Mihura jendea


2004ko apirilaren 11n

Tokian tokiko kutsaduraren tamaina bertan bizi diren likenen arabera neurtzen da aspalditik. Airearen zikinaren tamaina ematen du, batez ere, neurketa honek. Lurrarenaz jabetzeko beste bide bat jorratzen ari da berriki: mihura (Viscum album). Lurrean berunaren gisako metal astunak eta antzekoak izanez gero zuhaitzak ahulago hazten dira eta hauen bizkarroia den mihurak erosoago erasotzen ditu. Ikerketa bide berri samarra da eta emaitza zehatzak jakin arte denbora pixka bat beharko da. Mila senide baino gehiagoz osatutako Lorantazeoen familia zabalekoa da mihura. Sendi guztien antza honek ere baditu hamaika bitxikeria, baina gaurkoan Australiako Eguberri-zuhaitzarenera lotuko gara. Izen zientifikoa Nuytsia floribunda du, Australiako hego mendebaldea XVII.mendean miatu zuen Pieter Nuytsen omenez. Beste landareek idorte izugarria eraman ezin dutenean Eguberri-zuhaitza, izenak dioen eran, udaren beroenean loratzen da eta suak pasatako sailen batean bizi bada, are eta oparoago. Duela gutxi jakin da ingurukoekiko azaltzen duen harrotasun honen zioa. Mihuratarra izaki hemiparasitoa, lapurra da. Sustraiak ehun bat metro arte luzatzen ditu eta inguruan topatzen dituen beste landareen sustraiak erasotzen ditu. Sustrai bat topatzen duenean iduneko antzeko batez sustraia inguratu, ebaki eta hark hartzen dituen ura eta elikagaiak ebasten dizkio. Ingurukoek udako Eguberri latza igaro behar eta bera, parrez parrez, arra bete baino handiagoko loretzar hori usaintsuak denei erakusten... Espazioko programa baterako lanean ziharduen zientzialari talde batek estazio bat eraiki omen zuen mihuratar hauen sailetan. Estazioaren komunikazioak noiz nahi eten egiten ziren, baita zuntz optikozkoak ere. Bereak eta bi kosta omen zitzaien bestetxeko mihuratar hauen berri izan eta etxekonekoen ohiturak ezagutzeak bizikidetzarako duen garrantziaz jabetzea. Aborigenek Mungi deitzen dute eta, uda beroan animalia mordo bati bezala arbasoen espirituei babesa ematen dietenez, sakratutzat dute. Bizikidetzaren esperientzia. Geure mihura magikoa bezala, betirako txoratzen omen zaitu mihurapean musukatutako ezezagunak... Mihuraren fruitu gozoa jan eta barruko hazia gustuko ez nonbait eta, zuhaitz adarrak igurtziz biskaz mokoari itsatsitakoa ereiten gona bete lan dute sasoi honetan txoriek.


Azkenak
2024-03-31 | Julen Azpitarte
Zinearen historiako film-kontzerturik “onena”

Oscar sari andana jaso zuen The Silence of the Lambs (1991) thriller-a zuzendu zuen Jonathan Demme (1944-2017) zinegile estatubatuarrak estreinatu zuen zineak inoiz eman duen kontzerturik onena: 1970eko hamarkadaren erdialdean New Yorken eratutako Talking Heads taldearen Stop... [+]


"Enpresa pribatuen esku utzi da segurtasun publikoaren norabidea"

Ertzaintzaren azken hamarkadako bilakaera teknologikoa aztertu du bere liburu berrian Ahoztar Zelaieta ikerketa kazetari, kriminologo eta ARGIAko kolaboratzaileak. Segurtasunaren industria ikertu eta Ertzaintzarekin duen lotura plazaratu du, La Ertzaintza que viene... [+]


Campi Bisenzioko GKN fabrikan batu dituzte langile borroka eta ekologismoa

2021eko uztailaren 9an jaso zuten kanporatze abisua Campi Bisenzioko GKN lantegiko 422 langileek. Biharamunean berean abiatu zuten fabrikaren okupazioa eta orduz geroztik bertatik dabiltza borrokan, deslokalizazioaren aurkako borroka zena bestelako industria eredu baten aldeko... [+]


Judith Bilelo Biachó
"Erakundeek ez digute lagunduko, guk geure hizkuntzan hitz egitea lortzen ez badugu"

Judith Bilelo Biachó gure artean izan zen iragan udazkenean, Garabideren Aditu programaren karietara. Ekuatore Ginean jaioa (Malabo, Bioko, 1975), bubi etniako kide da, bubiera hiztun eta hizkuntzaren aldeko militantea. Iraganaz bezainbat mintzo da orainaz, geroari... [+]


Eguneraketa berriak daude