Aroztegitik Herriko Etxera

2020-09-18  //  Sailkatugabeak  //  5 iruzkin

Argazkia: Dani Blanco.

[Itsaso Zubiria] Itsasuk auzapez berria du ekainetik, Mikel Hiribarren, laborari abertzalea eta Argia zerukoa zenetik kolaboratzailea. Plazerez jaso dugu albistea, ez baita sarri jasotzen etxeko bat alkate izango denaren berria. Eta Itsasuko herritarrek ez dute edonolako auzapeza hautatu, ez, Lapurdiko artzainaren ibilbidea errepasatzekoa baita.

Ipar Euskal Herriko bozen emaitzak jakin orduko argitaratu zuen albistea Argiak eta hala dio: “Mikel Hiribarren Itsasun sortua da 1956an. Itsasuko Aroztegia etxaldean laborari, ELBko militante eta 2013tik Frantziako Confédération Paysanne-ko idazkari nagusia da. 1998an, auzoko beste hiru laborarirekin, Basaburuko Saskia izeneko kontsumo talde edo AMAP modukoa sortu zuen, lehenetarikoa Euskal Herrian. Azken hamarkadetako laborari borroken ulertzeko ezinbesteko erreferentzia da”. Sakondu nahi duenak sarean irakurtzeko aukera du Sustrai Colinak orain urte batzuk egindako elkarrizketa: “Iparraldeak estimu handiegia die kanpoko aberatsei”.

Kolaboratzaile hasiera haiek

Arreba Maialenen bidez heldu ziren Hiribarrentarren etxera Zeruko Argia ale zenbait, Lazkaon egiten baitzituen irakasle ikasketak. 1977an Bordelera joan zen soziologia ikasketak abiatzera eta bi urteren ondoren soldaduskara deitu zuten. Soldaduska errefusatu eta kontzientzia-eragozle figura baliatuz, Zuberoako elkarte batean aritu zen nekazari txikiei laguntzen, hain zuzen Atharratzeko Johane Pitrau eta Barkoxeko Jojo Etxebarnek antolatu zuten elkartean.

Ermi Madariagak zuen orduan Iparraldeko kolaboratzaile ardura eta Ladix Arrosagarayri eta biei eskaini zien astekarian idazteko aukera. “Ilusio handiz eman genuen baiezkoa”, dio Hiribarrenek, “baina ezer jakin gabe aldizkari batean idazteko modu teknikoaz. Euskal Herri guzian zabaldua zelakotz Zeruko Argia, eta euskara hutsean idatzia zelakotz, eta ulertzen baikenuen bazela Argia zeramaten lagunen artean gizartearen irakurketa bat ezkerrekoa, ardura sozial zorrotza zuena”.

Militantzia urteak oroitzen ditu 70 eta 80ko hamarkadak. “Iparraldeko ekonomiaren sustatzea genuen ilusio, lana herrian izan zedin, herri hau bere gazteriaz ez zedin huts. Eta bazen kultura biziaren lehengai zabal hori ere, bereziki Zuberoan. Nekazaritzarena ere, dudarik gabe. Horiek ziren lantzen genituen gaiak”.

“Gogoan dut ez zela gaurko erraztasunik artikuluak ordenagailu batean zuzenki idazteko eta klixkako batez erredakziorat bidaltzeko. Bide asko egin behar zuen orri bakarreko artikulu batek Zuberoatik Donostiako Bretxatik hurbileko karrika hartarat heltzeko”, kontatu du, hain berea duen irribarre txikiaz. Eskerrik asko egindakoengatik eta xantza on bidean, Mikel.

