Hiromi Yoshida, hizkuntzalari japoniarra: «Japonierak eta euskarak antza badute, baina loturarik ez»
- Euskaldundutako japoniar baten aditzera izan genuen eta gure hizkuntzak bizi duen egoeraren kariaz, haren bila jo dugu. Munduko txokorik ia urrunenean gure herriaren eta kulturaren berri dutela jakiteak kilikatuta egin dugu bidaia. Emaitza harrigarria izan da, esperientzia ahaztezina: Euskaldun bat eta japoniar bat, bitartekaririk gabe, euskara jatorrean hitz egiten.Ez dakigu bere adinaren berri, izan ere, Japonian ez omen da txukuna adinaz galde egitea. Are gutxiago, emakumezkoei. Nolanahi den, Hiromi emakume gaztea da, kanpotik eta barrutik. Haren hitz egiteko erak, irribarreak eta begiradak gizaki xume bezain apala salatzen dute.
Suzuko Tamura japoniarraren izena nahikoa ezaguna da Euskal Herrian, euskara ikasteaz gain, euskararen inguruan lanean ere aritua baita. Euskaltzaindiak ohorezko urgazle ere izendatu zuen. Suzukok Tokion emandako euskarazko eskoletan hasi zinen zu ere euskara ikasten. Zure esperientziak non du abiapuntua?
Euskal hizkuntzan lerratu nahi zenuela erabaki ondoren zein bide jorratu zenuen?
Master bat eta doktoregoa ere egin dituzu. Euskararen gainekoak biak. Zeri buruzkoak izan dira zehazki eta zergatik aukeratu dituzu gai horiek?
Euskararen eta japonieraren artean inolako antzekotasunik, loturarik, antzeman al duzu?
Zergatik du horrelako erakargarritasuna euskarak Japonian?
Orain zertan ari zara? Euskara lantzeko hasitako bidean, zein fasetan zaude? Euskara irakasle ari omen zara.
Horrez gain, hiztegi bat prestatzen ari zara.
Hori gutxi ez eta, azterketa soziolinguistikoak ere egiten dituzu.
Nola ikusten duzu euskararen egoera? Hainbatek galdu egingo dela uste du.
Hiromik biziki maite du euskara eta hemengo berri zabaltzen ari da bere herrian. Azpeitiko elkarte batean izan gara, paperak eta kaseteak alboratu eta mahai baten inguruan eseri gara, Hiromi, Azpeitiko bere lagun mordoska eta ni. Lagun artean, afari gozoa prestatu diote azpeitiarrek, Hiromiri gustatzen zaion legez.
Jatorria: Japonia, Tokio.
Lanbidea: Hizkuntzalaria.
Espezialitatea: Euskal hizkuntza.
Ikerketa lanak: Masterra: Azpeitiko euskara eta Azpeitiko euskararen Aditz Trinkoa. Doktorego tesia: Euskal hizkuntzaren Aditz Laguntzailea.
Zaila izan al da euskara ikastea?
Hizkuntza guztiak dira zailak ikasteko. Baina euskara hasieratik oso arraroa egin zitzaidan. Japonierarekin alderatuta hizkuntza denak dira diferenteak, japonierak ere ez baitu sustrai ezagunik. Ingelesa, gaztelania eta aleman pixka bat dakizkit, baina horiek antzekoak dira, hizkuntza indoeuroparrak. Euskararen intonazio eta doinura ohitzea nahikoa kostatu zitzaidan.
Hasieran sentitu al zenuen ezingo zenuela euskaraz nahi zenuena adierazi?
Noski. Gainera, arazo larria nuen, alegia, ez neukala kaseterik. Ezin nuen euskararen benetako doinua aditu eta hori benetako arazoa izan zen, intonazioa eta abar asmatzea.
Euskara dela-eta, Euskal Herrian edo Japonian, makina bat kontu bizi izango zenuen urte hauetan guztietan. Anekdotak ere izango dira tartean...
Tokion, nire eskoletara etortzen diren lau neska, Real zale amorratuak dira. Lehengo azaroan Donostiara etorri ziren, Anoetan partida bat ikusteko eta zerbait ikasita itzuli zirela esan zidaten; "eskerrik asko", "kaixo" eta antzekoak. Orduan, haien jarrera bat-batean aldatu eta Anoetara joateko euskara ikasi behar zutela esan zidaten. Oso ikasle onak dira eta oso motibatuta daude.
Euskal Herrian, euskaraz gaindi, zer duzu gustuko?
Hemengo kultura asko gustatzen zait, abestiak eta pilota, esaterako. Bertsoak ere oso gustuko ditut, baina zaila da horiek ulertzea, hemengo kontuak gai moduan hartzen dituztenean batez ere. Horrez guztiaz gain, lagunekin eta familiakoekin elkartzeko ohitura hau ere ikaragarri gustatzen zait. Lagunekin egoteko oso modu ona da elkarteetan biltzea. Nire aitonak ere etxe bat egin zuen lagunekin Tokion, mendian. Hemengo elkarteen antzera, baina beraien kontua zen, ez da Japoniako kulturan ohikoa. Lehen aldiz etorri nintzenean txikiteoak harritu ninduen gehien. Han ere edan eta jaten dugu, baina hemengoa oso bestelakoa da. Hamar bat minutu taberna batean egin eta arrapaladan joaten zarete beste batera. Japonian ez gara korrika eta presaka ibiltzen. Jaietan ere egon izan naiz, baina arazo bat badute jaiek, zikinkeria sortzen dela.
Euskaldunei buruz zer iritzi duzu?
