Euskaltzaindiaren keinua euskal bikoiztaileekin

2019-05-22  //  Euskara, Zinema - ikus-entzunezkoak  //  Iruzkinik ez

BIEUSEko eta Euskaltzaindiko ordezkariak hitzarmena sinatzen.

Astelehen honetan hitzarmena sinatu zuten Bikoiztaile Euskaldunen Elkarteak (BIEUSE) eta Euskaltzaindiak, bi erakundeen arteko elkarlana bultzatzeko. Adostutako puntuei bakarrik erreparatuz gero, nahiko konbenio teknikoa dela pentsa dezake batek baino gehiagok: bikoiztaileak konprometitu dira Euskaltzaindiaren arauak eta gomendioak aintzat hartu eta zabaltzera, baita gramatika, lexikografia, ortografia, onomastika eta euskalkien erabileraren inguruko kontsultak akademiari egitera ere, beste zenbait punturen artean.

(gehiago…)

Nanni Balestrini hil da, Italiako mugimendu autonomoaren nobelagile esperimentala

2019-05-20  //  Literatura  //  Iruzkinik ez

Nanni Balestrini astelehen honetan hil da.

Nanni Balestrini idazle italiarra hil da astelehen honetan. 1935ean jaioa, Italiako langile mugimendu autonomoaren kronista izateagatik eta bere idazkera esperimentalagatik zen ezaguna. 84 urte betetzeko hilabete pasatxo falta zitzaionean “gaixotasun labur baten ondoren” eman du azken hatsa Il Giornalen irakurtzen denez.

(gehiago…)

Javier Ortiz, kazetari baten talentua eta ofizioa

2019-05-10  //  Kazetaritza  //  Iruzkinik ez

Javier Ortiz kazetaria hil zenetik 10 urte bete dira.

Izan zen militante antifrankista, izan zen Espainiako alderdi komunistarekin kritikoa, eta batez ere, izan zen hasiera-hasieratik kazetaria. Baina kazetariak asko gaude, gehiegi akaso. Arrain hau bezalako kazetari eztenkari, kritiko, umoretsu, erretxinak, esku batekin konta ditzakezu: ez zen inorekin ezkontzen, agian horregatik hasi zen argitalpen klandestinoetan eta bukatu zuen blog batean. Baina bazen heterodoxoa ere, ezkertiar bat El Mundo-n. Bazeukan luma estilotsu bat. Eta izan zen jarrera etiko batetik idatzi zuen tipo bat: torturari buruzko bere testuek erakusten dute, ETAren atentatuez idatzi zituenek bezainbeste. Javier Ortiz kazetari donostiarra oso pertsonaia interesgarria zen.

(gehiago…)

Ohar batzuk Bob Dylan ikustera joan aurretik

2019-04-25  //  Musika  //  Iruzkinik ez

2019ko Bob Dylanen kontzertu batean ez espero Newporteko festibalean gitarra elektrikoarekin atera zeneko giroa.

Ostegun eta ostiral honetan Bob Dylan Euskal Herrian izango da, Iruñean eta Barakaldon hurrenez hurren. Tamaina horretako mito bat gure artera etortzeak eskutik dakartza espektatiba handiak, horrelakorik gabe ez baita posible 60 eurotik gora kostatzen diren sarrerak saltzea.

Baina komenigarria da kontzertuen aurretik zenbait gauza argitzea, bestela gero dezepzioak etortzen direlako —esperientzia pertsonala dut horretan: oraindik 2006ko Zurriolako kontzertuan zer jo zuen identifikatu nahian ari naiz— eta zenbait kasutan haserreak eta musikariaren kontrako iritzi asaldatuak. (gehiago…)

Balenciaga auzia: ustelkeria eta miopia kulturala

2019-04-24  //  Kulturgintza, Politika  //  Iruzkinik ez

Haieran kosta behar zena baino bost aldiz garestiago atera zen Balenciaga museoa.

Euskal jostun garrantzitsuenaren lanak kaltetu edo “desagertu” zituzten, hari eskainitako museoa hasieran kosta behar zena baino bost aldiz garestiago atera zen, lagunkeriaz kontratatu zuten eta diru publikoa barra-barra erabili zen gastu pribatuetarako ere –bidaiak, auto-konponketak, senideei egindako transferentziak–. Horiek dira, besteak beste, apirilaren 9an abiatu zen Balenciaga auziko epaiketan aztertuko diren lege-hausteak. Eskandalua lehertu zenetik hamar urte baino gehiago pasata, akusatuen aulkian eseri da Getariako alkate izandako Mariano Camio (EAJ) eta badirudi inork ez dakiela non dagoen Julian Argilagos arkitekto kubatarra, kasu honetako beste inplikatu nagusia, zeinak nazioarteko atxilotze agindua daukan bere kontra. (gehiago…)

Requiem bat herriko azken liburu-dendari

2019-04-23  //  Kulturgintza, Literatura  //  Iruzkinik ez

Hondarribiko Olearso liburu-denda apirilaren 28an itxiko dute.

