Automatically translated from Basque, translation may contain errors. More information here. Elhuyarren itzultzaile automatikoaren logoa

Herbs of the pig

  • Winter is the season of pig slaughter. The cold will make it easier to get rid of the heat. If only we could get rid of the heat when we talk about pigs, too!

27 January 2025 - 05:00
Herbehereetako Houte-Castellum erromatar garaiko herrian erabelarraren sendabelar erabileraren adierazle garbia aurkitu dute: animalia hezur bat, urki erretxinaz zigilatuta barruan ehunka erabelar hazirekin.
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.

A plant is known as Xerri-baba (Hyoscyamus niger); Jean Elizalde Salaberri the Quick wrote in Our Country in 1933: “If this plant is called Xerri-baba, it must not be given to the Xerrieri themselves; it is pure poison.” In fact, the pig himself wouldn't even go crazy if it was pure poison. A completely pejorative sense is given to the plant by the name of pork beans. The word pig is used in this way, offensive; the following phrase written in Zizur in 1552 by Fernando Maiora is taken up: “Fuck you, bitch.” The whores were also named ahardi; Gabriel Elli wrote in his Hobera in the town of Mugaldea in 1961: “He was laughing at her face, calling her a witch, an old woman, a hardy and a whore.”

However, I don’t think people would use the name xerri-baba very much. It is a precise translation of the scientific name Hyoacyamus, which originates from the Greek words hys, “pig” and kyamos “baba”. Between academics, I think.

Its best-known name is “Negro Absolute”, and in Navarre it is called “chocolateras”, since the shape of its fruit is like a chocolate. But, Xerri, there’s another that draws attention: the heart. Is it the effect of the poison?

Recently discovered in the Roman village of Houte-Castellum in the Netherlands a clear indication of the medicinal use of the Absolute: an animal bone with birch resin (Betula sp.) sealed inside with hundreds of acres. It would have been used intentionally in the knowledge of its effects. Pliny the Elder and Dioscorides mentioned the hallucinogenic and healing qualities of the black absolute, which explains the deep and sophisticated pharmacological knowledge of that civilization. Even those of us who had been involved with the Romans would have learned something...

People knew about his poison, but they also knew that it was a potent medicinal plant, hypnotic as a narcotic. Telesforo Aranzadi published in the Revista Internacional de los Estudios Vascos (International Journal of Basque Studies) in 1929, “Euskerikos Plant Names”, in which he recorded that Izaban was called “atabaloi” and “otsobaba” by Aralar.

It is also what we call “pork herb”, more commonly known as “ositxeka” (Sanicula europaea). With this there is also a mixture of dandruff or dandruff herb, which is said to exist; these two names are now called of another genus, the genus Symphytum. Both of them have bulbs in the subsoil, and the people of the urde, the pig and the boar, are avid bulb lovers. This is where the mixture can come from...

The term “pig turnbuckle” refers to beet, zuhain beet (Beta vulgaris var. the rapacea). Arbia (Brassica rapa subsp. rapa) because it is easier to make, it has always been a pig turnbuckle for pigs and mare, a particularly good forage. The name here tells the truth, it is not an understatement. I don’t know where the English word “pig field” (Lolium perenne) comes from; it seems to be from the north in the dictionary. Also in the north, the Cynodon dactylon is known as the “serrillar” and the “urdeextrem”. Both are very good grass.

Helianthus tuberosus is also known as a French potato or potato “pig potato”. I don’t know if that name refers to the French, or because even raw pigs eat their bulbs with pleasure.

Without knowing it, just in case you underestimate it, give the name “pork”, then the futures.


You are interested in the channel: Landareak
Zuhaitz landaketa: mozketa masiboak egin ahal izateko jukutria “berdea”

Mila milioika mintzo dira agintariak. CO2 isurketak konpentsatzeko neurri eraginkor gisa aurkeztuta, zuhaitz landaketei buruzko zifra alimaleak entzuten dira azken urteetan. Trantsiziorako bide interesgarria izan zitekeen, orain arteko oihanak zainduta eta bioaniztasuna... [+]


2025-03-19 | Elhuyar
Kutsatzaile kimiko toxikoak hauteman dituzte Iratiko liken eta goroldioetan

Kutsatzaile kimiko toxikoak hauteman dituzte Iratiko oihaneko liken eta goroldioetan. Ikerketan ondorioztatu dute kutsatzaile horietako batzuk inguruko hiriguneetatik iristen direla, beste batzuk nekazaritzan egiten diren erreketetatik, eta, azkenik, beste batzuk duela zenbait... [+]


2025-03-17 | Jakoba Errekondo
Magnolian kakalardoa polen-mamitan

Magnoliak eleganteak dira. Dotoreak. Anddereak. Pontxoak. Apainak. Pimentak. Gurbilak. Ponposak, ponpoxearrenak. Ortiroak. Ia-ia fazazkoak, kriket eta kraket. Ez naiz harritzen, beren loraldien azpian lurrarekin urtzerainoko handitasunaren menpeko sentitzen naiz urtero.


