Egin ARGIAkoa

Gizartea Ingurumena Politika Ekonomia Kultura Euskara Feminismoa Hezkuntza Nazioartea Iritzia

larunbata 2025eko uztailaren 19an

J. C . Larronde Iparraldean Abertzaleta Suna Krisian

1983ko uztailaren 10ean

Inprimatu

Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu

Egin ARGIAkoa

J. C . Larronde Iparraldean Abertzaleta Suna Krisian
Sabino Aranari buruzko tesi doktoral bat dauka egina Jean Claude Larrondek; Hegoaldean erdaraz argitaratua. Baionarra jaiotzez, Bordelen ikasi zituen legeak, eta orain entrepresa kontseilari juridiko lana egiten du. «Enbata» astekariko erreduzio kontseilukoa, hileroko izan asmoz sortu zen «Abaru» barruko eraskinaren arduraduna da. Historiarako zaletasun haundi bat.
«Kaietenian», gure squatter euskaldunen parez-pare, kafexka bat hartu eta «Musée Basque» delakora jo dugu. Itsuak ere igerriko lioke bi mundu direla. Baiona. Mila aldiz joan eta mila aldiz sentitu arrotz. Nola urrutiratzen gaituzten Bidasoa-gaineko zubiek!
Aipatzen duzun liburu hori tesia da, 1968an hasia eta 1972an bukatua. Argitaratu ordea 77an egin zen.
ARGIA.– Ikasketaz jurista izanik, eta beti arazo juridikoen inguruan ibiliz, nolaz aukeratzen duzu zure tesia egiteko Sabino Arana?
J.C. LARRONDE.– Garai hartan, ikasle ginenean, «Enbata» mugimendua zegoen, eta gu horko gazte erakundean sarturik geunden, eta ikastaroak antolatzen genituen, bestealdetik zetorren jendearekin eta Monzonekin-eta. Eskolan ez bait genuen sekula enizun ezer ez Euskal nazio arazoaz, beste aldean ere euskaldunak bazirenik,... Hemezortzi urtetan hasi nintzen enteratzen euskal nazioaz, eta gure Herriak historia interesgarri bat zeukala. Garai zailak ziren haiek, eta beste aldean ere gauza gutxi agertzen zen, denbora beltzak ziren; eta unibertsitate mailan azterketa batzuk egitea egoki iruditu zitzaidan. Iparraldeko batentzat beti ere erreztasun haundiagoak zeuden. Gero bai, gero atera da gauza ugari, eta ederrak gainera. Orduan ordea ez zegoen PNVko historiografia eta hagiografiak baino.
A.– Zein ikuspuntutatik aztertu zenuen Sabino Aranaren lana?
J.C.L.– Ideologiaren aldetik. Bere idazti guztiak aztertu nituen, egunkarietakoak,... Ideien mugimendu orokor batean eta testuinguru sozioekonomiko partikular batean kokatzen saiatu nintzen. Ideologia aldetik bakarrik saiatu nintzen beraz Sabino Arana aztertzen, eritzi korronte baten eramaile izan zenez, ekonomi testuinguru zehatz batean.
Geroztik aportazio aberatsak izan dira, Korkueraren lana, Solozabalena,... Hala ere, jadanik orduan bi epoka bereizten genituen Sabino Aranaren pentsamenduan eta mugimenduan. Batetik aporte karlista: Sabinok berak aitortzen zuen karlismoagandik zeukan eragina; ideia karlistak daramatza, baina erreibindikazio askoz afirmatuagoekin; karlismoa garai hartan erregio nalista espainola zen eta, Sabinok egiten du lehenbizikoz euskaldun abertzale aitormena. Baina aporte honen ondoan beste bat ere aurkitzen dugu: liberala, garai hartako burgesia txiki eta erdikoaren emaitza, askoz ere erregionalistagoa, ez hain independentista. Bi indar horiek elkarrekin bizi izan dira 1936 arte; «Aberri» eta «Comunión Nacionalista» direlakoetan agertuaz adibidez.
A.– Sabino Aranaren eraginik ikusten al duzu gaur egun oraindik PNV baitan, ala pasea da eta banderola beste baliorik ez du?
J.C.L.– Pasea dago. bai, baina bera izan da arazoa planteatu duena, historikoki euskal nazio arazoa planteatu zuen lehenengoa. Eta batez ere. aurretik ere beste batzuek planteatua bait zuten arazoa etnia mailan eta abar, Sabinok proposatu zuen termino politikoetan. Aldizkari abertzaleak sortu zituen, alderdi abertzale bat sortu zuen. Agustin Xaho eta beste hainbatez mintza gaitezke, baina Sabinorena izan zen lehenengo saio politikoa; bere meritua ongi aitortu behar zaio. Gero garaiak eta textuingurua aldatu egin dira ordea, eta ezin dira extrapolatu.
