Bahetu ala birrindu?
Konpostagailu arrunt bidezko auzokonpostean ohikoa izaten da bi konpostagailu erabiltzea, bat betetzen denean bestearekin hasiz. Honela, bigarren konpostagailua betetzen denerako, lehen konpostagailuko konposta jada heldua egoten da eta erabiltzeko prest dago, horrez gainera, ez da material heze konpostatu gaberik egongo bertan, honelako bolumenekin, ahaztu konposta azpitik ateratzearen kontua.
Konpostagailu hauetan ateratzen dena ordea, buruan dugun konposta izatetik apur bat urrun dago, izan ere, konposta honetan: adar zatitxoak, muskuilu oskolak, fruta eta haragi hezurrak, arrautz oskol birrindu gabeak eta abar daude. Zenbait kasutan konposta hau, dagoen bezala erabili daitekeen arren, erabiltzaileek nahiago dute aurre tratamentu bat egitea.
Aurre tratamanetu hau bi motatakoa izan daiteke, bahetu ala birrindu.
Bahetzean, ateratako lehen konposta hau bahe batetik igaro (10-20 mm) eta materialik “zakarrenak” kentzen ditugu, hala nola: adar zati handiak, barazki zati zurrunak, hezur zati handiak, muskuilu oskolak. Lortzen den konposta ordea, itxura oso onekoa da, bai baratza edo etxe barruko lamdareekin erabiltzekoa, oso xehea eta eskutarako atsegina. Bahetzean, bolumenaren erdia da konposta edo bahekina, beste guztia bahetzeko handiegia den materiala da, lehorra, zati organiko hezerik gabea eta guztiz inertea izango dena. Aparte geratu den zati honen gehiengoa egituratzailea izan zena da, beraz, hau berzirkulatu egin daiteke, gainera, konpostaje prozesua aurrera eramaten duten mikroorganismoen errebozatu bat izan ohi du, oso lagungarria konpostatzen porzesuan.
Birrintzean, konpostagailutik ateratako GUZTIA frakzio oso txikita apurtzen da eta dena konposta egiten da, birrinketarako gailuaren arabera xeheagoa edo handia geratuko delarik. Esperientziak esaten dit konposta hau bistarako itxusiagoa dela, tartean aurretik aipaturiko material gogorren zati ertainak ageri baitira eta agian etxe barruan ipiniko dugun landarearentzat ez dugu nahi muskuilu oskol erdi apurtu bat edo, melokotoi hezur handi bat. Birrintzean soilik bahekina lortuko dugu eta ez da egongo berzirkulatu beharreko bestelakorik, zer esanik ez lortzen dena konposta kopuru handiagoan izango dela.
Metodo bat ala bestea erabili, guztiz beharrezkoa da konposta oso lehorra egotea, birringailu eta bahegailu askoren amesgaiztoa da konposta hezea… zer esanik ez gailu hauek maneiatzen dituzten jendeena! Birringailu oso handiek konposta hezea haal nola igaro dezaketen arren, bahegailue ezegokia da konpst hezea, izan ere hauen muga bahea edo sarea da eta hezetasunagatik hau konposta plastroiez betetzen denean, baheketa abiadura asko jeisten da. Beraz konposta hezea badago hoberena birringailu handi bat eskura izatea da.
Konposta lehorra badago, bi metodoak dira baliogarriaketa eta baheturiko konpostaren izaera izango da erabakigarria.
Erabiltzaileei eskura gidaliburuko konpost polit eta ederra eman nahi bada, hoberena bahetzea da, bistara askoz ere txukunagoa geratzen da eta erabilpena eta onarpena handiagoa izan ohi da. Lur eremuak errekuperatzeko edo bestelako landa erabilpenerako, birrintzea hoberena, kopuru handiagoa lortzen da eta ostean lur bolumen handiekin nahasten bada edo lurperatzen bada, erabat desagertuko da.
Baina konposaren ikerketa zentro xume eta ñimiño honetan ez garenez adituak eta ez gaudenez egi borobilak esateko, hona dudatxo bat. Konpostaren kalitatean eraginik ba al du birrintze edo bahetzeak?
Nire iritzi xumean, birrindutako konpostak egituratzailean zati diren adar eta bestelakoak integratuak dituenez, karbono nitrogeno erlazioa handiagoa izango du. Honek, praktikan eraginik ba ote du? Eta erabileran? Honen erantzuna bestelako ikertzaileak eman beharko dute, geuk behaketekin jarraitzen dugun bitartean.
Iruzkinik ez
Trackbacks/Pingbacks