2025-03-17 | Garazi Zabaleta
Giberri gazta
“Gaztetatik ditugu ahuntzak, honetatik bizitzeko apustua egin nahi dugu orain”

Ubidekoak (Bizkaia) dira Imanol Iturriotz eta Aritz Bengoa gazteak. “Lagunak gara txikitatik, eta beti izan dugu buruan abeltzaintza proiektu bat martxan jartzeko ideia”, azaldu du Iturriotzek. Nekazaritzari lotutako ikasketak izan ez arren, baserri munduarekin eta... [+]


Kutixi edo mokadu, guztion ahotarako

Antxoa, bokarta edo albokartia, gure arrain komertzialen artean txikiena, euskal kostaldera hurbildu da.


2025-03-10 | ARGIA
Badator Bizi Baratzea Orria, ARGIAren aldizkari berri eta berezia

Gaur abiatu da Bizi Baratzea Orrian kide egiteko kanpaina. Urtaro bakoitzean kaleratuko den aldizkari berezi honek Lurrari buruzko jakintza praktikoa eta gaurkotasuneko gaiak jorratuko ditu, formato oso berezian: poster handi bat izango du ardatz eta tolestu ahala beste... [+]


2025-03-10 | Jakoba Errekondo
Loratu ala hil. Loratu eta hil

Noizbait. Noiz izan ote zen? Noizbait landareren batek lorea egitea erabaki zuen. Bai, bai, landareek ere erabakiak hartzen dituzte, eta guk maiz ez bezala, erabakiak bete egiten dituzte. Eta loreak sortu zituzten.


2025-03-10 | Garazi Zabaleta
Bordaxaki
Euskal txerriak hazteko eta eraldatzeko proiektu txikia Nafarroako Pirinioan

Iruñean bizi ziren Iñaki Zoko Lamarka eta Andoni Arizkuren Eseberri gazteak, baina familiaren herriarekin, Otsagabiarekin, lotura estua zuten biek betidanik. “Lehen, asteburuetan eta udan etortzen ginen eta duela urte batzuk bizitzera etorri ginen”, dio... [+]


Zata arrunta
Ahuntzak gustuko omen dituen gautxoria

Katalanen ustetan artzainak engainatzen omen ditu hegazti honek: “enganyapastors”. Espainiar eta latindarrek, aldiz, ahuntzari esnea kentzen diola diote, hortik datorkio hain zuzen ere izen zientifikoan (Caprimulgus europaeus) islatzen den caprimulgus (capra... [+]


Kontzertuak, hitzaldiak, antzerkiak, dantzak, bertso-saioak... M8ko ekitaldi kulturalen bilduma

Festa egiteko musika eta kontzertu eskaintza ez ezik, erakusketak, hitzaldiak, zine eta antzerki ikuskizunak eta zientoka ekintza kultural antolatu dituzte eragile ugarik Martxoaren 8aren bueltarako. Artikulu honetan, bilduma moduan, zokorrak gisa miatuko ditugu Euskal Herriko... [+]


Engainuaren eredu

Leihatila honetan behin baino gehiagotan azaldu ditugu Ama Naturaren engainuak bere izakiak babestearren. Batzuetan, erle edo liztor itxura zuten euliak ekarri ditugu, beste batzuetan inongo arriskurik ez duten arrisku-kolorazioko intsektuak ere bai (kolorazio aposematikoa... [+]


2025-03-03 | Garazi Zabaleta
Amillubi
Lanerako, proiektua zabaltzeko eta komunitatea egiteko auzo(p)lanak

Gipuzkoako hamaika txokotatik gerturatutako hamarka lagun elkartu ziren otsailaren 23an Amillubiko lehen auzo(p)lanera. Biolur elkarteak bultzatutako proiektu kolektiboa da Amillubi, agroekologian sakontzeko eta Gipuzkoako etorkizuneko elikadura erronkei heltzeko asmoz Zestoako... [+]


2025-03-03 | Jakoba Errekondo
Zakilixuten potroximela

Nori ez zaio gustatzen ahuakatea? Ia denok atsegin dugu fruitu berri hori, di-da amaren batean etxekotu zitzaigun. Zenbat urte da ba dendaero ikusten hasi garela? Gure mahaietara iritsi aurretik, historia luzea du.


Txikori-belarra udaberrian

Udaberri aurreratua ate joka dabilkigu batean eta bestean, tximeletak eta loreak indarrean dabiltza. Ez dakit onerako edo txarrerako, gure etxean otsailean tximeleta artaldean ikustea baino otsoa ikustea hobea zela esaten baitzen.


Lizarrako kultur teknikari izateko nahitaezkoa da euskara Administrazio Auzitegiaren arabera

Administrazio Epaitegiak arrazoia eman dio EH Bilduk Lizarrako plantilla organikoaren hizkutnz profilen aurka jarritako helegiteari.


Eguneraketa berriak daude