Gutxien espero duzunean iristen dira notiziarik txarrenak, egun normaletan, gauza errutinario eta funts gutxikoak egiten ari zaren bitartean; eta albiste terribleak kontraste patetikoa probokatzen du egiten ari zinen horren hutsaltasunarekin; eta noski, erruduntasun sentsazioa eragiten dizu: zertan ari nintzen ni, hau gertatzen ari zen bitartean. Azkeneko aldiz duela aste pare bat: atera naiz Marianen janari dendatik, dozena bat kroketa erosita, oilasko bular bat xerratan (“finak mesedez”) eta parean tokatu direlako poltsan bukatu duten beste pare bat gauza, hasten naiz etxerantz eta kalea gurutzatzen ari naizela ikusten dut afixa eskaparatean: “Liquidación por cierre”.

Ez, joder.

Herriko liburu-denda bakarra itxi egingo dute.

(gehiago…)

Ubikeko lan-gatazkaz Markel Olanok adierazitakoa: fact check txiki bat

2019-03-22  //  Kulturgintza, Politika  //  Iruzkinik ez

Markel Olano Gipuzkoako ahaldun nagusia Facebook Live bidez herritarren galderak erantzuten aritu zen asteazken honetan. Kolore guztietako politikariak ari dira horrelako gauzak egiten, ez baitaude alferrik hauteskundeak gainean eta azken urteetan oso aipatua izan den “boto likidoa” aintzat hartuta –alegia, jendeak lehen baino errazago aldatzen duela partiduz hipergarai hauetan–, sare sozialak hautagaien probaleku bihurtu dira.

Formatuak baldintzatuko zituen, segur aski, Olanoren adierazpenak: unean bertan jasotako galderei erantzuten aritzea ez da telebistako debate programatu batera joatea bezala, dribbling handiagoa eskatzen du, bertsolari sena eta erantzun zehatzak eskatzen dituzten kontuei bat batean aurre egin beharra.

Baina horretarako daude politikariak eta, batez ere agintean daudenez ari baldin bagara, ematen dituzten erantzunen kalitatea neurtzea ezinbesteko ariketa periodistikoa bihurtzen ari da, ebazteko zer den egia, zer faltsua eta zer sailkatu behar den “post-egia” deiturikoaren eremuan.

(gehiago…)

Nola lagunduko dituen Parisko Udalak hiriko liburu-dendak

2019-03-15  //  Kulturgintza, Literatura  //  Iruzkinik ez

Liburu-denda bateko langilea Parisen.

Parisko Udalak 250.000 euroko diru-laguntza iragarri du liburu-denda independenteentzat, hirian dauden mota honetako negozioak mantentzeko eta berriak irekitzea bultzatzeko. Parisko liburu azokaren 39. edizioa ostiral honetan hasiko da eta ekitaldi horren atarian eman dute albistea.

Laguntza ze testuingurutan eman duen ere garbi adierazi du Anne Hidalgo buru duen erakundeak: liburu-denda digitalen konpetentzia geroz eta handiagoaren aurrean, ohiko dendei bultzada eman nahi diete. “Liburu-dendek ezinbesteko lana egiten dute auzoetako bizitzan eta paristarrak kulturara iristerako orduan”, esplikatu du Hidalgok. 2014tik hona Parisko liburu-denden kopurua mantentzea lortu dutela nabarmendu du eta laguntza berriokin komertzio horien etorkizuna bermatu nahi dutela.

(gehiago…)

La Pollaren itzulera zonbia

2019-02-26  //  Musika  //  Iruzkinik ez

La Polla taldeak itzulera iragartzeko argazki hau zabaldu zuen joan den astean.

Beraz, hau da hain esperantzagarria izan behar zuen XXI. mendea: alderdi neofaxistak 15 urteko nerabeak baino harrotuago, reality-showak telebista publikoetan, Inditexen dendak Ramones taldearen kamisetak saltzen, guztiok pantailei begira lobotomia bat egin izan baligute bezala eta tabernetan, dendetan, gasolindegian, berdin du non, Luis Fonsi delako horren kantak, aurretik aipatutako gauza guztietatik salbatu ahal izan duzun burmuin zatiari gupidarik gabe mailuka. Lagun maiteok, mundu honetan dena dago kontrolpean. Dena? Ez! Aguraingo punk talde batek orain eta beti eusten dio inbasioari, garaitezin bihurtzen duen edabe magiko bati esker: gure nostalgia neurrigabea.

(gehiago…)

Zer egin Hitlerrekin meme digitalen garaian (Bruno Ganz hil dela-eta)

2019-02-20  //  Zinema - ikus-entzunezkoak  //  Iruzkinik ez

Bruno Ganzen antzezpen famatuena izan zen segur aski ‘Der Untergang’ filmekoa.

Antzezpena apartekoa zen, uste dut mundu guztia egon zela ados: 2004an Der Untergang (Hondoratzea) filmean Adolf Hitlerren larruan sartu zenean, Bruno Ganzek goia jo zuen. Baita polemika eragin ere, pelikulak lider naziaren azken egunak erakusten baitzituen Berlingo bunker batetik ia atera gabe, zaharkitua, bere onetik aterea, amildua, lider sendo gisa agertu nahi eta ezin, sortu gura izan zuen inperioa pikutara joaten ari zelako bere azken maniobra militar inpotenteak gorabehera. Hitler domestiko bat bihurtua Ganz. Hitler humano bat.

(gehiago…)