Apple Inc. zuritzea

Oporretan Datanomics irakurri nuen.

Idazlea, Paloma Llaneza, IT arloan lan egiten duen abokatua da, sistema eta segurtasun-aholkularia eta El País egunkariaren kolaboratzailea. Curriculum hain ona izateko, liburuan egiten dituen zenbait baieztapen oso arrotzak egin zaizkit.

Izan ere, liburuaren sarreran bertan, Apple enpresaren – eta bere CEO den Tim Cook-en – erabateko zuriketa burutzen du.

Llanezaren ustez, Apple enpresaren negozio ereduak ez dauka lotura zuzenik datuen erauzketarekin eta horren ondorioz, ez zaio bitxia iruditzen Tim-ek datu erauzketatik etekinak ateratzen dituzten enpresen kontra gogor jotzea. Gezur galanta. Iritzi hori ezeztatu orduko, Apple-en zuriketa egiteko lagungarria zaion beste iritzi bat komentatu nahiko nuke. Llanezaren esanetan, Tim pribatutasunarekiko konpromiso sendoa duen pertsona da. Ez dut uste hala denik.

Guzti hau hitzaurrea bukatu orduko.

Ez dut hemerotekan oso atzera egin behar, bi baieztapen hauek albiste bakarrarekin deuseztatzeko. Izan ere, 2019 honetan bertan, izen handiko egunkariek Siri-k – Apple enpresaren ahots-morroia -, bere inguruan sortzen ziren hizketaldien zatiak grabatu eta prozesatzen – entzuten – zituela informatzen zuten. Siri-k – aldizka – harreman sexualak ditugula entzuten omen du. Baina lasai, Apple berak “segundo gutxi batzuk” direla aitortzen zigun. Inor lotsagorritu baino lehen. Grabaketa, klimax sexualera heldu orduko egingo duen esperantza daukat.

Lotsagarria deritzodan ohitura dago beraien buruak aurrerakoitzat izanda, kapitalismo teknologikoaren morroi diren aurpegi publiko batzuen artean. Apple Inc. zuritzea. Ez dakit ez ote den izango Apple erosterakoan norberaren burua zuritzeko erabiltzen duten arrazoinamendua edo Apple Inc. bi hippik sortu izanaren eragina.

Dakidana, ordea, zera da, Apple – Microsoft Corp. eta beste teknologia enpresa gehienak bezala -, datu erauzketatik – ere – kapitala metatzen duen enpresa izanik, beraien bezeroen zelatatze masiboa burutzen duela. Zaragozako punk talde bat parafraseatuz: “Ez dago ikusi beharrik elkar jakiteko. Ez dago hitz egin beharrik elkar ulertzeko”.

Zoritxarrez, aipatzen dudan gaurko hau, ikusi, ikusi dugu. Sarritan, saiakera idazle desberdinei, erredakzio-buru batzuei eta Telefonicako txima luzedunen bati, kontrakoa irakurri behar badiet ere.

Stallman-en iritzi defendaezina(k)

Astearte goizean albiste gogor batekin esnarazi zigun FSF-ak (Free Software Foundation): “2019ko irailaren 16an, Free Software Foundationeko sortzaile eta presidente den Richard M. Stallmanek uko egin zion presidente eta zuzendaritza-batzordeko kide izateari. Zuzendaritza-batzordeak presidente berria bilatuko du, berehala hasiko da. Bilaketaren xehetasun gehiago fsf.org webgunean argitaratuko dira. Galderetarako, jarri harremanetan John Sullivan FSFko zuzendari exekutiboarekin Johns (abildua) fsf.org.“. 60 hitz baino gutxiago FSF-ren sortzaile eta zuzendari historikoaren dimisioaren berri emateko. Ez nintzen gai izan albistea ulertzeko.

Gaiari lotzen zaizkion beste zenbait albiste irakurri arte.

Jada jakingo duzue Richard M. Stallman software librearen alde lan egiten duen aktibista dela. Besteak beste, FSF fundazioaren sortzailea, GNU proiektuaren aita, hizlari nekaezina edo Free software, free society liburuaren idazlea. FSF fundazioak hiru hamarkada baino gehiago daramatza software librea sustatzen, eta esango nuke zuzendari bakarra izan duela denbora guzti horretan zehar. Bere sortzailea izandako Stallman, hain zuzen ere.

Aurkezpenak eginda.