Krisi globalak indibidualki kolpatutakoen erantzun kolektiboa

2020-08-03  //  Aktualitatearen Gakoak  //  8 iruzkin

Bi hilabete baino gehiago egon gara geldi. Eduki gaituzte kieto. Hasieran askoren buruetan uste dut zegoela “ondo etorriko zaigu pare bat astez erritmoa jaistea”, bati baino gehiagori entzun nion martxoa erdialdera “bizi-erritmo horretan ezin genuen segi eta honek emango digu irakasgaia”. Ez dut uste buru horietan horrelako irakasgairik zegoenik. Erritmoa ez da jaitsi, askorenak gora egin duela iruditzen zait, estresa sumatzen da giroan, informazioaren saturazioa, batzuk familiaren zama dominatu ezinda, besteak ditxosozko telelanari neurria hartu ezinda, begirada guztiak gainean dituen eta osasun neurri guztiak hartu beharragatik lan bikoitza egin behar duen tabernaria… Argiak abuzturako irakurketa lasaia proposatzen du: Aktualitatearen Gakoak. Gai protagonista, badakizu.

Denok kolpatu gaitu COVID-19ak. Modu ezberdinetan. Baina denok horren barruan geratu gara oso ni, oso norbera, oso indibidual, oso bakarrik. Etxean, bakoitza bereari nola heldu begira. Gu bezala borrokatzeko ia aukerarik gabe. Argiak argitaratutako liburuxkan aztertzen da gizartearen arlo desberdinetatik mundu mailako osasun-krisi hau eta beronek arrastan dakarren gizarte- eta ekonomia-krisia. Desazkundea, zaintza, hezkuntza, lana, generoa, migrazioa, elikadura burujabetza… dira sakonean landutako gaietako batzuk eta begiratuko zaie gertatutakotik, aurreikuspenetatik, udazkenean etor daitekeenetik.

Joseba Larratxe da aldizkari bereziaren azala ilustratu duena. Beti bezain fin. Egilea identifikatzeko moduko ukitu pertsonalarekin eman nahi izan dio forma, kolorea eta irudia datorkigun COVID-19a-ren olatuari eta bere aitzinean kolpeari aurre egiteko auzolanean ari diren herritarrei. Zaila zait imajinatzea laurogei orriko aldizkari baten laburpen hoberik.

Aurten prezio baxuagoa
Argia Jendeak etxean jasoko du Aktualitatearen Gakoak aldizkari berezia abuztuaren 9ko astean, postontzian. Baina oraindik Argia Jendea ez denak eros dezake dagoeneko, Argiaren interneteko azokan. 5 euro jarri diote aurten aldizkari berezi honi prezioa. Prezioa jaistea erabaki du lantaldeak, ez aldizkariaren kostua jaitsi delako, baizik eta lortu dutelako publizitatearekin gastuei aurre egitea. Nahiago izan dute, beraz, kalitatezko kazetaritza independentea herritarrei gehiago kobratuz gutxiagorengana iristea baino, finantzatzeko beste forma batzuk bilatzea eta prezioa jaitsita ahalik eta jende gehienarengana heltzea.

Aldizkaria bizikletan banatzen hasi gara Gasteizen

2020-06-12  //  Aldizkaria, Komunitatea  //  Iruzkinik ez

ARGIAn astekaria banatzeko modua aldatzen hasi gara, eta lehen pausoa Gasteizen eman dugu. Correos posta zerbitzuak egiten zuen lana Eraman kooperatibak egingo du aurrerantzean, bizikletan. Dagoeneko bi zenbaki banatu dituzte Arabako hiriburuan. (gehiago…)

Bizikleta da banaketa-sistema azkarrena

2020-06-12  //  Aldizkaria  //  Iruzkinik ez

[Itsaso Zubiria Etxeberria] ARGIA astekaria banatzeko modua aldatu da Gasteizen. Correos enpresak egin du asteroko banaketa lana orain arte eta hemendik aurrera harremana moztu du ARGIAk Arabako hiriburuan. Eraman kooperatibak hartu du orain lan horren ardura eta dagoeneko irakurtzen ari zaren aldizkaria banatzaile berriek eramandakoa izango duzu.
Arazo handiak izan dituzte Correosekin denbora luzez. Ez bakarrik Gasteizen, baina han ere bai. Etxe askotara berandu iristen da, gutxi batzuk dira asteazkenean bertan jasotzen dutenak; beste askok asteburuan jasotzen dute, eta badira aste batean batere ez eta hurrengoan bi batera heltzen zaizkienak. Ez da erraza, ordea, asteroko aldizkariaren partiketa-lanak egingo dituen norbait bilatzea. Horregatik da zaila arazoa konpontzea. Gasteizen, baina, banaketa-lanak egingo dituen kooperatiba berri bat sortu dute. Nor eta etxe honetako Paul Iano kolaboratzailea tartean. Badu esperientzia bizikleta gaineko banaketan. Oroitzen ARGIAk publikatu zuen Glovo banaketa enpresan infiltratuta lanean aritutako gaztearen testigantza? Iano bera da kontakizuneko laguna. Telepizzan ere aritu zen gero.

