Etorkinak, gu, datorkiguna


2005eko martxoaren 27an
Kiroldegiko aldageletan oinetakoak lapurtu zizkiotela eta, egunetan jardun zuen mutilak etorkinen kontra. Astean ia egunero ikusi nuen piszinan, eta bere kontuak entzuten aspertuta, halako batean esan nion han nik ez nuela etorkinik ikusten, eta seguruenik bera bezalako euskaldun petoren batek lapurtu zizkiola oinetakoak, eta ez marokoar, ekuadortar edo errumaniarren batek, haiek aldamioetan igota, adinekoak zaintzen edo semaforoetan kotxetako kristalak garbitzen ibiltzen direla, eta ez igerilekuetan.

Gutxitan tokatu zait atzerritarren kontrako berbak hain gertutik entzutea, eta zirrara sortu zidala aitortu behar.

Datorkiguna ez da nolanahikoa. Populazioa zahartzearekin batera, immigrazioa izango da XXI. mendeko fenomenorik aipagarriena. Lotuta datoz gainera, etorkinak baitira Europaren zahartze kezkagarriari buelta emango diotenak, hein handi batean behintzat. Estatu espainiarrak, adibidez, 50 milioi biztanle izango ditu 2025ean. Jakin nahi nuke zenbat izango diren orduan jatorri amerindiar edo arabiarreko ume eta gazteak. 2004an, 60.000 haur izan zituzten etorkinek. Eurak dira populazio hazkundea piztu dutenak, eta gauzak zeuden moduan egonda, Europako ugaltze tasa txikienarekin, zeruko bedeinkapena izan da hori.

Inmigrazioak gizartea itxuraldatuko du, aurpegi eta izaera berria emango dio, eta aldi berean, argazkia aterako digu, nolakoak garen erakutsiko duena. Askotan galdetzen diot neure buruari ea gai izango ote garen erronka handi horri behar bezala aurre egiteko. Hala ez bada, erronka arazo bihurtuko da, burukomin latza, eta orduan, oinetakoak lapurtu zizkioten mutilaren moduko pentsaerak indargabetu ezinik ibiliko gara.

Gaizki egiteko aitzakiarik ez daukagula uste dut. Lehen ere, XX. mendean, milaka etorkin hartu zituen Euskal Herriak, eta orduko egoera eta immigrazioren izaera beste bat izanda ere, badaukagu esperientzia hartatik zer ikasia.

Gainera, Europako beste herrialde batzuetan aspalditik bizi dute guri orain heldu zaiguna. Frantzian eta Alemanian gertatutakoa kontuan hartzea ez litzaiguke batere gaizki etorriko, ongi egin dutena gurera ekarriz.

Premiazkoena paperik gabekoen egoera konpontzea da, eta horretan Europako gobernu gehienak asmatu ezinik dabiltza. Espainian, adibidez, egoera hain da larria, gobernua milaka etorkinei paperak emateko prest baitago otsailean hasitako erregularizazio prozesuaren bitartez. PPk konpondu gabe eta oker lagatakoa zuzentzeko dela esan dute sozialistek, baina PPk baino baldintza zorrotzagoak ezarri dizkiete etorkinei. Informazio gutxi eman diete, tramiteak korapilatu dituzte, eta azkenean 800.000 barik, 80.000 izan daitezke dokumentuak lortuko dituzten etorkinak. Hasieran eskuzabala eta ona zirudienak, demaseko porrota izango den itxura guztia daukala salatu dute hainbat taldek eta erakundek.

Baina 800.000ek paperak lortuta ere, erregularizazioa partxe bat besterik ez da, ez baitu sakonean konponbiderik ematen. Azken 20 urteotan, bost erregularizazio prozesu berezi egin ditu Espainiako Gobernuak, eta gero ere egin beharko ditu, etorkinak euren herrialdeetara bidali ezean behintzat.

Defentsiban dabiltza Europako agintari gehienak, epe motzera begira, plangintza orokor eta sendorik gabe. Inmigrazioa arazotzat hartzen dute, eta horixe da arazoa. Erronka eta aukera polita dagoen lekuan, arriskua besterik ez dute ikusten. Bigarren mailako herritar dituzte etorkinak, eta horrela integrazioa eta kultur aniztasuna ezinezkoa da.

Duela aste batzuk erreportaje polita atera zuen egunkari batek, Madrileko eguneroko bizimodua etorkinik gabe nolakoa izango litzatekeen irudikatuz. Hiriburua geldi, langilerik ez obretan, tabernetan, garbiketa lanetan...

Igerilekuko laguna poz-pozik dago bere etxe berrian, langile marokoarrek eta portugaldarrek egindako etxean. Esaten ez nintzen ausartu, eta damutu zait, seguruenik hortaz ere ez baita konturatu.


Azkenak
Intsusaren bigarrena

Joan urteko udaberrian idatzi nuen intsusari eskainitako aurreneko artikulua eta orduan iragarri nuen bezala, testu sorta baten aurrenekoa izan zen. Sendabelar honen emana eta jakintza agortzen ez den iturriaren parekoa dela nioen eta uste dut udaberriro artikulu bat idazteko... [+]


Arrain-zoparako, besterik ezean, itsasoko igela

Amonak sarritan aipatu zidan badela arrain bat, garai batean kostaldeko herrietako sukalde askotan ohikoa zena. Arrain-zopa egiteko bereziki ezaguna omen zen, oso zaporetsua baita labean erreta jateko ere. Beti platerean oroitzen dut, eta beraz, orain gutxira arte oharkabeko... [+]


2024-04-22 | Jakoba Errekondo
Lurra elikatu, guk jan

Lurrari begira jartzea zaila da. Kosta egiten da. Landareekin lan egiten duenak maiz haiek bakarrik ikusten ditu. Etekina, uzta, ekoizpena, mozkina, errebenioa, emana, azken zurienean “porru-hazia” bezalako hitzak dira nagusi lur-langileen hizkuntzan.


2024-04-22 | Garazi Zabaleta
Txaramela
Pasta ekologikoa, ortuko barazki eta espezieekin egina

Duela hamabi urte pasatxo ezagutu zuten elkar Izaskun Urbaneta Ocejok eta Ainara Baguer Gonzalezek, ingurumen hezkuntzako programa batean lanean ari zirela. Garaian, lurretik hurbilago egoteko gogoa zuten biek, teoriatik praktikara pasa eta proiektu bat martxan jartzekoa... [+]


'Cristóbal Balenciaga' telesaila
"Nabaritu dadila euskaldun batzuok euskaldun baten istorioa kontatu dugula"

Cristóbal Balenciaga diseinatzailearen biografia kutsuko fikziozko telesaila egin du Moriarti hirukoteak, Disney+ plataformarentzat. Estreinakoa dute formatu horretan. Aitor Arregi eta Jon Garañorekin egin du hitzordua ARGIAk, Jose Mari Goenaga kanpoan baitzen,... [+]


Eguneraketa berriak daude