Urriaren amaieran edo azaroaren hasieran joan ginen Lehendakaria eta biok , bakoitza bere aldetik, Kanadara. Lehendakaria Quebecera, lehen ministroarekin biltzeko. Ni Ottawara, Quebecetik at bizi diren frantses hiztunen komunitatearen osasun arloko jardunaldietara. `Rendez-vous Santé en Français, 150 d´agir ensemble´ (batera ekiteko 150 modu).
Batera ekiteko hainbat modu daude. Lehendakariarena bidai ekonomikoa izan zen batezere, euskal produktuak AEBtan eta Kanadan sartzeko bideak aurkitzeko. Ipar-mendebaldeko pasabidearen bila, Frobisheren moduan. Ez zuen ahaztu, ordea, gure ondare kulturala, Red Bay aztarnategia hain zuzen ere.
Nire arlo profesionala medikuntza da, ez arkeologia, eta eremu elebidunetan bi hizkuntzetan nola jardun behar den ikastera, eta bide batez nire ekarpena egitera, joan nintzen, eurek gonbidatuta. Interesgarria oso euren eredua aztertzea eta gurearekin alderatzea. Beti ikasten da zerbait, interesik baduzu.
Euskal Herrian arreta frantsesez edo gazteleraz da. Nafarroako Osasunbidean ez dago Euskara Planik, eta EAEko Osakidetzan ez da euskarazko arreta bermatzen. Bitartean, zer ari da gertatzen Kanadan?
Quebecen, EAEn bezala, frantsesa hizkuntza ofiziala da, eta biztanleriaren gehiengoak frantsesez hitz egiten du. Hemen arreta frantsesez ematen da, maila guztietan, leku guztietan, ahoz eta idatziz, ehuneko ehunean. Ingeles hiztunek ordea zailtasunak dituzte zerbitzua ama hizkuntzan jasotzeko.
Egoera soziolinguistikoa eta legala oso ezberdina da Quebecetik at, non milioi bat frantses hiztun bizi diren. Ontarion biztanleriaren % 4´3k hitz egiten du frantsesez, Manitoban % 3′5k; konparaziorako, Tuteraldean euskaldunen portzentajea antzerakoa da.
Hala eta guztiz ere, badabiltza. Goi-mailako ikasketak frantsesez burutzeko 11 unibertsitateen sarea eratu dute, Consortium National de Formation en Santé delakoa. Gurean, (EAEn) aldiz, medikuntza euskaraz ikastea ezinezkoa da, Nafarroan erizaintza euskaraz ikastea ezinezkoa den bezalaxe. Ontarion 779 arreta guneek ematen dute zerbitzua frantsesez ( bostetik batek), eta 19 dira zerbitzua frantsesez soilik ematen dutenak. Hemen ez dago euskara hutsean lan egiten duen gunerik. Historia klinikoa frantsesez idaztea posible da, eta horrela jasotzen du Ontarioko sendagileen elkargoak. Hemen ez dago euskarazko historia klinikorik, ezta euskararen arnasgunerik euskaldunenean ere.
Euskara Planaren ebaluazioan erabiltzaileei egindako inkestak ere jaso dira, eta, oro har, euren gogobetetasuna ona da. Euskaraz jasotzen dute zerbitzua, antza. Manitoban, jakin dezazun, familia medikuen % 2´6 dira elebidun, eta psikologoen % 2´7. Halere, erabiltzaile frankofonoen % 14ak frantsesez egiten du bere oheburuko medikuarekin, eta % 37ak jasotzen du ospitale mailako arreta frantsesez. Manitoban frantses hiztunen portzentajea % 6´3koa da. Jakin nahi nuke lehen mailako zein ospitaleko arreta euskaraz jasotzen duten edo ez Tuteran, Lizarran, edo Baionan. Ezetz erantzungo dit baten batek, azken batean hori Ipar Euskal Herria edo Nafarroa baita, ez Euskadi.
Bai, badakit Tutera non dagoen, eta bai, Quebecen ere egon naiz, Ottawa ibaiaren bestaldean. Han dena da frantsesez. Euskal Autonomia Elkargoan, ordea, eremu euskaldunetan, ez da osasun arreta euskaraz eskaintzen. Dena da gazteleraz.
Hizkuntza-mugak, muga mentalak, ibaiaren bi aldeak. Badira Euskal Herrian euskaraz bizi nahi dutenak, eta badira euren ondare kulturala baleontzietara mugatzen dutenak. Zenbat buru, hainbat lehentasun.
Batzuk Ottawan daukate burua, beste batzuk Quebecen. Beti ikasten da zerbait, nahi izanez gero.