Asko laburbilduz. Jeffrey Epstein enpresariak ekimen sozialaren eta judizialaren itzala izan zituen bere gain. Hala behar zuen, kontutan hartzen badugu sexu-esplotazio helburuetarako pertsonen salerosketa leporatzen dion epaia martxan zela. Udan bere buruaz beste egin zuen espetxean. Inbestigazio horren bitartez beste izen batzuk agertu ziren. Zerrenda horretan agertzen den izenetako bat Marvin Minsky da (2016an, 88 urte zituela, zendu zen MIT institutuko irakaslea). Itxura denez, bigarren honek, Epstein sareko neska batekin harreman sexualak izan zituen, neskak 17 urte zituela. Virginia Giuffre da emakumearen izena. Harreman sexual horiek – Giuffre-ek berak salatu zuenez -, bere borondatearen kontrakoak izan ziren. Stallman-ek, Minsky babesteko asmoarekin, MIT-eko posta zerrenda batera e-posta bat bidali zuen. Bestalde, babeste aitzakia horrekin Stalman-ek erabili zituen esaldi batzuk… en fin. Iritziak izanda ere, defendaezinak dira.

Stallman-ek, publikoki, Minsky-k Giuffre bortxatu izana zalantzan jartzen du. Esaldi hauek, badaezpada, ez ditut itzuliko: “We can imagine many scenarios, but the most plausible scenario is that she presented herself to him as entirely willing.“. Esaldi horri, beste hau gehitzen dio: “Assuming she was being coerced by Epstein, he would have had every reason to tell her to conceal that from most of his associates.“.

Zoritxarrez, albiste honen bitartez jakin dudanez, ez da Stallman-ek honelako astakeriak esaten dituen lehen aldia. Geek Feminism Wiki-a irakurtzea gomendatzen dizuet. Gaiak eztanda egin eta gutxira, iragan hurbileko beste albiste batzuk argiztatu ziren. Stallman-ek bere web orrian egiten dituen zenbait iruzkin, adibidez. Hauetako batzuk irakurtzea oso bortitza izan da. Argazki hau bere bulegoko atea omen da. Egia baldin bada, argazki hori misoginoarekin lerratzeko hamaikatxo argumentu bururatzen zaizkit.

Selam Gano-ek – adimen artifizialean aditua eta MIT-eko ikasle ohia – Medium blog plataforman idatzitako Remove Richard Stallman artikuluan nire honetan baino askoz hobeto zehazten da gertatukoa. Bertan aurkituko duzue, besteak beste, Stallman-ek bidalitako e-posta, osorik.

Stallman-i egurra eman dieten iruzkin asko irakurri ditut. Babesa agertu nahian, feminismoa deuseztatzen, ikusi ditudan bezainbeste. Baina ez. Oso gauza desberdinak dira, adibidez, Putzuzulo gaztetxean eman zuen hitzaldia hiru orduz atzeratu izana edo honelako iritziak defendatzea. Gizarte askeago baten ametsa dugun software librearen aldeko ekintzaileok (are gehiago, emakume batek bortxaketa salatu duela kontutan hartzen badugu), Stallman-en adierazpen hauekiko tolerantzia zero izan beharko genukeela uste dut. Software librea egurtzeko albiste hau erabili dutenek, beraien argudioak berrikusi beharko lituzketela pentsatzen dudan modu berdintsuan.

Giuffre-k merezi duen erreparazioa lortzea desiratzen dut. Stallman-ek bere hitzengatik gertatutakoa zalantzan jarri izanagatik barkamena eskatzearekin batera hasi daiteken erreparazioa.

Burujabetza teknologikoa

Azken urteotan Euskal Herrian eman diren dinamika askok burujabetzaren inguruko hausnarketa sakona egiteko parada eman digute.

Elikadura burujabetza, burujabetza energetikoa, informazio burujabetza, burujabetza feminista… hamaikatxo izan dira burutu diren proiektu, ekimen eta mobilizazioak. Taldeka edo nor bere buruarekin. Burujabetza teknologikoaren alde ere, proiektu oso interesgarriak gauzatu direla jakin badakit, baina oraindik ondo barneratu ez dugun kontzeptua dela esango nuke.

Informatika askearen inguruan berba egitea ez da gauza erraza. Hartzaileak – orokorrean, eta salbuespenak salbuespen – arraro begiratzen gaitu. Kontzeptuak txertatzea lan sakona da eta askatasunaren inguruan egin beharreko hausnarketak bigarren maila baten usten du burujabetza teknologikoa. Teknokapitalismoak gu baino erreminta dezente gehiago izan ditu eskura.