Gustuko du lana, baina enplegu duina aldarrikatzen du. Gasteizen Berria egunkaria banatzeko aukera suertatu zitzaion eta bizikleta gainean egiten du. horretan ari zela hasi zen buruari eragiten eta pentsatu zuen aukera bat izan zitekeela ARGIAri eskaintzea hiriburuko harpidedunen etxeetara berak eramango zuela astekaria. Behingoz, astekariak behar duen egunean heltzeko.

Proposamena erakargarria egin zaio ARGIAri. Aldizkaria etxeetara puntuan ailegatzea izan da beti bere ametsa eta honekin lortuko da. Etxeko eta konfiantzazko lagunari bere proiektuan laguntzearen plusa du gainera honek. Ez hori bakarrik, ARGIAren asteroko banaketa egiteko konpromisoarekin eta hori Berria egunkariaren partiketari gehituz kooperatiba bat sortu du Paul Ianok beste kide batekin, eta beraz, ARGIAk lagundu du enplegu duinak sortzen. Eta behin gurpil-gainean, Gasteizko jatetxe batekin ere iritsi dira tratura. Jatetxe honek ez du Glovo bezalako enpresekin lan egin nahi, zaindu nahi du bizitza duina eta eramateko jana banatzen ere hasi dira.

Oraingoz Gasteizkoak nola funtzionatzen duen ikusi behar dute, baina dagoeneko ari dira Bilbo eta “Bilbo Handia” deitzen zaion eremuari erreparatzen; han ere antzeko aukerak suerta baitaitezke.

Kalea denean lantoki

2020-06-02  //  Sailkatugabeak  //  Iruzkinik ez

Dani Blanco, kamara beti prest.

[Itsaso Zubiria Etxeberria] Gezurra esan nizun duela pare bat aste, irakurle. Tira, gezurra baino, egia erdia. Esan nizun gustua hartu ziotela ARGIAko kazetariek etxeari eta handik segituko zutela lanean. Baina bada bat kontrapuntua jarri diona. Baita konfinatuta egon garenean ere. Irudiaren garaian erreflexu gutxi nik, eta ia ahaztu dut argazkilaria. Zertan ibili ote da Dani Blanco?

Zortzi ordu bertan pasatzeko mahairik eta bulegorik ez duenak behar izan du gehien bere lantokia. Kuriosoa. Kalea baitu lantoki. Ordenagailuaren aurrean jarri eta jasotako irudiak errepasatzea, ukitzea bigarren pausoa du; baina aurreneko pausorik gabe, argazkirik gabe, ez dago bigarren pausorik. Lehen egunetan bera ere etxean sartuta egon dela aitortu digu, nola jokatu oso ondo ez zekiela. “Pentsatu nuen arte, momentu garrantzitsuak zirela, horrelako egoera bat berriz ere noiz biziko den ez dakigula, eta irudietan dokumentatu beharra neukala”, azaldu digu. Komunikabideak izan dira beren lana egiteko kalera atera ahal izan duten gutxietakoak. Beraz, Dani Blancok bere akreditazioa poltsikoan hartu, kamera eskuetan, eta kalean pasa ditu egun hauek.