A.– Sabino Aranaren mailako pertsonalarik ez dugu ikusten Ipar Euskal Herrian, Hegoaldetik begiratuz behintzat.
J.C.L.–Ez dirudi asko egon direnik. Pierre Xarrittonen tesia irakurri berria dut, Pierre Broussain-ez egin duena. XIX. mende bukaera eta XX.aren hasierako euskaralari ospetsu bat zen; Hazparneko alkate zen 1904an. Xarrittonek zera erakusten digu: Broussain Azkue eta Aranarekin harremanetan zegoela. Euskaltzaindiaren partaide sortzaileetako bat izan zen 1918an; 14 urte zeramazkien beraz Hazparneko alkate. Eta Euskaltzaindiko kideen definizio politikoa egiten denean Broussain abertzale. nazionalista, agertzen da, paperetan ere bai. Atharratzeko kontseilari nagusi bat da agertzen zaigun beste bat, Constantin doktorea. Bi horiek dira, nik uste, gure historiako abertzale zaharrak, bi kasu bakarrak. Hemengo joera ez bait da euskal nazionalismoa izan, frantses nazionalismoa baino.
A.–Zer dela eta ez da sortu zure ustez Ipar Euskal Herrian Arana bezalako pertsonaiarik, nahiz burges edo liberala baina abertzale? Orain dela gutxi izan da Itxasuko «Karta» haren hogei urtehurrena, eta horren aurretik hutsunea nabari da.
J.C.L.–Baldintza ekonomikoak, gertaera kultural eta ideologikoak, aztertu behar dira. Gauza bat ikusi behar duzu: Errepublika fantsesak Ipar Euskal Herrian inplantatzea lortu zuen; eta Errepublikaren kontra (1880 inguruko urtetaz ari natzaizu) korronte katoliko tradizionalista kontserbazale euskaldun guztia Frantzian zegoen erreazionarioen eta kontserbazaleenekin alineatu zen, Hegoaldean gertatu zenaren alderantziz. Broussain bezalakoak banakak izan ziren. Kazeta euskaldunetan ere, «Euskalduna» eta abarretan, ideologia frantses nazionalista zen.
A.–Ipar eta Hegoaldeko egoera ezberdinak ulertzeko, askotan aipatu izan da elementu bat gure aldean: azken bi mendetako gerrak. Han nola edo hala Espainiaren kontrako kutsuko gerrak egin ditugula (edo zibilak behinik behin); eta hemen aldiz Frantziaren alde egin direla: bi gerra mundialak alemanen-eta aurka, Aljeriakoa,... Arrazoin oinarrizkoa al derizkiozu?
J.C.L.–Ziur, bai, herriaren mentalitatean oso bizirik dirau horrek, oraindik ere. Hegoaldeko gehiengo batek espainolen aurka egin zuten borroka eta hemen bi gerra Europakoak, eta baita aurrekoa, 1870koa ere, Frantziaren alde egin ziren. Horrekin jende nahasketa bat ematen da beti, eta horrek deseuskaldundu egin du Ipar Euskal Herria.
Eta gero beste xehetasun bati ere begiratu behar zaio: izan da jende bat Ipar Euskal Herrian, garrantzia haundia izan duen jendea, Elizak eta apezek lagunduak; Hiribarnegaray bezala, 14ko gerra zaharreko «gudari-ohi» edo «ex-combattant»tipoa egin duena, eta Petain-ekin ministrari izatera heldu zena.
A.–Frantziako Iraultzaren ondoren Iparraldean bizi izan den historia nola definituko zenuke, labur?
J.C.L.– XIX. mendea hilzori ekonomiko eta sozial mantso bat izan zen. Gazteek garai hartan, familietako txikienek, Ameriketara partitu behar izaten zuten, XIX mendean ahuldu zen Ipar Euskal Herria, bai ekonomia aldetik, industriaz hustuz joan zen, laborantza ere apalduz.
XX. mendean eboluzio bide batzuk ikusten dira. Esan dezakegu 1940. urtea arte lehengo lerroan jarraitu du, tradizionalista, katoliko, nazionalista frantses,... Eta ongi oinarritua zen hau herriaren barnean. Hiribarnegaray, sufragio unibertsala zelarik, botoen %90-ek ankeratua izan zela, bere lurraldea Ipar Euskadiren barnealde osoa izanik. Eboluzioa bigarren gerra mundialaren ondoren hasten da. Politikaren eta ekonomiaren ikuspegi berriak azaltzen dira, «Mouvement Republicain Populaire» bezalako alderdiak sortzen dira; MRP da Euskal Herriari begira politika bat egiten hasten den lehenengoa eta ez da kasualitatea beregana Jean Errecart eta Michel Labeguerie bezalakoak inguratzea. Arazoen ikuspegi euskaldunago bat zeukaten.
