Morre Elena Barrena, referente de profesores e historiadores
- A súa tese doutoral sobre a creación de Gipuzkoa foi pioneira na comprensión da evolución dos territorios históricos. Profesor da Universidade de Deusto, foi un exemplo para moitos historiadores da súa forma de traballar e ensinar.
A profesora e historiadora Elena Barrena Osoro (Eibar, 1953 – Donostia-San Sebastián, 2025) faleceu este domingo aos 53 anos de idade. A muller que deixou un gran enfrontamento foi durante moitos anos a referencia de moitos historiadores actuais en Gipuzkoa, non só polo seu traballo na Universidade de Deusto, senón tamén noutras institucións.
Barrena publicou a súa tese doutoral en 1988 e trouxo unha pequena revolución á historiografía guipuscoana. De feito, realizou un traballo de investigación imprescindible para comprender o significado da palabra Conto ou Ipuscua e a súa evolución histórica na Idade Media, pioneira en moitos sentidos. Precisamente, este ano estase lembrando o milenio do documento de 1025 que fai referencia a Gipuzkoa, e sen este estudo sería imposible.
Barrena puxo en dúbida a eternidade da historia e demostrou que a configuración dos territorios é o resultado cambiante dun proceso no que participan as comunidades, as relacións sociais e as estruturas de poder, sempre tendo en conta a contorna. Pero, ademais, para iso utilizou unha metodoloxía innovadora, incorporando ferramentas e técnicas doutras disciplinas á historia
Durante moitos anos traballou como docente, na Universidade de Deusto desempeñou outras responsabilidades e foi decano da Facultade de Humanidades, entre outras. Eran tempos nos que as mulleres aínda tiñan menos cargos na universidade, e el dixo que iso influíu na súa carreira, non só por falta de recoñecemento, senón tamén pola falta de dereitos como traballadoras.
Pero máis aló dun ámbito universitario concreto, Barrena tamén se involucrou en numerosos proxectos e investigacións sobre a historia de Gipuzkoa. Por exemplo en: Kutxa-Gipuzkoa, participou no gran traballo 1879-1995, así como na coñecida colección de medios de comunicación da Deputación Foral de Gipuzkoa, segundo explicou José Antonio Marín.
“A historia non é unha cova inmóbil”
No portal de Ereiten, o ano pasado publicáronse artigos de varios historiadores e amigos que foron os seus discípulos e compañeiros, para homenaxear a Barrena: “El foi profesor. De feito, naquel ambiente gris e modesto da universidade, durante cinco anos, os instrutores non se preocuparon de ensinalos. Pero el ensinóunolo con mestría. Non só no ámbito educativo, senón tamén no profesional e no persoal”, escribiu David Zapirain.
No mesmo portal pódese ler a entrevista realizada por Sustrai outeiro con Barrena. “Creo que descubrimos bastante tarde que a historia non está aí, coma se fose unha cova inmóbil. A historia facémola hoxe, creámola nós mesmos, é a nosa memoria acompañada de datos firmes”, afirmaba o historiador.
Geroz eta gehiago dira neandertalek uste baino gaitasun kognitibo aurreratuagoak zituztela adierazten duten ikerlanak. Azkena Journal of Archeological Science aldizkarian argitaratu da, eta 2003an Errusiako Mezmaiskaya kobazuloan aurkitutako hezurrezko lantza-punta du... [+]
O val do Indo, fai uns 5.000 anos. A cidade de Mohenjo-Daro, cunha poboación aproximada de 35.000 habitantes, contaba, segundo recentemente publicado na revista PNAS, cun coeficiente moi baixo de Gini de 0,22, que mide a desigualdade económica das sociedades a través do grao... [+]
Ultimamente gocei dun libro. En moi pouco tempo lina dúas veces, a primeira por pura alegría e a segunda por un lapis. O traballo do arqueólogo español Rodrigo Villalobos, Fouces de pedra, martelos de bronce, ten como obxectivo indagar na sociedade prehistórica para... [+]
Na provincia chinesa de Shanxi, nunha tumba da dinastía Tang, atopáronse pinturas que representan escenas da vida cotiá dos falecidos. Nunha desas escenas aparece un home louro. Os arqueólogos que estudaron a tumba, pola cor do pelo e a cara, aseguran que non é probable que... [+]
Kartago, K.a. 814 inguruan. Feniziarrek kolonia bat fundatu zuten, eta Mediterraneo ekialdean nagusi zen zibilizazioa mendebaldera hedatu zen. Bi mende eta erdi geroago, Tiro feniziar metropolia gainbehera etorri zenean, Kartago independizatu egin zen eta bere eragina... [+]
O lingüista surafricano Rudolf Botha acaba de lanzar unha hipótese sobre o Homo erectus: a especie desenvolveu algún modo de comunicación oral fai máis dun millón de anos. O Homo sapiens é, como se sabe, a única especie capaz de falar e, por tanto, de aí despréndese... [+]
Böblingen, Germaniako Erromatar Inperio Santua, 1525eko maiatzaren 12a. Georg Truchsess von Waldburgek Wurtembergeko nekazari matxinatuak mendean hartu zituen. Handik hiru egunera, maiatzaren 15ean Filipe Hessekoak eta Saxoniako dukeak bat egin zuten errebelde turingiarrak... [+]
