Etsaia algoritmoa (izan) da(iteke)

Aurreko blog bidalketa, blog honen aurkezpen sinple bat baino ez zen.

Autodefentsa digitaleko tailerrak antolatzen ditugu informatika elkartean. Aktibistei zuzendutakoak. Helburu nagusia teknologiak gure egunerokotasunean duen eraginaren eta zelatatze sistemen inguruko hausnarketa kolektiboa egitea delarik. Bide batez, bideragarria den heinean, zelatatze sistema horiek ekiditen ikastea da bigarren helburua. Izan ere, Euskal Herrian badira gu zelatzeko zenbait proiektu; asko urrundu gabe SITEL, OSEMINTI edo Schengen Information System kasu. Baina baita PRISM ere.

Kontua da tailer horietan guztietan estatu zelatarien gaiak eklipsatzen duela hausnarketa guztia. Medioetan entzuten ditugun albiste gehienak gai hori jorratzen dutelako. Baina oso gutxitan irakurtzen ditugu algoritmoen inguruko artikuluak. Eta gaur egun, etsaia Big Data delakoa da. Behintzat, hala interpretatzen dut nik neuk. Edonola ere, honek ez du esan nahi estatuen zelatatze sistemak borrokatu behar ez ditugunik.

Bi aktore nagusi daude jokoan, etorkizunean aurkeztuko dizkizuet gehiago. Alde batetik, algoritmo okerrak (algoritmo onak ere badaudelako), zelatatze helburuekin, argibide zehatz batzuk definitzen dituen kode zatia. “Arazo” jakin bati irtenbidea emateko modu “logikoa”. Bestetik, Big Data (Datu Handiak edo Datu Masiboak euskaraz) delakoa, prozesatzeko datu ugari dituzten sistema erraldoiak, datu konplexuak gehienetan. Analisi desberdinak eginda, eta algoritmo andana erabilita, datu horiek prozesatzeko gaitasunari deritzogu Big Data. Arin esanda.

TEDx Talks-en, Maria Peiranok, burututako hitzaldi labur baten bideoa jartzen dugu hasieran aipatzen nituen tailerretan. Hitzaldian aipatzen duenaren arabera hiru akats nagusi burutzen ditugu Internetetik nabigatzean. Eta bat nator berarekin. Lehena eguneroko nabigazioan sortzen dugun informazio kopuru handia gutxiestea, bigarrena informazio horrek duen balioa mespretxatzea eta hirugarrena gure arazorik handiena estatu zelatariak direla pentsatzea.

Eta bai, estatuek badute gu zelatatzeko hamaikatxo erreminta. Baina ez dituzte behar. Teknokapitalismoak erakutsi digun moduan gu geu gara datu horiek guztiek, debalde eskaintzen ditugunak. Gure etxeko adreiluzko hormak leiho bihurtuz. WhatsApp, Facebook, Twitter edota Instagram bezalako zerbitzuak erabiltzen ditugun bakoitzean gure bizitzaren zati bat plazaratzen dugu. Gure gorputza (eta aktibisten kasuan ideiak) plaza handi horretan biluzten ditugu. Musu-truk. Informazio guzti horren existentzia hutsak, eta algoritmo okerren laguntzak, imajinatu ezin ditzakegun moduetan ahul bilakatzen gaitu.

Zelatatze maila hau estatu demokratiko batek izan dezakeen gaixotasun larriena da.

Adimenik gabeko gauza adimendunak

Badira bi aste iratzargailua ondatu zitzaidala. Bai, iratzargailua erabiltzen duten horietakoa naiz. Teknofiloa ere banaiz, hortaz, iratzargailu adimendun baten bila hasi nintzen, gaur egun dena izan behar delako adimenduna.

Mundu mailako punta-puntako enpresa desberdinen iratzargailuak ikusi nituen. Egiari sor, ez espero bezain beste. Adimen handiko mundu honetan iratzargailu adimendun baten lana, ordua eman eta bip bip bip jotzeaz gain, bere baitan bozgorailu bat eramatea omen da. Besterik ez. Harri eta zur.

Jakin badakigu mundu kapitalista honetan aldaketarik txikienak ere balio duela produktu teknologiko baten bertsio berria merkaturatzeko, eta iratzargailuen kasuan badirudi bi produkturekin bakarra sortzea ere, nahikoa dela. Baina tira, ekintzailetza ikastaro onenetan, eta txarrenetan, karamelu bati palo bat jartzea munduko berrikuntza adibide nabarmen moduan erakusten duenarentzat, ordulari bati bozgorailu bat jartzeak la ostia izan behar du.

Eta guk erosi.

En fin, iratzargailu adimendunen mundu liluragarri honetan zein berrikuntza zegoen jakin besterik ez nuen nahi, egongo zirelakoan.

Eta zergatik kontatzen dizuedan hau guzti hau… ba tira, batzuetan teknologiarekin egiten dugunaz, berarekin nola jolasten dugun (edo nola garen bere jostailu), ohartzen ez garela pentsatzen duen konspiranoiko horietakoa naizelako.

Hori izango da blog honen helburua. Teknologiak gizartearengan duen inplikazio sozial eta politikotaz berba egiteko, sare banatu izan nahiko lukeen, Interneteko txoko bat. Argian. Pribatutasuna eta software librea izango dira blog honetako ardatz nagusiak. Eta ez, ez da teknologia albistegi bat izango. Informazio amaraun honetan, badugu hausnartu gabeko informazio nahikoa. Teknologia eta bere erabileren inguruko esparru kritiko bat sortzea da helburua. Lortzen dudan zuok erabaki beharko duzue.

Agian, noizean behin nire bizi pertsonaleko daturen bat emango dizuet. Adibidez, iratzargailu adimendunak erosten ez dituen horietakoa naizela (momentuz). Edo palodun karamelua baino, nahiago dudala ahoan enbarazu egiten ez didaten karamelu ez berritzaileak jatea. Bi datu oso interesgarri.

Eurak dira adimenik gabeko gauza adimendunak sortzen dituztenak, guk beste gauza batzuk sortzen saiatu behar gara. Hona hemen nire saiakera.