A.–Iparraldeko abertzaletasunaren pizkundea duela hogei urtetako «Itsasuko Karta» haren inguruan jotzen da, 1963an. Egia al da hori, ala izan da beste mugimendurik lehenago?
J.C.L.– Bigarren mundu gerra aurretik eta bitartean ere izan zen beste mugimendu bat «Aintzina» izenekoa, mugimendu kulturala oso Lafitte apeza bezalako jendeekin, eta Lapurdin finkatua batez ere. PNVko jendeekin-eta harremanetan zeudenak, baina beti kulturari lotuak, kontakto politikorik gabe. Eta era berean oso mugimendu kontserbazalea ziren. 1936ko hauteskundeetan, Estatu Espainolean bezala, borroka «Front Populaire» haren alde ala kontrakoa zelarik, "Aintzina" taldekoek botoa eskuinarentzat eskatu zuten. «Aintzinak» prezeski militanterik ez zeukan; euskal musikan, dantzetan eta abarretan interesatutako jendeek osatzen zuten. Benetan alderdi errejionalista bat zen.
Horregatik uste dut 1936-an «Enbata» mugimenduaren jaiotza izan zela garrantzizko lehen ekintza politikoa Ipar Euskal Herrian.
A.– Egin ezazu zure balorazioa «Enbatak» hemen suposatu duenaz.
J.C.L.–Mugimendu politiko bat, militanteak, kazeta politiko bat ekintza militante bat, bai kulturan, bai politikan, bai ekonomian. Itxaropen haundiak zeuden garai hartan Europan jarriak, «Herrien Europa» batean, «Etnien Europa» batean. Enbata mugimendu nazionalista euskaldun eta federalista europar definitzen zen. Eta lehenengo aldiz Enbatak euskal nazioaren arazoa planteatzen zuen hemen.
A.– Lehentxoago Michel Labeguerie aipatu duzu. Hegoaldekoek, hogei urtetik gora dituzten euskaltzaleek, Labeguerie abeslari gisa ezagutzen dute: «Gure astoa Balaam», eta holako kantekin. Baina beste esanahi sakonago bat ere izan du Labegueriek Iparraldean.
J.C.L.– Labeguerie Enbatako zazpi fundatzaileetako bat zen; mugimendu politiko izan aurretik aldizkari bait zen 1960tik aurrera. Labeguerie Enbatan zegoen bai kazeta sortzean eta baita mugimendua sortzean ere. Eta Labeguerieren bizitza puntu batek asko eragin zuen: 1962-an Ipar Euskadiko barnealdeko diputatu aukeratua atera zen; Enbatak sostengatu zuen bere kanpaina osoa, lehenago aipatu dizudan MRP harentzat botoa eskatuz. 1961ean Kanboko kontseilari nagusi zen, eta Kanboko alkate 1965-ean. 1967-an Enbatatik urrun aurkitzen da Labeguerie, eta zenbaki berezi bat eskaini zion aldizkariak, jadanik euskal nazionalista ez zela salatuz.
A.–Enbata, beraz, «Mouvement Republicain Populaire» horrekin elkarturik aurkitzen dugu. Ze alderdi mota zen hori?
J.C.L.– Zentroko alderdi bat zen, zentro demokrata bat, piska bat garai hartako apez progresistek eta bultzatua. Euskal Herrian sekzio euskaldun bat egiten saiatu ziren, baina ez zen ongi atera. Enbata ere hastapenetan ideologia horretakoa zen; barnealdeko burgesia-txikiaren artean biltzen zituen militante asko, euskal gauzetan-eta interesa agertzen zutenen artean, inguru horretan gehiago mugitzen ziren alderdi Gaullistaren inguruan baino.
A.– Labeguerietaz gehiago hitz egitea merezi luke, zuk ezagutuko zenuen eta. Zergatik uste duzu aldendu zela abertzaletasunetik?
J.C.L.–Gauza asko esan daiteke arazo honetaz. Ikusi beharra dago Enbata radikalizatu egin zela lehen urte horietan, gero eta gehiago; Hegoaldeko errefuxiatuen, ETAkoen, etorrerarekin. Horien defentsa hartzen du berehala. Gero eta gehiago Hegoaldekoak diren posizioetan alineatu zela uste dut. Hor eztabaida bat sortzen da... Ximon Haran-en kasua ere hori da: Enbataren lehenengo idazkari nagusia, alde egin zuen. Hor dagoela iruditzen zait arazo pertsonaletan baino areago Labeguerieren kasuaren oinarria. Bere ustez Enbatak ETAren jokoa egiten zuen eta Labeguerie, bai bere heziketagatik, bai bere adiskideengatik,... PNV inguru batean zebilen.
A.–Ondoren Enbata radikalizatu egin zela diozu. Bada, dena dela, gertaera garrantzitsu bat bide horretan: Enbatari lege izaera ukatzen zaio eta galerazirik geratzen da.
