ORI MENDIA, IRATIKO
TALAIA ETA LEHEN 2.000 METROKOA
Surzaitik 6 km-tara dugun bidegurutzean ezkerretara
hartu, Iratiko Etxolarantz (Plateau des Lacs). Handik 500 metrotara
eskuinera egingo dugu, Larrañerantz. Iratiko Etxola bailara
polita dugu, txiki eta lasaia, eguna pasatzeko leku aproposa.
Hemendik aurrera, eta Larrañera iritsi bitartean,
aurreko ibilbidean (Zuberoako Haizpitarteak) ere egin dugun bide
bera egingo dugu (alderantziz). Beraz, oraingo honetan, lekuak aipatu
besterik ez ditugu egingo, zehaztasun gehiagorako aipatutako ibilbide
hori ikus dezakezuelako.
Horrenbestez, azken bidegurutzetik 6,5 km-tan gorantz
egin ostean, Iratiko Txaletetara iritsiko gara, eta pixka bat geroago
Organbidexkako Lepora, bere bista ederrez gozatzera. Hemendik aurrera
bide aldapatsuak beherantz eramango gaitu, eta Larrañetik
hurbil gaudenean, aldiz, gorantz. Tartean mendi-soilguneetako ikustaldi
zoragarriez gozatzeko aukera izan dugu.
Iratiko Txaletetatik 12,5 km-tara Larrañe
koloretsua topatuko dugu, eta herrian bertan, 180ºko bira eginez,
izen bereko mendatea igotzen hasiko gara. 500 metro inguru igo eta
gero, Larrañeko herria eta aurrean duen mendi bitxi eta ikusgarria
inoiz baino distiratsuago agertuko zaizkigu, azkenaldian herrian
egin dituzten lanak direla-eta (etxaurreak koloreztatu, esaterako).
Errepide estuak, bien bitartean, bere igoera gogorra egiten segituko
du, pagadi sarrian barrena.
Errepide gogor hau Ori mendiaren maldan gora doanez,
erraza da noizbehinka ikustaldi politak izan behar dituela pentsatzea,
eta egia esan, halakoak dira, ederrak. Larrañetik 6 km-tara
Ori pare-parean izango dugu, dotore, eta kilometro bat aurrerago,
Erroimendi Mendatetik pasatuko gara. Hemendik so eginez, ezkerrean
Hiru Erregeen Mahaia eta Pirinio inguruko mendiak agertuko zaizkigu,
ikusgarriki. Oro har, Ori eta Oritxipiaren magalean burutuko dugun
mendatearen azken zatia guztiz zoragarria da.
Azkenik, beste 5 km izugarri egin ostean, ibilbidearen
92.ean mendate-gaina harrapatu eta Nafarroan sartuko gara, eta 500
m aurrerago, mendateko tunela igaroko dugu. Tunela igaro eta berehala
aparkatu egingo dugu, hemendik igoko baitugu Ori mendi-talaia ikaragarria.
|
ORI
MENDIA
Ori, Pirinioetako 2.000 metrotik gorako lehenbiziko tontorra izateaz
gain (2.017 metro alegia), Iratiko mendien artean Erregea da. Herri-sinismenaren
arabera, bertan Mari bizi da, euskal mitologiako jainkosa nagusia,
eta bertako basoetan Basajaun mitikoak ere gordeleku aurkitu zuen.
Zuberoako esaera zahar batek ere dioen moduan, Orhiko txoria,
Orhin laket.
Izan ere, mendi eder honetako gailurrera ailegatzen denak zoriontasuna
besterik ezin du sentitu, hain miragarriak baitira mendia bera zein
gailurretik ikusgai eta gozagai dugun ikuskizuna. Inguruko jendeak
hainbeste miresten eta maitatzen duen mendi honek imajina dezakegun
ikustaldirik zoragarrienetakoa eskaintzen digu:
Hegoalde zein mendebalderantz begiratuz, Iratiko tapiz orlegi-more
zabala agertuko zaigu, iparraldean Xiberoako paisaia idilikoa, eta
ekialderantz, berriz, Pirinio hurbilaren ikuspegirik ederrenetakoa
(Auñamendi, Hiru Erregeen Mahaia, Atxerito...).
OINEZKO IBILBIDEA
Gailurreraino iristeko erarik errazena Nafarroa eta Zuberoa lotzen
dituen Larrañeko Portutik abiatzen dena dugu (ikus ibilbidea),
hain zuzen ere portu gaineko tuneletik. Oinezko bidea tunelaren
alboan hasten da, Zuberoatik gatozela tunela pasatu eta berehala
ezkerretara.
Bidezidor hau tunelaren gainetik igarotzen da, eta laster mendi-gailurreria
harrapatzen du. Hemendik aurrera, gailurreria baino metro batzuk
beheragotik jarraitzen du bideak (horrela Oritxipia gailurra saihestuko
dugu), hegoaldeko aldetik.
Jarraitzeko oso erraza eta garbia da, 10 metro inguruko harrizko
zati aldapatsu bat kenduta. Hasieran gogorra suerta liteke, baina
gero askoz errazagoa bihurtzen da. Bideak, azkenik, Oriko gailurrari
bira eman eta azken igoerari mendebaldetik ekiten dio, gailur zoragarri
honetaraino iritsiz. Guztira, pare bat orduko esfortzua, benetan
merezi duena.
|