Izokin-arrantzaren ahozko testigantza ederrak
1919an jaio zen Joxe Oiarbide Ttanttua zenak ere azaldu zituen bizi izan zen ia mende beteko urteetan izokin kontuak nolakoak ziren. Ttanttotarrak arrantzale amorratuak ziren, eta izaten zituzten haserreak batzuetan Altzutarrekin. Haiek ere arrantzale sutsuak izan, eta izokin-arrantzan aritzen baitziren denak. Komeni zenean, ordea, elkarlanean ere aritzen ziren, Oiarbidek kontatu zuen moduan: “Izokina nik ikusi dudan handiena, 6 kilo eta erdikoa. Epele-Etxeberriko presaren azpian, eta han harrapatu genituen bi. Orduan altzuetarrak eta gure aitak eta denek sozio egin zuten. Bazekiten handiak zirela, eta, sareak eta jarri zituzten, eta bat harrapatu zuen gure aita difuntoak, sarea jartzen ari zela. Handiena hark harrapatu zuen.”
Berrogeiko hamarkadan, ordea, Urumea ertzean ezarritako paper fabrikak direla-eta, ibaiaren ur-kalitatea izugarri jaitsi zen, eta izokina desagertu egin zen erriotik. Laurogeiko hamarkadan, uraren kalitatea berreskuratzeko egindako lanei esker, eta izokinek presak igarotzeko egindako eskalak direla medio, izokin populazioa berreskuratzen hasi zen. Asko badira ere azken urteetan egindako aurrerakuntzak, izokin-arrantza debekatuta dago Urumea bailaran. Espeziearen kontserbazioan dago jarria begirada.
Joan urteko udaberrian idatzi nuen intsusari eskainitako aurreneko artikulua eta orduan iragarri nuen bezala, testu sorta baten aurrenekoa izan zen. Sendabelar honen emana eta jakintza agortzen ez den iturriaren parekoa dela nioen eta uste dut udaberriro artikulu bat idazteko... [+]
Amonak sarritan aipatu zidan badela arrain bat, garai batean kostaldeko herrietako sukalde askotan ohikoa zena. Arrain-zopa egiteko bereziki ezaguna omen zen, oso zaporetsua baita labean erreta jateko ere. Beti platerean oroitzen dut, eta beraz, orain gutxira arte oharkabeko... [+]
Lurrari begira jartzea zaila da. Kosta egiten da. Landareekin lan egiten duenak maiz haiek bakarrik ikusten ditu. Etekina, uzta, ekoizpena, mozkina, errebenioa, emana, azken zurienean “porru-hazia” bezalako hitzak dira nagusi lur-langileen hizkuntzan.
Duela hamabi urte pasatxo ezagutu zuten elkar Izaskun Urbaneta Ocejok eta Ainara Baguer Gonzalezek, ingurumen hezkuntzako programa batean lanean ari zirela. Garaian, lurretik hurbilago egoteko gogoa zuten biek, teoriatik praktikara pasa eta proiektu bat martxan jartzekoa... [+]
Cristóbal Balenciaga diseinatzailearen biografia kutsuko fikziozko telesaila egin du Moriarti hirukoteak, Disney+ plataformarentzat. Estreinakoa dute formatu horretan. Aitor Arregi eta Jon Garañorekin egin du hitzordua ARGIAk, Jose Mari Goenaga kanpoan baitzen,... [+]