Sentsazio bereziak izan dituela dio, “beldur puntua, tentsioa”. “Lehen egunetan ez nuen inor topatzen kalean, poliziak bakarrik; polizia asko”, esan digu “eta aitortu behar dut, lanera ateratzen banintzen ere, nire baimen guztiak nituela, ez nintzela lasai ibiltzen eta pare bat ordura etxera itzultzeko irrikatzen egoten nintzela. Barne-gatazka txiki bat bezalakoa zen, alde batetik arnasa hartzeko aukera nuelako, baina beste aldetik nolabait ito ere egiten ninduelako kalean usaintzen zen tentsio horrek”.

Egoeraren jarraipena iruditan

Mugimendua sumatutako lekuetara gerturatu eta momentua deskribatzen ahalegindu da argazkilaria. Asteak aurrera joan ahala, aldaketak izan dira eta horiek jaso nahi izan ditu iruditan. “Kontraste handiko momentuak izan dira: osasungintzako langileak ikusi ditut lanean topera, ospitaleak beteta, kalean astronautak balira bezala jantzitako erizainak pertsona bat etxetik atera eta anbulantzian eramaten…; eta ondoko kalean beste lagun bat txakurra paseatzen”.

Kalera atera eta handik lan egiteko erabakia hartu izanarekin gustura dago Dani Blanco. Eta eskerrak jende honi, historiarako geratuko diren irudiak bildu eta irakurleari kalean gertatzen ari dena kontatzen baitiote.

Mozala zaunka egiten duenari

2020-06-02  //  Kazetaritza ez da delitua  //  Iruzkinik ez

[Itsaso Zubiria Etxeberria] Gasteiz izan da eszenatokia oraingoan. Ez behin, bitan. Etxegabetze batekin lotutako polizia operazioa batetik eta Talka espazio okupatu feministaren desalojoa bestetik. Bi momentu, bi kazetari, bi grabazio, bi uniforme eta erantzuna bakarra. ARGIAko eta Hala Bedi irratiko kazetarien lana oztopatu nahi izan du Poliziak, Mozal Legea aplikatzearen mehatxuak eta gezurrak erabilita.

Hitzetan geratu ziren mehatxuak, kazetariek ez zuten isunik jaso. Baina horrek ez dio gertatutakoari larritasuna kentzen. Bi hipotesi pizten dira berehala, ez aurrenekoa bigarrena baino hobea. Bata da: polizia gezurretan ari al zitzaion kazetari bati, beldurra sartu eta bere lana oztopatzeko? Bigarrena: poliziak ez ote ditu herritarron eta kazetarien eskubideak, eta poliziaren betebeharrak ezagutzen?

Garrantzitsua da gure eskubideak ezagutzea. Garrantzitsua da informatzen jarraitzea eta informatzeko daukagun eskubidea aldarrikatzea. Ez kazetariak bakarrik, edonork graba ditzakegu poliziaren ekintzak; Mozal Legeak ez du kontrakorik esaten, epaitegiek ere onartu dute eskubide hori, ondoren irudi horiei emandako erabilera da zigor daitekeena. Inportantea da antzeko egoera batean aurkituko bagina jakitea zein diren gure eskubideak eta zerk babes gaitzakeen. Baina tentsio uneak izan ohi dira, indar-harremanak egoten dira eta eszenatokia asko alda daiteke egoera batetik bestera. Inork zalantzarik izango balu, Topatuk, Ahotsak, Hala Bedik eta ARGIAk Eleak mugimenduarekin elkarlanean sortutako Grabatu polizia bideoak oso lagungarri izan daitezke.

Isunik ez dute jaso, baina salaketa jarriko dute bi hedabideek Sindikoan eta Arartekoan (Gasteizko eta EAEko herritarren defentsarako instituzioak, urrenez urren), Kazetarien Euskal Elkargoaren (KEE) eta Euskal Kazetarien Elkartearen (EKE) babesa dutela.

