GIPUZKOAREN
arimaren zati bat apuntutzat aukeratu dugun inguru honetan aurki
genezake. Izan ere, Arantzazuko
Monastegia euskaldunon artean bisitatu eta maitatuenetakoa
da, kondairarengatik, elizarengatik eta baita inguratzen duen paraje
basati izugarriarengatik.
Bertako fraide baten esanetan "lehen eliza modernoa" kontsidera
genezakeen artelan erraldoi hau, bere garaian oso iskanbilatsua
izan arren, gaur egun euskal arte modernoaren lanik garrantzitsuentzat
jotzen da.
Jaitsiera goiko partea bezain ikusgarria da, batez ere ezkerraldean
geratzen zaizkigun horma garai eta arrokatsuek sortzen duen paisaiari
esker. Tarteka, parajea mirestu ahal izateko behatoki naturalak
ditugu.
9. kilometroan Oņati herri monumental ederrean
sartzen gara, zentrua gure ezkerraldean dugula. Gipuzkoako osotasun
arkitektonikorik bikainenetakoa, bertako eraikin zibil eta erlijiotsu
ugari eta ederren artean Sancti
Spiritus Unibertsitatea nabarmentzen da, euskal Berpizkundeko
benetako harribitxia.
|
OŅATI
ARANTZAZUKO
SANTUTEGIA
SANCTI
SPIRITUS UNIBERTSITATEA
SAN
MIGEL PARROKIA
BIDAURRETA
MONASTERIOA
ZULOAGA margolariak
"Euskal Toledo" deitu ziola diote, eta arrazoirik ez zitzaiokeen
falta izango. Izan ere, gorabeheraz betetako herri honek bisitariari
aberastasun monumental zabala erakusten dio, bertako Unibertsitatea
bezalako harribitxiak adibidez.
Gainera, soberan dituen ingurune ikusgarrien artean Euskal Herrian
Andra Mariri eskainitako santutegirik ospetsuena izan daitekeena
gordetzen du, Arantzazukoa, hain zuzen ere.
JAUNEN
MENPE Inguruko monumentu megalitikoek erakusten diguten moduan
paraje hau aspalditik populatua izan da, batez ere Neolitiko eta
Brontze Arotik.
Dena den, gaur ezagutzen dugun Oņati XIII. eta XV. mendeen artean
sortzen joan zen. Horrela, berau aipatzen duen eta ziurtzat jotzen
den lehen agiria XIV. mende hasierakoa da.
Hurrengo mendeetako historia sendien arteko
liskarrek (banderizoen borrokek), populazioren askatasun nahiak
eta bi probintzien artean bizitzeak markatuko ditu.
Lehenbizi, Oņati Gipuzkoan barne kasu bitxia
dela esan behar da, zeren zuzenean Erregearen menpe bizi beharrean
(Hego Euskal Herriaren gehiena bezala), hainbat mendetan zehar lehenbizi
Jaurerri eta gero Konderri izan zen. Horrek esan nahi zuen belaunaldiz
belaunaldi populazioak noble-sendi baten nahien menpe bizi behar
izan zuela: Oņatiko Jaunen menpe.
XV-XVI. mendeetan egoera honetan bizi ziren beste herri gehienak
Koroaren eskuetan geratuz joan ziren bitartean (Arrasate, Ganboa,
Araia...) Oņati salbuespena izan zen.
Ondorioz populazioak lehendik zetorren askatasun-borrokari indar
handiagoz ekin zion, lehenbizi matxinadekin, eta geroago, Kontseilu
eta Eliz-Batzarrearen laguntzaz, legalki.
1652an azkenik, Gipuzkoako foruaz gozatzeko aurkeztu zen auzi legala
galdu arren, pixkanaka Gebaratar Kondeen urruntzeak eta ideia politiko
berriek azkenean Oņatiko Kontseiluaren finkapena ekarri zuten.
1845ean, dekretuz Jaunen Eskubideak ezabatzean, Oņati Gipuzkoan
sartu ahal izan zen, bere desioa betez. Sendien arteko borrokei
dagokienez, inguru honetan oso gogorrak izan ziren, batik bat Lazarraga
Ganboatar eta Uribarri Oņatiarren artekoak. Azkenean, bien arteko
bakea eta Udal botere-txandaketa etorri zen, 1747an Udaletxea eraikitzen
hasi zen arte. Bere armarrian biak agertzen dira, arranoak eta oreinak
sinbolizaturik.
Bukatzeko, herriaren bizitzan garrantzi handia izan duen "Sancti
Spiritus" Unibertsitatea derrigorrez aipatu behar dugu. 1542an Rodrigo
Sanchez de Mercado Zuazola Avilako Apezpikuak sortua gorabehera
batzuekin 1901. urtera arte eman zituen eskolak, euskal kulturan
eragin nabarmena izanez.
Herrialdea
|
Gipuzkoa |
Donostiara
|
74 km. |
Altitudea
|
231 m.
|
Biztanleak
|
10.660 |
Euskaldunak
|
%80 |
Azalera
|
108 km2 |
Dentsitatea
|
99 bizt./km2
|
Jaiak
|
Korpusa (Korpus
igandean)
San Migel (irailak 29)
Arantzazuko Ama (irailak 9)
Errosarioko Ama (urriko 1. igandea) |
|
OÑATI
Turismo
Bulegoa
Foruen Enparantza 4
943 783 453
Udaletxea
943 780 411
Udaltzaingoa
943 780 411
Ertzaintza
Bidebarrieta 2
943 782 312
Anbulategia
San Juan kalea, 17
943 782 812
Kotxe
tailerrak
- Talleres Amets-Ford
(garabi iraunkorra)
Berezano auzoa
943 781 950 /782 592
- Garaje Oñati
Gorribar Goiti z/g.
943 781 350
Jatorduan
- Etxe-Aundi Jatetxea
Torre auzo 9
- Txope Kua Jatetxea
Uribarri auzoa 5.
- Urtiagain Jatetxea
Uribarri auzoa.
- Lizar-Etxe Jatetxea Olabarrieta auzoa.
- Garoa Jatetxea- San Lorenzo 29-30.
Jan eta lo egiteko
- **Hotel Soraluze- Uribarri auzoa
(Arantzazura bidean). 943- 71 61 79.
Log. bikoitza 7.650 pzta.
- **Hostal Etxeberria
R.M. Zuazola 15.
943- 78 04 60. Logela bikoitza 3.500-4.800 pzta.
- Arregi Nekazal Etxea Garagaltza 19.
943- 78 08 24
Logela bikoitza 5.000 pzta.
Debagoienako
Mankomunitatea-
Turismo Ekintzetarako Zentroa
Santa Ana Antzokia
943 78 31 67
Faxa 943 79 67 72 |
ARANTZAZU
Jatorduan
Zelai-Zabal Jatetxea Arantzazu auzoa.
Jan eta lo egiteko
*Hotel Sindika
Arantzazu auzoa 30
943 781 303
Logela bikoitza 6.000 pzta.
*Arantzazuko Hospederia-Hotela
Arantzazu auzoa 29
943 781 313
Logela bikoitza 4.800 pzta.
|