ABIAPUNTU GISA KOROAK
(Las Coronas) mendateko begiratokia aukeratu dugu, Nabaskoze
eta Burgi herrien artean. Mendate hau bailararako sarrera da, eta
begiratokian dagoen norabide-mapatik, geroago hurbilduko garen Pirinioetako
gailurren ikuspegi ederra ikus daiteke.
7,5 km-ra Burgiko turismo-kartel horia dugu. Honen
atzean dagoen malkorrera igoz gero, herriko eta inguruetako bista
politak izango ditugu. Burgin bertan, merezi du karrika estu eta
harritsuetan barrena paseatzea, Pirinio kutsuko egurrezko etxe dotoreen
artetik, Eska ibaiaren gaineko erromatar zubi ikusgarriraino.
Erronkarirantz goazela, landaretza urriagotzen doala
konturatuko gara, eta horren ordez, haitzak, haizpitarteak eta,
orokorrean, paisaia harritsua nagusitzen dela. 11. km inguruan Erronkarin
(Roncal) sartuko gara, bailarako zentro eta Julian Gayarre tenorearen
eta izen bereko gazta ospetsuen sorterri.
Iparralderantz goazela, hurrengo geldialdia Urzainki
dugu, eta aurrekoak eta hurrengoak bezala, mendiko herri atsegin
bat dugu berau. Herriko etxeek osatutako batasun horrez gain, San
Martin Tours-en eliza nabarmenduko dugu, harrizko tenplu gotikoa,
erretaula barroko bat duela.
Beste 4 km-tara Izaba herri ederra dugu, bailarako
gune turistiko eta mendizaleentzat garrantzitsuena. Herria eta gasolindegia
pasatu eta gero, ezkerretara jo, Otsagira. Bi mendiren artetik goazela,
2,5 km-tara eskuinera Mintxate Zintzurra ikusiko dugu. Bertan aparkatu
eta arroila igaro ostean, atzeko bailaratxo atseginean pasea gaitezke.
Pare bat km gehiago eta Uztarrozen sartuko gara.
Etxeez gain, Santa Grazi elizan Nafarroako organo eta zilargintza
erlijioso bildumarik garrantzitsuenetakoa gordea dago.
Herritik 3,5 km-tara arku bakarreko zubitxo polita
ikusiko dugu, Eska ibaiaren ur hotz, bizkor eta gardenen gainean.
Ibilbidearen 40. km-an Lazar mendatera iritsiko gara. Bertatik Pirinioetako
beste ikuspegi polit bat bistaratuko dugu. Gero, Izabara itzuliko
gara.
|
ERRONKARI
Erronkari, izen bereko haranaren zentro geografikoan kokatua dago,
eta bere harrizko landa-etxeek Pirinio estiloko oso herri polita
osatzen dute. XVII-XVIII. mendeko jauretxeen artetik Gambra, Lopez
eta Sanz aipatuko ditugu. Monumentuei dagokienez, XVI. mendeko San
Esteban eliza nabarmentzen zaigu, gurutze latinoko planta eta XVII.
mendeko erretaula landua dituela.
JULIAN GAYARRE (1844-1890)
Erronkariar hau mundu osoan ospetsu bihurtutako tenore bat dugu.
Txikitan artzaina izan zen, baina Madrilera ikastera joan eta musika-zaletasuna
piztu zitzaion; Iruñeko Orfeoian hasi eta Italian ikasteko
beka bat lortu zuen. Bertan estreinako aldiz aritu zen, eta handik
aurrera munduko tenorerik onena izatera heldu zen.
Gaur egun, Erronkarin bere omenezko museo bat dago, eta hilerrian
(frontoia ezkerrean utziz kilometro batera) Mausoleo artistiko ederra
ikus dezakegu. Benlliureren brontzezko lan hau, 1900go Pariseko
Erakusketan ikusgai izan ostean, Maria Kristina Erreginak Madrilera
eraman nahi izan zuen.
Herrialdea
Iruñera
Altitudea
Biztanleak
Euskaldunak
Azalera
Dentsitatea
Jaiak |
Nafarroa
88 km.
727 m.
364
%4
39 km2
9 bizt./km2
Andra Mari (abuztuak 15) |
IZABA
Izaba Pirinioetako lehen bi mila metroak igotzeko
Oinarrizko Kanpamendutzat kalifika genezake. Izan ere,
mendizale askok eta askok herri hori aukeratzen dute inguruko gailurretara
iristeko, edota eskian aritzeko, abiapuntu edo atsedenleku gisa.
Ondorioz, urte osoan zehar mendi-giro nabarmena sumatuko duzue herri
polit honetan.
IKUSTEKOAK
Belagoa, Belabartze eta Uztarroze ibaiek bat egiten
duten tokian (Eska ibaia eratzeko) menditxo batean kokatua, euskal-aragoar-pirinioar
estiloko herri ederra da. Horrenbestez, harrizko etxeek elurte gogorrak
jasateko gai diren teilatu maldatsuak dituzte (tximinia biribilak
ere berea dauka), leihoak harlanduzkoak dira, eta harrizko kaleekin
batera, osotasun ederra eratzen dute.
Sute batek 1429an herria erabat suntsitu eta 1813an frantziarrek
ia zeharo txikitu bazuten ere, etxe nahikotxok beren armarria gordetzen
dute oraindik. San Zipriano elizaren barnean -XVI. mendean harlanduz
egina- erretaula nagusia nabarmen dezakegu, platereskoa eta polikromatua,
XVIII. mende erdialdeko organo barroko ederrarekin batera.
Herrialdea
Iruñera
Altitudea
Biztanleak
Euskaldunak
Azalera
Dentsitatea
Jaiak |
Nafarroa
95 km.
813 m.
562
%5
147 km2
4 bizt./km2
Santiagoak (uztailak 25) |
|