ARGIA.eus

Egin ARGIAkoa
Oparitu ARGIA
Gizartea Ingurumena Politika Ekonomia Kultura Euskara Feminismoa Hezkuntza Nazioartea Iritzia
asteartea 2025eko abenduaren 9an
Historia > Efemerideen kanala

Espainiako Inperioa garaitu zuen Hego eta Erdialdeko Amerikako askatzaileen armadak Ayacuchoko guduan, egungo Perun

Duela
201
urte

1824ko abenduaren 9an,

Espainiako Inperioa garaitu zuen Hego eta Erdialdeko Amerikako askatzaileen armadak Ayacuchoko guduan, egungo Perun. Kolonbiar, txiletar, argentinar eta perutarrez osatutako armada askatzaileak, Jose de Sucre buru zuela, La Serna erregeordea errendiarazi zuen. Simón Bolívarren jeneral ospetsua zen de Sucre, eta La Serna, berriz, Andaluzian jaiotako Espainiako Koroaren azken ordezkari gorena izango zen Hego Amerikan. Ayacuchoko garaipena independentzia borroken azken garaipen handitzat hartzen da Hego Amerikan, eta funtsean amaiera jarri zion Espainiaren presentzia militar eta politiko kolonialari kontinentean.

Iturria:

Iturria: Hainbat autore, La independencia en el Perú (Instituto de Estudios Peruanos).

Egun hau historian
1933Bastidan matxinada anarkista gertatu zen
1981Mumia Abu-Jamal kazetaria atxilotu zuten
1984Manoli Arza euskaltzalea larri zauritu zuen Iruñean GALek
1985Argentinako diktaduraren aurkako epaiketa amaitu zen Buenos Airesen
1987Lehen Intifada hasi zen Palestinan
Azoka

Urte hau historian: < >
Berrienetik Zaharrenetik

1824-12-09
Espainiako Inperioa garaitu zuen Hego eta Erdialdeko Amerikako askatzaileen armadak Ayacuchoko guduan, egungo Perun

