Judith Butler berrirakurtzen eztabaida ilun baten erdian

Santi Leonéren “Erraietarik idatzia”, Lander Arretxearen “Kosta egiten zait” eta Twitterren ikusitako zenbait txioren harira.

Printzipio orokor gisa, XXI. mendeko Mendebaldeko gizarteetan, pertsona baten heriotza ekitaldi publiko batean ospatzea ez da jarrera onargarritzat hartzen. Salbuespenak egon daitezke, hildakoak krimen izugarriak egin izana adibidez, baina hau ez da kasua. Norbaiten heriotzaren aurrean jarrera hori hartzea ez dago debekatuta, baina egiten duenak ezin du espero hildako pertsona ezagutu zutenek, lagunek, senideek eta are, hildakoarekin kritiko izan zitezkeenek jarrera hori besterik gabe onartuko dutenik –ez dut uste esplikatu behar denik zergatik–. Printzipio hori eztabaidatu daiteke, noski, baina horrelako jarrerak onargarritzat jotzen hasteak sortuko lukeen gizarte mota egun ezagutzen duguna baino okerragoa izango litzatekeela uste dut, konbikzio handi samarrarekin gainera.

Ez dut uste hori pentsatzen duen bakarra naizenik. Eta ez dut uste, halaber, Lander Arretxeak Lucía Baskaranen adierazpenen harira Berrian argitaratu duen artikuluaren amaieran seinalatzen duen bidetik, gai hau kontu morala denik. Sakoneko gaia da nola hautematen dugun bestearen bizitza. Zer balio aitortzen diogun bizitza horri bere horretan. Judith Butlerrek Frames of War. When is Life Grievable? liburuan esplikatzen du modu aski egokian: “Bizitza batzuk ez baldin badira bizitza gisa kalifikatzen edo hasieratik ez badira bizitza gisa ulergarriak zenbait marko epistemologikoren barruan, bizitza horiek ez dira inoiz bizitutzat joko, ezta galdutzat ere hitz horien zentzu osoan”.
Horretatik zerbait sumatzen dut Katakrakeko liburu-aurkezpenaren audioan. Ez da bakarrik, Leonék zioen bezala, Hasier Etxeberria ez dagoela hemen horrelako zerbaiten aurrean bere burua defendatu ahal izateko. Inpresioa daukat “hilda eta ondo hilda” dagoela dioenak ez duela zentzu oso batean haren bizitza bizitutzat jo eta, beraz, ezta galdutzat ere.
Gauzak ulertzeko marko hori terriblea iruditzen zait.
Adierazpenari nahi besteko justifikazioak jartzen ahal zaizkio.
Zuhaitz baten inguruko eztabaida baso osoarekin estaltzen saiatzea da.