu para non calar máis, como me crearon aquí e estou aquí e como me suceden (e sucédennos) cousas, escríboas aquí e expóñoas aquí. E como repite a miña compañeira Inma García, presidenta de ACASI, empezamos a falar, e non podemos deixar de facelo. Dígovolo con claridade e rotundidade: cando era neno fun vítima de abusos sexuais, e non son un caso raro, entre tantos, un de cada cinco. Enténdese? E si enténdese, que faremos?

Son dos que non calan. Unha desas que necesitamos a toda a sociedade detrás de nós. Ou, lembrando unha frase da escritora e feminista Gemma Pasqual sobre as mulleres maltratadas, que "cada vez que unha vítima de abuso abre a porta ten que atopar unha comunidade". A isto engado a comunidade organizada en defensa dos dereitos da infancia e a adolescencia, disposta a protexerse contra todo tipo de malos tratos e abusos.

Entre tantos, son un. As voces dos invisibles… para que nos vexan, para que nos apoien, para que digan que é suficiente. Basta con esta sociedade patriarcal que se constrúe sobre xerarquías. Non podemos admitir que os nenos e nenas sitúanse nun nivel máis baixo, unha sociedade que sostén que os nenos e nenas son propiedade das persoas adultas. É unha sociedade que xustificou e impulsado todo tipo de malos tratos e abusos de poder sobre a infancia e a adolescencia, moitas veces en nome da educación e do amor. Malleiras, golpes, agresións sexuais, castigos desproporcionados e fortes insultos son, na maioría dos casos, os que reciben o rexeitamento da maioría da sociedade. Vimos dos séculos dos malos tratos sobre a infancia e avanzamos algo. Pero non é suficiente, e debemos recoñecer que a sobreprotección, a dependencia, a manipulación, a corrección, o engano, a chantaxe ou o desprezo son parte da cultura da violencia contra a infancia. Por iso, temos que reinventarnos a nós mesmos e empezar na cultura do bo trato, crecer e educarnos. Porque os nenos non son obxectos pasivos, senón suxeitos activos da súa propia vida. Neste marco de respecto debe entenderse que os corpos dos nenos e nenas non son xoguetes, que son corpos que deben ser respectados e que teñen dereito a autorización. Os seus desexos non poden ser manipulados. O afecto que dan ou reciben non debe imporse. As decisións que toman poden estar equivocadas, pero hai que decidir a crecer, hai que tomar riscos e tamén equivocarse; non podemos seguir ancorados na cultura do erro e temos que converter a frustración en aprendizaxe. Repensar a educación que recibimos e pasar da cultura da obediencia á cultura da liberdade, criar a nenos e adolescentes con confianza, seguridade e determinación.

Basta con esta sociedade patriarcal que perpetúa as desigualdades de xénero; basta coa sociedade que quere mulleres submisas e homes agresivos. Isto, desde todos os altofalantes dispoñibles –música, cine, publicidade, moda, redes sociais...–, difunde de de forma permanente a cultura sexista e a cultura da violencia que se transmite e perpetúa de xeración en xeración. Só un dato aclaratorio: o 90% dos agresores en delitos contra a integridade sexual dos nenos son homes. E non, non son monstros, non teñen ramas, nin colas; viven entre nós, moitas veces ben reguladas e con éxito. Son fillos da educación patriarcal, que tallamos todos os días sen ningún pudor.

Son un de tantos, e veño pedirvos que rompades o silencio coas vítimas. Non teñas medo nin vergoña. Falar, falar e non cansarse de falar. Que se escoite o tema dos abusos en cada casa, en cada escola, en cada espazo de lecer. De feito, a palabra, e non o silencio, é o que pon límite aos agresores e abre un camiño de esperanza para as vítimas. E dialogar con nenos e adolescentes sobre os bos tratos e a sexualidade positiva, pero tamén sobre os abusos de poder e as agresións, xa que, segundo Pepa Forno, "non falar de malos tratos a nenos e nenas -e o abuso sexual non é máis que unha forma de malos tratos- é unha forma de pór en risco os malos tratos".

Son un de cinco dos moitos que sufriron abusos sexuais contra a infancia. E veño dicirvos, pedirvos, prometervos, se senten tristeza, impotencia ou rabia, que non fallaredes, que non vos deteñades ou que eludades o tema; non nos deixedes pasar por alto. Chorar, gritar, golpear o solo ou pagar axuda psicolóxica. Pero, sobre todo, vos enfurezcáis e convertede a vosa tristeza, a vosa impotencia e a vosa rabia nunha acción política e colectiva contra os abusos sexuais e en defensa dos dereitos da infancia.

PAU Lluc i Pérez

Ha publicado recentemente o libro Despulles con editorial sobre abusos sexuais contra nenos (ASI). É titor nos cursos de prevención de ASIA para o profesorado.