Unai Brea
Susan Georgerekin bat nator: ez dugu zertan planeta salbatu. Hark patxada ederrean segituko baitu bira eta bira, guk geure burua desagerrarazi ostean ere.
Azken bidalketak
Iruzkin berriak
- Zergatik da hain garrantzitsua Monsantorentzat glifosatoa defendatzea? | Mundua ez da biribila(e)k Monsanto, bigarren erasoaldia prestatzen bidalketan
- Zergatik da hain garrantzitsua Monsantorentzat glifosatoa defendatzea? | Mundua ez da biribila(e)k Glifosatoa, baimena luzatu nahi dioten herbizida “segur aski kantzerigenoa” bidalketan
- Monsantoren eskuliburua: zientzialarien lana desitxuratu, pozoia saltzen jarraitzeko | Mundua ez da biribila(e)k Oharkabeko eskandaluak bidalketan
- Klimaren akordioa: America out again | Mundua ez da biribila(e)k Aurrerapausorik gabe joan da Marrakexeko klimaren gailurra bidalketan
- Aurrerapausorik gabe joan da Marrakexeko klimaren gailurra | Mundua ez da biribila(e)k Nola jokatuko du Donald Trumpek klima aldaketarekiko? bidalketan
Artxiboak
- 2017(e)ko azaroa
- 2017(e)ko urria
- 2017(e)ko iraila
- 2017(e)ko uztaila
- 2017(e)ko ekaina
- 2017(e)ko martxoa
- 2017(e)ko urtarrila
- 2016(e)ko azaroa
- 2016(e)ko urria
- 2016(e)ko uztaila
- 2016(e)ko ekaina
- 2016(e)ko maiatza
- 2016(e)ko apirila
- 2016(e)ko martxoa
- 2015(e)ko abendua
- 2015(e)ko azaroa
- 2015(e)ko iraila
- 2015(e)ko ekaina
- 2015(e)ko maiatza
- 2015(e)ko otsaila
- 2015(e)ko urtarrila
- 2014(e)ko abendua
- 2014(e)ko azaroa
- 2014(e)ko urria
- 2014(e)ko uztaila
- 2014(e)ko ekaina
- 2014(e)ko maiatza
- 2014(e)ko apirila
- 2014(e)ko martxoa
- 2014(e)ko urtarrila
- 2013(e)ko abendua
- 2013(e)ko azaroa
- 2013(e)ko urria
- 2013(e)ko uztaila
- 2013(e)ko ekaina
- 2013(e)ko maiatza
- 2013(e)ko apirila
- 2013(e)ko martxoa
- 2013(e)ko otsaila
- 2013(e)ko urtarrila
- 2012(e)ko abendua
- 2012(e)ko azaroa
- 2012(e)ko urria
- 2012(e)ko iraila
- 2012(e)ko ekaina
- 2012(e)ko maiatza
- 2012(e)ko martxoa
- 2012(e)ko otsaila
- 2012(e)ko urtarrila
- 2011(e)ko azaroa
- 2011(e)ko urria
- 2011(e)ko iraila
- 2011(e)ko ekaina
- 2011(e)ko maiatza
- 2011(e)ko apirila
- 2011(e)ko martxoa
- 2011(e)ko otsaila
- 2011(e)ko urtarrila
- 2010(e)ko abendua
- 2010(e)ko urria
- 2010(e)ko iraila
- 2010(e)ko uztaila
- 2010(e)ko ekaina
- 2010(e)ko maiatza
- 2010(e)ko apirila
- 2010(e)ko martxoa
- 2010(e)ko otsaila
- 2010(e)ko urtarrila
- 2009(e)ko abendua
- 2009(e)ko azaroa
- 2009(e)ko urria
- 2009(e)ko iraila
- 2009(e)ko uztaila
- 2009(e)ko ekaina
- 2009(e)ko maiatza
- 2009(e)ko apirila
- 2009(e)ko otsaila
- 2008(e)ko abendua
- 2008(e)ko azaroa
- 2008(e)ko urria
- 2008(e)ko uztaila
- 2008(e)ko ekaina
- 2008(e)ko maiatza
- 2008(e)ko apirila
- 2008(e)ko martxoa
- 2008(e)ko otsaila
Kategoriak
- Artea
- Bertsolaritza
- Ekonomia
- Energia
- Euskara
- Farmazeutikak
- Frackinga
- Gizartea
- Hedabideak
- Hezkuntza
- Historia
- Hizkuntzak
- Ingurumena
- Klima aldaketa
- Literatura
- Medikuntza
- Merkataritza askeko akordioak
- Musika
- Natura
- Nazioartea
- Osasuna
- Osasungintza
- Politika
- Sailkatugabeak
- Transgenikoak
- Transnazionalak
- TTIP
- TTIP/TAFTA
- Zientzia eta teknologia
Txertoei buruzko eztabaidarako zenbait ekarpen
Atalak: Medikuntza
Oso zalantzazko onurak dituzten txertoak sustatu nahi izateak ospea kentzen die txerto guztiei, baita guztiz beharrezkoak direnei ere.
Katalunian difteria kasu bat agertu da, 32 urtean lehenbiziko aldiz (28 urte, Espainiako Estatuari dagokionez), eta gertakariak hautsak harrotu ditu. Gaixotutakoa, Olot hiriko sei urteko ume bat, larri dago; gaitzaren aurkako txertoa hartu gabe zeukan, gurasoek hala erabakita, eta egunotan oso kritika gogorrak jasotzen ari dira horrengatik.