QUEBEC EZ DA EUSKAL HERRIA, TUTERA EZ DA OTTAWA
Atalak: Sailkatu gabea
Urriaren amaieran edo azaroaren hasieran joan ginen Lehendakaria eta biok , bakoitza bere aldetik, Kanadara. Lehendakaria Quebecera, lehen ministroarekin biltzeko. Ni Ottawara, Quebecetik at bizi diren frantses hiztunen komunitatearen osasun arloko jardunaldietara. `Rendez-vous Santé en Français, 150 d´agir ensemble´ (batera ekiteko 150 modu).
Batera ekiteko hainbat modu daude. Lehendakariarena bidai ekonomikoa izan zen batez ere, euskal produktuak AEBtan eta Kanadan sartzeko bideak aurkitzeko. Ipar-mendebaldeko pasabidearen bila, Frobisheren moduan. Ez zuen ahaztu, ordea, gure ondare kulturala, Red Bay aztarnategia hain zuzen ere.
Nire arlo profesionala medikuntza da, ez arkeologia, eta eremu elebidunetan bi hizkuntzetan nola jardun behar den ikastera, eta bide batez nire ekarpena egitera, joan nintzen, eurek gonbidatuta. Interesgarria oso euren eredua aztertzea eta gurearekin alderatzea. Beti ikasten da zerbait, interesik baduzu.
Euskal Herrian arreta frantsesez edo gazteleraz da. Nafarroako Osasunbidean ez dago Euskara Planik, eta EAEko Osakidetzan ez da euskarazko arreta bermatzen. Bitartean, zer ari da gertatzen Kanadan?
Quebecen, EAEn bezala, frantsesa hizkuntza ofiziala da, eta biztanleriaren gehiengoak frantsesez hitz egiten du. Hemen arreta frantsesez ematen da, maila guztietan, leku guztietan, ahoz eta idatziz, ehuneko ehunean. Ingeles hiztunek ordea zailtasunak dituzte zerbitzua ama hizkuntzan jasotzeko.
Egoera soziolinguistikoa eta legala oso ezberdina da Quebecetik at, non milioi bat frantses hiztun bizi diren. Ontarion biztanleriaren % 4´3k hitz egiten du frantsesez, Manitoban % 3′5k; konparaziorako, Tuteraldean euskaldunen portzentajea antzerakoa da.
Hala eta guztiz ere, badabiltza. Goi-mailako ikasketak frantsesez burutzeko 11 unibertsitateen sarea eratu dute, Consortium National de Formation en Santé delakoa. Gurean, (EAEn) aldiz, medikuntza euskaraz ikastea ezinezkoa da, Nafarroan erizaintza euskaraz ikastea ezinezkoa den bezalaxe. Ontarion 779 arreta guneek ematen dute zerbitzua frantsesez ( bostetik batek), eta 19 dira zerbitzua frantsesez soilik ematen dutenak. Hemen ez dago euskara hutsean lan egiten duen gunerik. Historia klinikoa frantsesez idaztea posible da, eta horrela jasotzen du Ontarioko sendagileen elkargoak. Hemen ez dago euskarazko historia klinikorik, ezta euskararen arnasgunerik euskaldunenean ere.
Euskara Planaren ebaluazioan erabiltzaileei egindako inkestak ere jaso dira, eta, oro har, euren gogobetetasuna ona da. Euskaraz jasotzen dute zerbitzua, antza. Manitoban, jakin dezazun, familia medikuen % 2´6 dira elebidun, eta psikologoen % 2´7. Halere, erabiltzaile frankofonoen % 14ak frantsesez egiten du bere oheburuko medikuarekin, eta % 37ak jasotzen du ospitale mailako arreta frantsesez. Manitoban frantses hiztunen portzentajea % 6´3koa da. Jakin nahi nuke lehen mailako zein ospitaleko arreta euskaraz jasotzen duten edo ez Tuteran, Lizarran, edo Baionan. Ezetz erantzungo dit baten batek, azken batean hori Ipar Euskal Herria edo Nafarroa baita, ez Euskadi.
Bai, badakit Tutera non dagoen, eta bai, Quebecen ere egon naiz, Ottawa ibaiaren bestaldean. Han dena da frantsesez. Euskal Autonomia Elkargoan, ordea, eremu euskaldunetan, ez da osasun arreta euskaraz eskaintzen. Dena da gazteleraz.
Hizkuntza-mugak, muga mentalak, ibaiaren bi aldeak. Badira Euskal Herrian euskaraz bizi nahi dutenak, eta badira euren ondare kulturala baleontzietara mugatzen dutenak. Zenbat buru, hainbat lehentasun.