Mugitzen ez denak ez ditu kateak sentitzen

Mozal Legea 2015ean onartu zuen Espainiako Kongresuak, oso testuinguru zehatzean. 2008ko krisiaren ondorioak herritarrek ordain zitzaten egin zituzten maniobra estrategikoak boteretsuek. Haserretu zen jendea eta 2011n politika horien kontrako protesta indartsuak piztu ziren estatuan, eskubide zibil eta politikoen erabilera ugaritu zen, tartean polizia gehiegikerien irudiak jasotzekoa. Eskubide horien “gehiegizko” erabilera argudiatuta onartu ziren Mozal Legea eta zigor kodeko beste hainbat moldaketa. Orain, 2008koa anekdota batean utz dezakeen krisi berri baten aurrean gaudela diotenean, begi guztiak adi eta kamerak prest, historia hurbila errepikatzea nahi ez badugu.

Etxe bakoitzak bere deskonfinamendua

2020-05-20  //  Ekonomia sozial eraldatzailea, Komunitatea  //  Iruzkinik ez

[Itsaso Zubiria Etxeberria] Galderak aldatu egin dira azken bi asteotan. Beste fase batean gaude –irakurlea gehiago nahasteko intentziorik gabe, ez naiz ari Bidasoaren hegoaldekooi behintzat hain ezagun egiten zaizkigun lau fase zirraragarri horiez–. Hasi gara lanera bueltatzen, herrietako komertzio eta taberna batzuk ateak ireki dituzte… Baina nola antolatzen ari da etxe bakoitza baldintza eta neurriz jositako deskonfinamendu hau? Argian badirudi jendeak gustua hartu diola etxeko egongelan pijama jantzita lan egiteari.

Zuzendaritza taldeak gutun bat igorri die Lasarteko pabiloian lan egiten duen kide bakoitzari, lehentasuna taldekideen eta beren ingurukoen osasuna bermatzea izanik, galdetuz nola jarraitu nahi duten lanean datozen asteetan; etxetik ala Lasartera joanez. Bakoitzaren egoera oso desberdina izan daitekeela jakitun, aukeran jarri dute; batzuk gustura ariko baitira etxetik, eroso, baina beste batzuk beharko dute, akaso, etxetik atera eta lantokira joatea. Eta aukera hori izatea, momentu hauetan, ez da gutxi.

Lantokira itzulera zehaztu gabe

Etxetik jarraitzea erabaki dute. Bai ekainaren 1era arte, behintzat. Hortik aurrera, ikusi egin behar, ez dago ezer zehaztuta. Etxetik aritzea lehenetsi badute ere, nahi duenak joan ahal izango du Oriako pabiloira. Bertaratzeko asmoa duenak, hori bai, abisua pasa beharko dio zuzendaritza taldeari. Helburua da momenturo jakitea zenbat jende dagoen bertan, pilaketarik ez sortzeko; eta nor norekin dagoen, kideen artean kutsaturik detektatuko balitz, lehenbailehen jakin ahal izateko norekin izan duen kontaktua.

Asmoa ez da inbertsio ekonomiko handiegirik egitea, babes neurriak zaintzeko materialetan. Zorionez pabiloiak espazio handia du eta jokoa ematen du langile bakoitzak beharrezko dituen segurtasun distantziak sortzeko. Lantokian sartzen direnerako prest dituzte eskularruak, maskarak eta desinfektatzeko gela, eta bakoitzak ere arduraz jokatu beharko du lantokian; garbitzaileak bere lana egingo du, noski, baina norberak zaindu beharko du bere txokoa, mahaia, aulkia eta erabilitako tresnak.

Euskara izurrite eta mugaz gaindi

2020-05-15  //  Elkarlanak  //  Iruzkinik ez

[Itsaso Zubiria Etxeberria] Ziburuko Baltsan elkarteak duela urtebete antolatu zuen euskarazko liburuen azoka. Egun oso batez euskarak Ziburuko plaza bete zuen ekainaren lehen larunbatean, lehen aldiz frantses estatuaren menpeko Euskal Herriaren alde horretan euskara hutsezko ekoizpenen azoka egin zen; antolatzaileetatik hasi eta argitaletxe zein bisitarien partetik mugaz bi aldeetakoak elkartuz. Aurtengoa, bigarren azoka prestatzen ari baitziren, udaberri honetarako antolatuta zegoen ekitaldi oro bezalaxe, bertan behera geratu da.