Espainiako Estatuan, legeak ez du txertatzera behartzen. Baina, zilegi da horrelako erabaki bat hartzea? Batez ere, zilegi da gurasoek umea ez txertatzea erabakitzea (kontuan izan behar da txerto gehienak haurtzaroan hartzen direla)? Auziaren mutur batean daude hala uste dutenak, alegia, txerto guztien aurka daudenak, izan txertaketa kontzeptuaren beraren aurka daudelako, izan pentsatzen dutelako merkatuan dauden txertoek osagai arriskutsuak dauzkatela. Sarritan, arrazoi biak batera ematen dira.
Beste mutur batean daude txertaketa eta txerto guztiak defendatzen dituztenak, oraintxe asaldatuta mintzo direnak “anti-txertoen” aurkako neurri gogorrak eskatuz. Txertoen alde dauden beste askok uste dute jarrera hori –arrazoitutako argudioak baino, sarri, irainak dituena ardatz– ez dela biderik onena txertoak errefusatzen dituztenak konbentzitzeko. Aitzitik, pedagogia lana behar dela txertaketaren onurak ikusarazteko. Kontua da txertoen kontra, eta batez ere txerto batzuen kontra egoteko arrazoi guztiak ez direla guztiz hutsalak.
Hartara, interesgarria litzateke 2012an Espainiako SESPAS elkarteak (Osasun Publikoaren eta Osasun Administrazioaren Elkartea) 2012an egindako biltzarraren ondorioak irakurtzea. Hedabide honetan sarri aipatua izan den Juan Gervás medikuak egindako idatzi honetan daude jasota ondorio horiek:
Azken puntu hori hobeto ulertzen da Juan Gervásen beste artikulu hau irakurrita. Mediku espainiarrak dioenez, batzuetan txertoen aurkakoei leporatzen zaie izatez txertoak emateko ardura dutenen erruz gertatutakoa. Horren erakusgarri, Andaluzian gertatutako adibide bi kontrajartzen ditu Gervásek:
2010ean, Granadan, elgorri piztaldi bat izan zen. Kutsatutakoak, 50 inguru, Txertatzeko Askatasunaren Aldeko taldeko kideen seme-alabak ziren. Epaile batek esku hartu zuen, eta 35 ume txertatzeko agindua eman zuen, haien gurasoen borondatearen aurka. Hedabideek luze-zabal hitz egin zuten auziaz.
Hurrengo urtean, Sevillan, 1.700 pertsona baino gehiagori eragin zien beste elgorri piztaldi bat izan zen. Orduan ez zegoen txertaketaren areriorik tartean. Gaixotutako gehienak hiriko auzo pobreenetan bizi ziren. Ez zeuden txertoen aurka, baina ez zeuden txertatuta, osasungintza publikoa ez zelako haiengana iritsi. Gertakari horri askoz oihartzun txikiagoa eman zitzaion aurreko urtekoari baino, gaixo kopurua askoz handiagoa izan arren.
Kontua da –Gervásek gaineratzen duenez–, elgorriaren aurkako txertaketa-programa perfektua izanda ere ez genukeela eritasuna erabat geldiaraziko. Txertoa ez baita perfektua.
Beste horrenbeste gertatzen da difteriarekin. Katalunian azken kasutik 32 urte igaro izana datu ikusgarria da, baina hala ere “onartu behar dugu difteria kasuak bueltatu egingo direla Europara”, Gervásek, Oloteko gertakariaz galdetuta, eldiario.es egunkari digitalari adierazi dionez. Hedabide horretan bertan irakur daiteke Difteriaren Zaintzarako Europako Sarearen ustez arriskua dagoela gaitz horren epidemia bat Europar Batasunera heltzeko. Horren zergatia da difteriak gora egin zuela 90eko hamarkada hasieran, SESB deseginda bertako osasun sistemak zeharo ahuldu zirenean. Gaur egun, gaitzaren transmisioak bere horretan dirau Letonian, Ukrainan eta Errusian.
“Difteria ez da sekula desagerraraziko”, dio Juan Martinez mediku eta osasun prebentiboan adituak, “txertoa nola sortu zen jakitea besterik ez dago horretaz jabetzeko”. Hitz lauz esanda: difteriaren aurkako txertoak ez du mikrobioaren aurkako immunizaziorik ematen, haren pozoiaren aurkakoa baizik ez. Bestalde, txertoak eskaintzen duen babesa beste askorenak baino askoz laburragoa da, hemeretzi urte ingurukoa; beraz, babesgabe uzten ditu beste dosi bat hartzen ez duten helduak. Horrek ez du zuritzen Oloteko umearen gurasoen erantzukizuna, jakina.
Azken batean, ondorio nagusi bat atera daiteke SESPASek esandakotik: txerto sistemikoak berebiziko altxorra dira, baina haien oinarri zientifiko eta filosofikoa baliatzen da osasunerako oso zalantzazko onurak dituzten eta industriari irabazi mardulak ematen dizkieten txerto berriak sustatzeko. Horrek txerto guztiei kentzen die ospea, nahiz eta “txerto” kontzeptuak, oraindik, izen onari eusten dion.