Noeren dinosauroak
Eta ez pentsa halako astakeria historikoak iraganeko kontuak direnik. Damian Thompson kazetari estatubatuarrak azken urteetako sineskerien bilduma osatu du Counterknowledge (2008) liburuan –gaztelerazko itzulpena berriki argitaratu da Los nuevos charlatanes izenburupean–. Lan horretan, besteak, egileak Sasi Historia (Fake History) deritzonaren harribitxiak bildu ditu.
Zerrenda horren izar nagusietakoa Noe da. Answers in Genesis, AEBetan azkar hazten ari den muturreko elkarte kreazionistaren arabera, dinosauroak duela gutxi arte bizi izan ziren gure planetan.Baina nola lortu zuen Noek animalia itzel horiek arkan sartzea? Hona elkarteko bozeramaileetako baten erantzun soila: “Dinosauro gazteak besterik ez zituen ontziratu”. TheStoneAge.org webguneak dioenez, Harri Aroa ez zen existitu, eta adi bertan irakur daitekeen esaldi honi: “Noek ontziak eraikitzeko teknika ezagutzen zuen, Koranari esker baitakigu haren arka lurrunari esker zebilela”. Lehen lurrun-makina 1606an patentatu zen.
Lawrence Gardner-ek –beste inork ez– bere burua Estuardo Errege Etxearen historiografo ofizial izendatu du. Haren esanetan, sumeriarrak Irlandara iritsi ziren. Hauxe teoria horren oinarri sendoa: “Irlandan dragoiari sumaire esaten diote”.
Egitoko piramideak, Stonhenge eta Rapa Nuiko estatuak bidaiari estralurtarrek eraiki zituzten. Teoria hori Erich von Däniken suitzarrak zabaldu zuen Etorkizuneko oroitzapenak (1968) ez-fikziozko liburuan. Hamar milioi ale saldu zituen.
Aldiz, Jainkoen aztarnak (1995) liburuak bost milioi saldu zituen. Graham Hancock The Economist-eko korrespontsal ohiak Esfingea K.a. 5000. urtean eraiki zutela dio: “Izotz Aroan hedatu zen eta adimen berezia zuen herri ezezagun batek eraiki zuen”.
Teoria hauek guztiek irribarrea eragingo ligukete, gehienek milioika jarraitzaile izango ez balituzte.
Joan urteko udaberrian idatzi nuen intsusari eskainitako aurreneko artikulua eta orduan iragarri nuen bezala, testu sorta baten aurrenekoa izan zen. Sendabelar honen emana eta jakintza agortzen ez den iturriaren parekoa dela nioen eta uste dut udaberriro artikulu bat idazteko... [+]
Amonak sarritan aipatu zidan badela arrain bat, garai batean kostaldeko herrietako sukalde askotan ohikoa zena. Arrain-zopa egiteko bereziki ezaguna omen zen, oso zaporetsua baita labean erreta jateko ere. Beti platerean oroitzen dut, eta beraz, orain gutxira arte oharkabeko... [+]
Lurrari begira jartzea zaila da. Kosta egiten da. Landareekin lan egiten duenak maiz haiek bakarrik ikusten ditu. Etekina, uzta, ekoizpena, mozkina, errebenioa, emana, azken zurienean “porru-hazia” bezalako hitzak dira nagusi lur-langileen hizkuntzan.
Duela hamabi urte pasatxo ezagutu zuten elkar Izaskun Urbaneta Ocejok eta Ainara Baguer Gonzalezek, ingurumen hezkuntzako programa batean lanean ari zirela. Garaian, lurretik hurbilago egoteko gogoa zuten biek, teoriatik praktikara pasa eta proiektu bat martxan jartzekoa... [+]
Cristóbal Balenciaga diseinatzailearen biografia kutsuko fikziozko telesaila egin du Moriarti hirukoteak, Disney+ plataformarentzat. Estreinakoa dute formatu horretan. Aitor Arregi eta Jon Garañorekin egin du hitzordua ARGIAk, Jose Mari Goenaga kanpoan baitzen,... [+]