Ulergarria deritzot gai interesgarri bezain mamitsua den burujabetza teknologikoaren inguruan berba egiten digutenean kontzeptuetan galtzea. Burujabetza teknologikoa kontzeptu oso zabala da. Zerbitzari autonomoen inguruan berba egin genezake, sare egitura fisiko libreen inguruan, autokudeatutako sare sozial digitalen inguruan, fedibertsoaren inguruan, hardware librearen inguruan… jorratuta dauden bezainbeste proiektu daude egiteke. Eta horrek motibatu beharko liguke. Lan guzti hori harribitxi bezala sentitu beharko genuke aktibismo teknologikoan lanean gabiltzan ekintzaileok.

Gauzak horrela, R/hack 2019 hackmeting-a baliatuz, burujabetza teknologikoaren inguruan aritzen garen erakunde eta norbanakoak bilera batera deitzen ditugu. Bilera honen helburua Euskal Herrian burujabetza teknologikoaren alde lan egiten hari garen eragile desberdinek, taldeak zein norbanakoak, elkarrekin biltzea eta ditugun indarren, asmoen eta beharren berri izatea da. Elkar hobeto ezagutzeaz gain, etorkizunean antolatu daitezkeen ekimen komunen ardatzen inguruan eztabaidatu eta agendak partekatuko ditugu.

Horretarako, irailaren 21an (goizez), Gasteizeko Errekaleor auzoan bi orduz elkartuko gara.

Hezkuntzan indar berezia egiteko asmoz egin dugu deialdia, baina deialdi zabala da. Bilera horretan eraiki dezakeguna jakin ez badakigu ere, denon artean eraikitzeko moduko etorkizunak amesteko aukera emango digu.

Animatuko zara?

Behar zaitugu hacktibista… (osatzeko komunitate librea).

R/Hack 2019

Orainaren bukaera geroz eta hurbilago dago. Teknologiak mundu posible asko sortzea baimentzen du, baina korporazio handiek aukera guztiak desagertarazi nahi dituzte. Populazioa ilusio faltsuekin engainatzen duten bitartean, etorkizuna lapurtzen ari dira, askatasunari inolako alternatibarik utziz.

R/Hack 2019, manifestua.

Egun gutxi falta dira Gasteizeko Errekaleor Bizirik auzoan burutuko den aurtengo hackmeeting-ari hasiera emateko.

Hackmeeting-a, teknologia berriek jendartean duten eraginaren inguruan eztabaidatzeko – eta ekintzetara pasatzeko – gune autogestionatu eta horizontala da. Hackmeeting-a denon artean egiten dugun zerbait izanik, bere antolakuntza guztion ardura izateko, modu asanblearioan kudeatzen da. Nodo izendatzen ditugun ekintzen bitartez, maila pertsonal eta kolektiboan teknologiarekin dugun harreman politikoaz hausnartzen laguntzeko erabat lagungarria den TAZ bat sortuz.

Software librea, hardware librea, pribatutasuna, segurtasun digitala, jakintza eta kultur askea, sare deszentralizatuak… izan ohi dira hackmeeting-etan gehien errepikatzen diren gaiak eta esparru ederra da hacktibismoaz – aktibismo hackerraz – berba egiteko, beste gune autogestionatu eta hacklab-etan burutzen diren esperientzien berri izateko eta – zergatik ez – saltseatuz ongi pasatzeko.

Aurtengo hau irailaren 20-21 eta 22a bitartean burutuko da, eta hackmeting-ari lekua emango dion gune autogestionatua, goian aipatu bezala, Errekaleor Bizirik da (Gasteiz). Bertan lo egiteko, jateko, dutxatzeko eta oinarrizko betebehar guztiak asetzeko aukera egongo da. Aurten kanpaleku eta guzti (beraz, hala nahi baduzue zuon kanpin-denda eramateko aukera daukazue).

Aurtengo hackmeeting-ean landuko diren gaiak – urtero bezala -, gaurkotasun teknologiko eta politiko osoa izango dutela aurreikusi genezake. Eta noski, esparru irekia izanik, hala nahi duenak bere ekarpenak egiteko aukera dauka, besteak beste, hitzaldi, eztabaida edo tailer formatuan. Norberaren imajinazioa da hackmeeting-aren muga bakarra.

Ekintzaileentzat egiten den teknologia jardunaldiak bezala ulertzen ditugu gutariko askok, hortaz, aktibista bazara zuretzat leku aparta izango delakoan nago. Inoiz hackmeeting batera joan ez bazara, izan dadila hau zure lehen aldia. Egun pasarako bada ere, elkarrekin ikasteko aukera paregabea izango dugu.

Etorkizun teknologiko inperfektuak sortzen urte askoz jarraitzeko aukera izan dezagun: R/Hack 2019. Parte-hartu.

Informazio gehiago hemen: https://es.hackmeeting.org/