Lenin eta iraultza martzianoa

Atalak: Literatura

Lenin eta H.G. Wells hizketan

“Lortuko bagenu planeten arteko komunikazioak ezartzea, gure kontzeptu filosofiko, moral eta sozial guztiak berrikusi beharko genituzke. Hori lortuz gero, potentzial teknikoak, mugarik eduki gabe, bukatu egingo luke aurrerakuntza lortzeko bide eta metodo bakarra indarkeria bihurtzen duen legearekin”. Leninek esandakoak omen dira hitz horiek, H.G. Wellsekin solasean. Eta leitzerakoan aulkitik erori naizen arren, pentsatzen jarrita ez da harritzekoa. Lenini, izan ere, Marteko iraultzaileek argitu zioten sozialismorako bidea.

Edo hori kontatzen du behintzat 1908an publikatutako Izar gorria zientzia-fikziozko nobelak (bai, komunistek ere zientzia-fikzioa idazten zuten). Alexander Bogdanovek eskribitu zuen: Lenin eta biak joan den mende hasieran Errusiako alderdi sozialdemokratako fakzio boltxebikeko kide ziren; baina hamarkada bururatzen joan zen neurrian Vladimir Ilitx mugimenduko lider bihurtu zen; Bogdanovek, aldiz, etorkizuneko mundua imajinatzeari ekin zion.

"Izar gorria"-ren azala ingelesezko edizioan

Izar gorriaren istorioa, hitz gutxitan, honakoa da: lurtar bat (Lenni izenekoa, bistan da nori buruz ari den) Martera doa, hango gizarteaz ikastera. Martetarrak modernoak dira oso, gizarte industrializatua, klase sozialik gabea; lan planifikatua uztartzen dakite askatasun indibidualarekin; lau eta sei ordu artean lan egiten dute eguneko, gehiago ez; eta genero banaketak gainditu dituzte (“… mutilek eta neskek arropa bera janzten zuten. Are gehiago, martetar helduen artean ere zaila gertatzen zen emakumeak eta gizonak desberdintzea”).

Nobelarekin Bogdanovek modu didaktikoan azaldu gura zion herriari iraultzak zer ekarriko zuen. Baina harrigarria da nola asmatu zuen beste hainbat kontutan ere. Berbarako, hiru dimentsiotako zinema esplikatzen da liburuan (“Teknika estereoskopikoak erabiliz, zinematografoko irudiak erliebea hartza lortzen zuten” dio pasarte batean).

1917ko iraultzaren ostean bestelako kontuei eskaini zien arreta Bogdanovek. Arazoak izan zituen nomenklaturarekin, Proletkult taldeko kide zelako (Pravda egunkariak burges txikitzat jo zituen). Haren bizitza xelebre eta gorabeheratsuari buruzko xehetasun gehiago aurkituko dituzu Wikipedian (ingelesezko eta frantsesezko artikuluetan informazio dezente dago).

Eguneraketa (2010-V-22):

Literatura marxista (eta komunista kutsua duen oro) beti bezain zorrotz jarraitzen duen Iban Zalduak ohar parea egin dizkit Twitter bidez: bat, liburua espainolez argitaratu berri duela Nevsky Prospects editorialak; eta bi, Publico egunkariak atera zuela erreportaje bat gai honi buruz (nik gehitzen dut, susmagarriki post- honen antzekoa dela erreportaje hura, baina horrek ez duela esan nahi plagio lotsagabea egin dudanik; kontrara, oso plagio lotsatia izan da). Portzierto, Euskal Erditik kanpokoentzat, frantsesez ere badago liburua, aspaldi publikatua gainera.