“Lehen azokak oinarri bat jarri du”, azaldu dio ARGIAri Ladix Arrosagaray Baltsan elkarteko kideak, ez dute 2019koaren anekdotan geratu nahi, “tematu beharra dago, har ditzagun bizpahiru urte hori sendotzen joateko, ea hitzordu kultural indartsu berri bat sortzeko gai garen, euskararen axola dutenak euskarazko ekoizpenen inguruan biltzeko urtero Ziburuko plazan”.

Baina jarraipena 2021eko ekainean izango du. Zergatik ez den udazkeneko data batera atzeratu? Tira, pentsatzen jarrita, udaberri-udatik udazkenera atzeratu diren ekitaldi guztiak zenbatzen hasiz gero… agenda topera izango dugu honezkero. Asteburu guztiak beteta. Batzuetan ostiraletik hasi eta igandera arte. Gainera, azpimarratu digu Arrosagarayk, “urtero data bera finkatu nahi dugu (ekainaren lehen larunbatean) eta izurriteak lausotzen du ikusmira: noiz arte iraungo du? Nola izanen gara hemendik bi-hiru hilabetera?”.
Lehen azokaren balorazioa baikorra izanik, nahiago izan dute aurtengoz ekitaldia bertan behera utzi eta datorren urtean berriz ere gogotsu heldu mugaz bi aldeetako jendeak euskara aitzakia hartuta elkarrengana hurbil gaitezen, “batzuek hasitako bidea (Bertsolarien elkartea, Iparra-Hegoa…) segiz”, dio.

Bazuten antolaturik hitzaldi bat, Kolonizatua Euskal Herria? Eneko Bidegain eta Ane Ablanedo solaskideekin, gure lankide Jenofa Berhokoirigoin animatzaile zela. Horrez gain euskaraz solasteko Mintzagunea eta bazkari andana zituen aurreikusiak Baltsanek, elkart gastronomikoa ere bada eta. Baina ikasturte berriari begira jarri da dagoeneko, bi hilabeteko geldialdiaren ostean.

ARGIAri mendeurrena ospatzeko aukera eskaini zion iragan urtean Baltsan elkarteak Ziburuko azokan. Plazerez hartu genuen oparia eta hurrengo urteko ekainean han elkartuko gara.

Komunitateari oharra: Ez dugu inor ARGIArik gabe utziko arrazoi ekonomikoengatik

2020-05-06  //  Aldizkaria, Ekonomia sozial eraldatzailea, Komunitatea  //  Iruzkin bat

Garai txarrak datoz eta jakitun gara gure komunitateko ARGIA Jende asko oso kezkatuta dagoela. Ez da gutxiagorako. Mezu honekin ez gatoz ezer ere eskatzera, eskaintzera baizik. Diru sarrerarik gabe geratzen ari direnei, lana galdu dutenei, beren negozioak itxi behar izan dituztenei, aldi baterako itxita dauzkatenei… ARGIA proiektua sostengatzeko hartu zenuen konpromisoa bete ezin duzuenoi, edo ekonomikoki estu zabiltzatenei, gurekin harremanetan jartzeko eskatu nahi dizuegu mesedez, laguntzeko gaude eta.

Gurean, komunitateko jende eskuzabal batzuek bataz bestekoa baino diru gehiago jartzen dute, besteak beste egoera zaurgarriagoan daudenek ere ARGIA irakurtzeko aukera izan dezaten. Horrela ulertzen dugu mundua eta horrelako praktiken bitartez saiatzen gara berau aldatzen. Egia esan komunitate zoragarria da hau eta oso harro gaude.

Duela lau urte, 2016an, harpidetza eredua aldatu genuen horrelako momentuetan hobeto erantzun ahal izateko. ARGIAn jendeak ez du produktu bat erosten, jo dezagun aldizkaria, proiektua babesten du bere osotasunean, eta gu bueltan, jendea proiektuaren parte sentiarazten saiatzen gara. Urteak dira egoera ekonomiko txarrean dauden pertsonei, harpidetza eteteko deitu izan gaituztenei beti erantzun bera ematen diegula: “Baina zuk, gustura irakurtzen al duzu ARGIA? Erantzuna baiezkoa bada, lasai egon zaitez, doan bidaliko dizugu, eta egoera konpontzean deitu berriro eta hitz egingo dugu”.