J.C.L.– Enbataren lehen aldia 1968ra heltzen da. Urte horretan hainbat gauza gertatu ziren: maiatz famatu hura, bere gertaera guztiekin. Eta Enbata gelditu egin zen. Eta berriro abiatzen denean, jadanik belaunaldi berri bat zetorren goraka. Kristiane Etxaluz Iruñeako gartzelatik pasa zen, militante berriak lehen garaietakoak baino gogorragoak zetozen,... 1974an debekatu egin zuen gobernuak. Aldizkaria ez, urte bete geldirik egon zen baina 1975eko urtarrilean hasi zen berriro. Pompidouk ebaki zuen beraz mugimenduaren bidea.
Urte horietarako, hala ere. mugimendua zatitua zegoen, taldetxo pila batean. Kultur talde batzuk, batetik, politikan sartu nahi ez zutenak: Amaia, Mende-Berri.,... Beste batzuk, askoz ere politikoagoak, ezker muturrekoak. Jadanik ez zen ordura arte bezala abertzalegoa talde batean bildua, Enbatak 1974 arte izaten jarraitzen bazuen ere.
A.–Eta zer da orain Enbata?
J.C.L.–Orain euskal astekari politiko bat da soilik, astekari abertzale bakarra. Eta beraz, beste abertzaleek kritika badezakete ere, Ipar Euskadiko politikagintzaren erdian aurkitzen da, informazio mailan esan nahi dut.
A.–Hegoaldetik.ikusiz, bi indar politiko agertzen zaizkigu lanean. Laguntza, batetik, eta Herri Taldeak bestetik. Halako ez dakit mesfidantza edo distantzia bai behintzat nabari da talde horien eta. Enbataren artean. Behar bada zuek nahi zenuketen alderdi politiko beharrezkoa hortik ikusten ez duzuelako. Zer dela eta ez da sortzen hainbeste aldiz aipatzen duzuen alderdi abertzale hori?
J.C.L.–Ez da arrazoi garbi bat, arrazoi pila bat dira elkarri lotuak: eta agian bizi dugun desmobilizapen osoari, hemen bezala Europa osoan ezagutzen denari. Grupuskuloz aparte, ez da finkatu alderdi abertzale bat. Enbataren ondoren EHAS izan zen; bere burua abertzale eta sozialista esaten zuen eta nahiz loturik ez egon Mitterrandentzat eskatu zuen botoa 74 an eta... Frakasatu zuen eta orain geratzen direnak talde horiek dira, soziologia aldetik oso karakterizatuak: gazteak dira eta gazteak bakarrik. Herri Taldeak herri bakoitzekoak dira, eta orain dela urtebeteko prentsaurreko haren ondotik ez da igerri koordinazio haundirik, edo borondate politikorik; aski difusoa da. Laguntza talde bat da, erakunde bat, zentralizatua edo babestua Baiona inguruan.
Abertzaletasuna krisian dago. bai, Ipar Euskal Herrian. Ez dago aukera, kultur asteak etabar, baina gizarte edo politika projektu garbirik gabe.
A.– Sozialista frantsesekin zer gertatu zaizuen ere galdetu beharko dizut. Itxaropenak bai bait zenituzten Mitterrandekin.
J.C.L.– Itxaropenik izan bada, ari dituzte itotzen piskanaka. Hauteskundeen aurretik, 81-ean, promesa batzuk egin zizkiguten: Euskal Departamendua sortzea, hizkuntza minoritarioak babestea lege berri batez,... Eta bigarren itzulian Mitterrandi botoa ematea eskatu genuen 40 batek publikoki; bigarren itzulian ez zen hori ala Giscard besterik. Eta Giscardekin zer zetorkigun bagenekien: errepresio latza alde guztietatik. Horregatik eskatu genuen botoa Mitterrandentzat eta Destraderentzat. Ondorioz batzorde bat sortu zen, «Hitza-Hitz» izenekoa; agindua betetzea esijitzeko. Korsikarekin-eta zerbait egin dute, baina Euskal Herriarentzat ezer ez dator. «Hitza-Hitz» batzordeak azkenean balorapen bat egin beharko du, eta eztabaidak jasan duen hondamendia aitortu beharko.
A.– Ze etorkizun espero liteke Ipar Euskal Herriko politikagintzan? Zeren eta hurrengo hauteskundeetan, martxa honetan behintzat, ez bait da posible izanen sozialista bozkatzea, egiten ari direnarekin.
J.C.L.– Betikoa da. Ala abertzale garenez gure buruak afirmatu eta baldintza batzuetan konpromezu posible batera heldu ala Hexagono mailako alderdiek ekar litiazketen aurrerapen batzuen zain egon. Eskuina zein antieuskalduna den ezagutien dugu, gaullistengandik, dubosgengandik ezin dugula deus espero. Sozialistak oso sinpatikoak dira, asko eztabaidatzen dute baina ez da ikusten emaitz zehatz eta egokirik.
Iñaki ZUBIONDO
4-7