Hilabete honetako urteurrenak:
|
Berrienetik Zaharrenetik

Duela
15
urte
2010-12-08
Mastercard, Visa eta PayPal konpainien webguneei eraso egin zien Anonymousek, besteren artean
Duela
15
urte
2010-12-04
Xabier Lete hil zen, poeta eta abeslari oiartzuarra
Duela
20
urte
2005-12-27
Lourdes Iriondo kantari ezaguna hil zen
Duela
30
urte
1995-12-15
Bilboko Kafe Antzokiak ateak zabaldu zituen, euskararen arnasgunea Bilboren bihotzean
Duela
35
urte
1990-12-29
Negu Gorriak taldeak lehen kontzertua eman zuen Herrera de la Manchako espetxearen aurrean
Duela
35
urte
1990-12-24
Marta Gónzalez sendagile bilbotar internazionalista hil zuen El Salvadorreko armadak
Duela
35
urte
1990-12-06
'Euskaldunon Egunkaria'-ren lehen zenbakia argitaratu zuten
Duela
40
urte
1985-12-18
Mikel Zabalzaren hilketagatik greba orokor masiboa eta istilu gogorrak izan ziren Hego Euskal Herrian
Duela
40
urte
1985-12-15
Mikel Zabaltzaren gorpua agertu zen Bidasoa ibaian, Guardia Zibilak torturatuta hila
Duela
40
urte
1985-12-09
Argentinako diktaduraren aurkako epaiketa amaitu zen Buenos Airesen
Duela
45
urte
1980-12-30
Joxe Martin Sagardia errefuxiatua hil zuen Batallón Vasco Españolek Miarritzen
Duela
45
urte
1980-12-19
Alaide Foppa idazle feminista bahitu eta desagerrarazi zuen Guatemalako armadak
Duela
45
urte
1980-12-08
John Lennon musikaria hil zuen Mark David Chapmanek New Yorken
Duela
45
urte
1980-12-02
Nafarroako erakunde publikoetan ikurrina erakustea debekatu zuten
Duela
50
urte
1975-12-28
Bartzelonako Camp Nou futbol zelaia debekatutako Kataluniako banderaz josi zuten zaleek
Duela
50
urte
1975-12-02
Koldo Lopez de Gereñu etakidea hil zuen Guardia Zibilak Beasainen
Duela
50
urte
1975-12-01
Donostiako Herri Ametsa ikastolari eraso egin zioten eskuin muturreko kideek
Duela
55
urte
1970-12-25
Eugen Beihl ohorezko kontsul alemaniarra askatu zuen ETA V.-k
Duela
55
urte
1970-12-17
Gipuzkoan bi astean 200 pertsona atxilotu zituztela jakinarazi zuten
Duela
55
urte
1970-12-12
Milanen Poliziak gazte bat hil zuen, Burgosko prozesuaren aurkako manifestazioaren amaieran
Duela
55
urte
1970-12-04
Roberto Perez eibartarrari tiro bat jo zion Espainiako Poliziak, Burgosko epaiketen aurkako protestan
Duela
55
urte
1970-12-04
Gipuzkoan salbuespen egoera ezarri zuen Espainiako Ministro Kontseiluak
Duela
55
urte
1970-12-03
Gerra kontseilua hasi zen Burgosen eta Hego Euskal Herria gerarazi zuten greba orokorrak
Duela
55
urte
1970-12-02
Eugen Beihl ohorezko kontsul alemaniarraren bahiketa aldarrikatu zuen ETAk
Duela
60
urte
1965-12-07
Inkisizioa derogatu zuen Vatikanoak ofizialki, Elizaren historiako orririk ilunenetakoa
Duela
65
urte
1960-12-30
Mexikoko armadak ikasle mugimenduari eraso egin eta 20 hil zituen Chilpancingon
Duela
65
urte
1960-12-18
Gerra osteko lehen Bertsolari Txapelketa Nagusia jokatu zen Donostiako Victoria Eugenian
Duela
70
urte
1955-12-05
AEBetako Montgomery hiriko beltzek autobusen aurkako boikota hasi zuten
Duela
70
urte
1955-12-01
Rosa Parksek uko egin zion eserita zegoen autobuseko eserlekua pertsona zuri bati uzteari AEBn
Duela
75
urte
1950-12-22
Lehen aldiz erabili ziren napalm-bonbak Vietnamen aurka
Duela
75
urte
1950-12-20
Txomin Letamendi hil zen torturen ondorioz, Agirre lehendakariaren konfiantzazko pertsona
Duela
85
urte
1940-12-02
Zornotzako euskarazko hilarriak kenduarazi eta gaztelaniazkoak inposatu zituzten agintari frankistek
Duela
100
urte
1925-12-21
'Potemkin korazatua' filma estreinatu zuten Moskun, historiako filmik onenetakoen zerrendetan den lana
Duela
115
urte
1910-12-25
Mary Clark sufragista hil zen Londresen
Duela
115
urte
1910-12-07
Tren bat asaltoz hartu zuen Polonian Grupa Rewolucjonistów Mścicieli talde anarkistak
Duela
135
urte
1890-12-29
AEBetan Wounded Knee lurraldean bizi ziren Lakota herriko 400 pertsona hil zituen armadak
Duela
135
urte
1890-12-15
Tatanka Iyotake Zezen Eseri hil zuten AEBetan, dakota herriaren buruzagia
Duela
140
urte
1885-12-24
'Escualdun Gazeta' euskarazko astekariaren lehen alea kaleratu zuten Los Angelesen, AEBetan
Duela
195
urte
1830-12-17
Simon Bolivar hil zen
Duela
210
urte
1815-12-10
Ada Lovelace jaio zen Londresen, historiako lehen programatzailea
Duela
255
urte
1770-12-16
Ludwig van Beethoven konpositorea jaio zen Bonn hirian, Alemanian
Duela
290
urte
1735-12-08
Korsikako Festa Nazionala ospatu zuten lehen aldiz
Duela
385
urte
1640-12-01
Portugalek independentzia berreskuratu zuen Espainiarengandik
Duela
500
urte
1525-12-13
Nafarroako Henrike II.a erregeak kartzelatik ihes egin zuen Pavian, Italian