Horregatik, esan bezala, ordainketarekin arazoak badituzu, badakigu ez dela egoera erraza eta deitu mesedez telefono honetara (0034) 943 37 15 45 edo idatzi harpide@argia.eus helbidera. Tabernei eta jatetxeei berdin, nahi baduzue bidalketak zuen etxeetara bideratuko ditugu edo nahiago baduzue bidalketak (eta ordainketak) etengo ditugu berriro irekitzeko aukera duzuen arte. Arrazoi ekonomikoengatik ez da inor geratuko ARGIArik gabe.

Guzti hau komunitatea ekonomikoki babesten duen jendeari esker egiten dugu. ARGIA proiektua ehun urtean garatu bada, ez da logika kapitalistari esker izan, non produktuaren eta honen prezioaren logika gailendu den; hemen komunitate batek proiektu osoa eutsi du, dirutan ordaindu ezin diren balioak bultzatzeko prest bere dirua jarri duelako.

Zuk ere proiektu honen parte izan, kazetaritza independenteaz zeure burua informatu eta halako ekimenak bultza nahi badituzu, lotura honetan egin dezakezu.

Mila esker eta animo denoi! Denon artean, hemendik ere aterako gara.

Noski baietz.

ARGIAko lantaldea.

Historia ulertzeko beharrezkoak

2020-04-30  //  Sailkatugabeak  //  Iruzkinik ez

Argazkia: Txomin Txueka.

[Itsaso Zubiria Etxeberria] Jose Luis Zumetak badu esanahi berezi bat Argian. Momentu puntualetan egin bada ere lotura zuzena, haren estiloak, haren koloreek badute zer esana hedabidearen ibilbidean. Euskal kulturaren iruditerian ezaguna, GAUR taldeko sortzaileetako bat, Ez Dok Amairun ibilia, Mikel Laboaren azalen egilea, beste hamaika liburu-azal eta afixaren sortzailea…

JoxAnton Artzeren txoriak marraztu zituen Zumetak 1973an, Laino guzien azpitik… sasi guzien gainetik lanari irudia jarriz. 2002an ARGIArentzat espresuki egindako laminan nolabaiteko jarraipena eman nahi izan zioten bi artista usurbildarrek ia hogeita hamar urte lehenago egindako lanari. Ordurako euskal munduan hain sinboliko bilakatutako Artzeren Txoria Txori poema oinarri hartuta (1969an argitaratutako Isturitzetik Tolosan barru liburuan aurki daiteke) pintatu zuen txoria. Norberak bere askatasun osoz bere interpretazioa egiteko moduan. XXI. mende hasierako Durangoko Azoka hartan banatu zuen ARGIAk bere harpidedunen artean lamina.

Eta hedabidearen 90. urteurrenaren ospakizunerako beste irudi bat ere sortu zuen margolariak. 2009a zen eta Bertsozale Elkarteak ARGIAri eskaini zion Bertso Txapelketa Nagusiko sari bat ematea. Zerbait berezia eman nahi sari gisa, eta Zumetari eskatu zioten koadroa egiteko. Jon Maiak jaso zuen saria. Margolan honekin, eskuz egindako 200 serigrafia egin zituen Zumetak, eta honen azken aleak oraindik eskuragai daude ARGIAren Azokan.

2008ko urtarrilaren 13ko datarekin argitaratutako astekarian Amets Arzallus Antiak margolariari egindako elkarrizketa irakur dezakezue edo baita Xabier Gantzarainek 2017ko urtarrilaren 29ko aldizkarian Zumetaren pinturaren eta ibilbidearen inguruan idatzitako artikulua ere, Zumeta zer eta nor izan den sakonago ulertzeko.
Gure kulturaren azken hamarkadetako iruditeria konprenitzeko gakoetako bat, gakoetako bat izan den bezalaxe ARGIArentzat ere.