GaiezGizarteaIdeologiakAbertzaleta
PertsonaiazLARRONDE1
EgileezUBIONDO1Gizartea

ASTEKARIA

981. zenbakia

1983ko uztailaren 10

ASTEKARIA PDF-an

Irakurrienak

Matomo erabiliz

Bizkaia eta Gipuzkoako hainbat hondartza desagertzeko arriskuan daude

Jon Fernández González

“Tabu diren gai batzuen inguruko ekintza sortzaileak sortu behar ditugu”

Amets Aranguren Arrieta

Emakume sexualizatuak oholtzan eta Arrigorriagako polemika: askatasunaren eta eredu patriarkalaren artean

Mikel Garcia Idiakez

Efemeridea: Pancho Villa hil zuten segada batean Mexikon

ARGIA

“Indarkerian esku hartzeko marko hegemonikoek ez diete onik egiten emakumeak suspertzeko prozesuei”

Danele Sarriugarte Mochales

Azkenak

2025-07-19 | Basilika

Formaedukia #05: Elkarrizketa artxibo bat

MULTIMEDIA - Basilika

2025-07-18 | Mara Altuna Díaz

Noelia Sánchez Jenkins, gales irakaslea Patagonian

“Galesak bizirik dirau Patagonian”

Zerk lotzen ditu Galesko muino berdeak eta Patagoniako basamortu hotzak? Bada, hil nahi ez duen hizkuntza batek. Noelia Sánchez Jenkinsen arbasoak 1865ean lehorreratu ziren Patagonian (Argentina). Galesetik iritsi ziren, britainiarrek inposatutako zapalkuntzatik ihesean... [+]

2025-07-18 | Gedar

SAPAri 2,3 milioi emango dizkio Espainiako Industria Ministerioak

Gipuzkoako enpresak hainbat kontratu sinatu ditu Israelgo industria militarrarekin, eta diru publikoa jasotzen du ibilgailu elektriko bat garatzeko, Espainiako Gobernuak finantzatutako proiektu baten bidez.

2025-07-18 | Jon Fernández González

Massive Attack musika taldeak Gazaren aldeko musikarien aliantza sortu du

Ingalaterrako Massive Attack taldeak artisten arteko aliantza sustatu du, hasi berri diren artistei edo Israelen aldeko erakundeen zentsura pairatzen dutenei babesa emateko.