Hemengo jendea, euskaldunak, oso harrera onekoak dira. Beti daude laguntzeko prest. Zerbait egin nahi izan dudanean jendeak beti lagundu izan dit. Duela gutxi Azpeitiko hiru eskoletan ibili nintzen, azterketa soziolinguistiko bat egiteko. Plangintza didaktiko baten antzekoa da, euskararen erabilerari buruzkoa. Inkesta bat egin nahi nuen jende gaztearekin, hemengo etorkinen seme-alabek nola ikasten duten jasotzeko, eta abar. Harrigarria izan zen. Lehenengo zer nahi nuen azaldu nien, ondo iruditzen zitzaien jakiteko. Ongi iruditzen bazitzaien beste egun batean joatea zen nire asmoa, baina haiek une hartan bertan egiteko esan zidaten eta paperen kopiak ere eurek atera zituzten. Galdera asko egin nizkien: euren ama-hizkuntza zein den, lehen hizkuntza gaztelania bada noiz hasi ziren euskara ikasten, gurasoak nongoak diren... Nire lagun batek antzeko inkesta bat egin zuen, Berlinen bizi diren turkiarrekin. Beste batek Japonian bizi diren brasildar batzuekin egin zuen. Inkesta hori bi hizkuntza dituzten komunitateetan egiten ari gara hainbat hizkuntzalari, gero denon artean emaitzak bildu eta txosten bat prestatzeko. Hizkuntzen erabilera aztertzea da horren guztiaren asmoa.
Europako Funts Sozialen ataletik Elikagaien Bankuetara bideratzen zuten urtero dirua eurek bidera zezaten janaria behar gehien duten herritarren artean. Aldaketa iritsi da kudeaketara orain: adin txikikoak dituzten familiei diru-txartelak emanen dizkiete produktuak erosteko. 130... [+]
Gasteizko Izaskun Arrue Kulturguneak (IAK) eta UEUk elkarlanean Euskaldunentzako Jabetze Eskola martxan jarriko dute, euskaldunok ahaldundu, eta ondorioz, jendartea eraldatzeko asmoz. Aurkezpen hitzaldia urriaren 30ean egingo du Garikoitz Goikoetxeak. "Hizkuntzaren... [+]
1944an, Stauffenberg-en agindupean, Hitler bonba batekin hiltzen saiatu ziren, soldadu eta herritar alemaniar batzuen artean prestatutako ekintza baten. Hurrengo hilabeteetan naziek 90 pertsona exekutatu zituzten ekintza haren ondorioz.
Herritarrengandik sortu eta hiru hamarkadaz eraikitako harremanaren ondotik, Hego Lapurdi eta Goierriko bi herri hauen arteko senidetze edo birazkatze ofiziala egin dute igandean Urruñako plazan. 30 urteko mugarri, egun «historikotzat» jo dute Filipe Aramendi... [+]
Stellantis multinazionalak Mecaner lantokia itxi eta 148 behargin kalean utzi ditu Urdulizen (Bizkaia); horren aurrean, "Mecaner Herriarentzat" alternatiba ekosoziala sortu dute hainbat eragilek. LAB sindikatuko Iraide Juaristik eta Jauzi Ekosozialeko Aitor Gallastegik... [+]
Ezagutza eta erabilerak, biek, egin dute atzera Galiziako Estatistika Institutuak jakinarazitako azken datuetan. Galera handiagoa da adin tarte gazteenetan. 5 eta 14 urte artekoen herenak adierazi du galiziera gutxi edo batere ez dakiela.
Arrasateko Udalak sare sozialetan jakinarazi duenez larunbat goizaldean kendu zuten ezezagunek gurutzea. Bizkaia eta Gipuzkoa arteko mugan zegoen kokaturik, 1.120 metroko garaieran. 1971. urtean jarri zen eta 250 kiloko pisua eta 10 metroko luzera zituen. Oraingoz ez da gurutzea... [+]
Ez da akaso harrotasun seinale nire aurrean dauden pertsonak pertsona izango ez balira bezala begiratzea? Bai, noski baietz. Baina nola espero dugu bestela besteak ulertzea? Ulertu, behatu, begiratu. Besteak ulertu nahi izateak, ez du jarrera harro hau eskatzen? Ni pertsona... [+]
Urtebete igaro da, diotenez. Ez dut sekula ulertu mendebaldarrok daukagun ohitura harroputz hau: nahiz eta gatazkak ia mende bateko iraunaldia izan, datak nahierara moldatzen ditugu, garrantzia nolanahi oparituz. Azkeneko sasoia ezberdina izan al da beren lurraldean preso... [+]
47 urte beteko ditu zine jaialdiak, eta urriaren 16tik 21era, solasaldi eta tailerren bidez euskal zinemagintzaren alor ugari landuko dituzte. “Beti berria den zinema” lelopean, aurtengo jaialdiak zine berria eta istorio berriak kontatu nahi dituzten gazteei keinu... [+]
“Gasteiz euskararen hiria” ekimena ospatuko dute urtarrilaren 19an Arabako hiriburuan. Euskaraz egingo diren ekintza ezberdinek osatuko dute hamabi orduko egitaraua. "Euskara protagonista izatea" da ekimenaren helburua.
EducaMadrid software librean oinarritutako hezkuntza plataforma 2002an jarri zen martxan Madrilgo Erkidegoan eta egun milioi bat erabiltzaile inguru ditu. Bertako kide Daniel Estebanek plataformaren aurkezpen praktikoa egingo du urriaren 17an Donostiako San Telmo museoan egingo... [+]
Azken egunetan gutxienez Nazio Batuen Erakundeko bost kasko urdin zauritu ditu Israelgo armadak, UNIFIL Nazio Batuen Libanorako Indar Behin-Behinekoak duen egoitza nagusiaren kontrako erasoetan, Naqoura herrian. Netanyahuk esan du kasko urdinak “giza ezkutu” gisa... [+]