2025-07-18 | Jon Fernández González

Euskara, katalana eta galiziera Europar Batasuneko hizkuntza ofizial gisa aitortzea babestu dute hainbat unibertsitatek

Espainiako Gobernuak Europako Batzordeari egindako eskaerari Euskal Herriko, Kataluniako eta Galiziako 28 unibertsitatek babesa eman diote. Salvador Illa Kataluniako Generalitateko presidenteak eta Imanol Pradales lehendakariak eskutitz bat sinatu dute eskaerari babesa... [+]

2025-07-18 | Euskalerria irratia | Maialen Huarte Arano

Aurreakordioa erdietsita, Eskirozko BSH enpresa abenduan itxiko dute

Bilera akigarria izan zuten asteazkenean Eskirozko BSHko lan batzordeko kideek eta multinazional alemaniarraren zuzendaritzako kideek: aurreakordioa lortu zuten UGT, CCOO, ATTIS eta Solidarik (17 ordezkaritik gehiengoa dute 12 kiderekin) eta ez dute mahai gainean jarritakoa... [+]

2025-07-18 | Jon Fernández González

Bizkaia eta Gipuzkoako hainbat hondartza desagertzeko arriskuan daude

Gaztetape (Getaria) eta Muriola (Barrika) hondartzak 2050. urterako desager daitezke Greenpeaceren txostenaren arabera. Itzurun (Zumaia), Karraspio (Mendexa), Isuntza (Lekeitio) eta Azkorri (Getxo) hondartzek hedaduraren erdia gal dezakete.

2025-07-18 | Olaia L. Garaialde

Iruñeko espetxeko osasun arreta “urria” dela salatu du Salhaketa Nafarroak

Nafarroako Gobernuak espetxeetako osasun zerbitzuaren eskumena eskuratu zuenetik, baliabideak “indartu” dituzten arren, presoek nabarmendu dute ez diela sobera eragin egunerokoan.

2025-07-18 | Mikel Basabe Kortabarria

‘Eskumenlagoa’

Hezkuntza Sailak 2025-2026 ikasturtearen antolaketa bigarren hezkuntzako ikastetxe publikoetan ebazpena argitaratu du. Urteroko agiria da, uztail hasierakoa; ikasturte-hasierako ebazpena esaten diogu.

Aurtengoan, hauxe jasotzen du euskarazko bertsioak:... [+]

2025-07-18 | Aiaraldea

Gorrotozko delitu salaketa jarri dute Artziniegan eta Udalak “irain arrazistak” gaitzetsi ditu

Artziniegako Udalak mezua zabaldu du gertatutakoa gaitzesteko eta elkartasuna adierazteko irainak jaso dituzten herritarrei.

2025-07-18 | Elhuyar

Neandertalak San Adriango koban maiz ibili zirela berretsi dute, Aizkorrin

Duela bi urte Aranzadi Zientzia Elkarteak neandertalek egindako harrizko tresna batzuk eta haiek jandako animalien hezurrak aurkitu zituzten San Adriango koban. Horrela jakin zuten neandertalek duela 40.000 urte koba hori erabili zutela. Aurten egin duten indusketa-kanpainan... [+]

2025-07-18 | Sustatu

Fitxategi handien transferentziarako alternatibak (WeTransferrekoa ikusita)

WeTransferren baldintza berri gaiztoen aurrean, alternatibarik? Bai, pare bat, edo bien arteko konbinazioa. Enkriptazioa edo/eta Tori.eus zerbitzu euskalduna erabiltzea.

2025-07-17 | ARGIA

Europan espetxean denbora gehien daraman preso politikoa

40 urteren ostean Georges Abdallah askatuko dute uztailaren 25ean

Georges Ibrahim Abdallah, Frantzian 40 urteko espetxealdia igaro ondoren kaleratuko dute. Palestinaren askatasunaren aldeko militantea, Libanoko Frakzio Armatu Iraultzailearen sortzailea izan zen, eta diplomazialari israeldar eta amerikar bana hiltzeaz akusatu zuten. Inoiz... [+]

2025-07-17 | Piztu Donostia

Ez dakigu ahoa ixten

Azken sei urteotan Piztu Donostia eragile sozialaren talde motorra osatu dugunoi txanda pasatzeko unea iritsi zaigu, mila gai eta beste mila fronte zabalik geratzen diren arren.

Duela sei urte Eneko Goiak, PSOEren laguntzarekin, osaturiko Donostiako Udalak bideratzen zuen... [+]

2025-07-17 | Joan Mari Beloki

Ekialde Hurbila sutan

Ekainaren 13an hasi eta 24an amaitu zena “12 Egunetako Gerra” bezala ezagutuko da aurrerantzean. Gauza harrigarri batzuk gertatu ziren bertan, pentsaezinak ordura arte. Nahiz eta lerro hauek idaztean egun gutxi igaro diren bukatu zenetik, ondorio batzuk atera... [+]

Eguneraketa berriak daude