Pako Aristi:"Irene Nobelan Hamarretik Zortzi Gauza Errealak Dira"


1987ko ekainaren 14an
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu
Pako Aristiren "Irene" nobela
"Kcappo"k Hasitako Trilogiak Bigarren Liburua Dauka Honez Kalean: "Irene. Tempo Di Adaggio"
Pako Aristi:"Irene Nobelan Hamarretik Zortzi Gauza Errealak Dira"
Hogeitahiru urteko urrestildar idazle honek bigarren nobela kaleratua digu berriki. Lehenengatik 6.000 ale saldu omen ziren, eta zifra horrek suposatu zuen arrakastak eman zigun bigarrenaz mintzatzeko parada.
ARGIA. "Irene. Tempo di adaggio" trilogia baten bigarren liburua diagu. Nola ikusten duk trilogia hori bigarren liburukia amaitu ondoren?
PAKO ARISTI.–Lehenengo badakik "Kcappo" izan zela, eta hura azkar idatzitako nobela izan huen, erreflexio literario handirik gabekoa. Ordurarte nituen gusto eta irakurketetan oinarritutakoa. Istorio bat aurkitu nian liluratu ninduena, eta piska bat presaka bezala egin nian. Nolabait neure burua konfirmatzeko bezala egin nian, inseguritatea kentzeko. Bigarren honetan, lehenengoarekin konparatuz, askoz lan handiagoa egon duk, dokumentazio aldetik edo idazterakoan, bi bertsio desberdin egon dituk, eta erdian dena aldatu nian. Gero, honetan erreflexio literario gehiago dago, eta azken bi urte hauetan irakurri ditudan liburuak propio irakurri dizkiat nozio literario batzu hartzeko, teknika aldetik egon diren intentoak eta horrela. Hobea edo txarragoa jendeak esango dik, baina niretzat landuagoa behintzat izan duk bigarren hau.
A.–Trilogiaren ideiak zutik segitzen dik, beraz.
P.A.–Bai, trilogiaren hirugarren nobela iadanik bueltaka zebilkiat, folio batzu idatziak dizkiat. Mendea hiru zatitan banatu diat, eta hiru epoka desberdinetako bakoitzean nobela bana kokatu diat. Orduan, hirugarren nobela gaur egunean kokatua izango duk, gaur eguago krimen batzu klabe moduan jarriak, etabar. Niretzat oso inportantea izan duk bigarren hau ere nolabait konfirmatzeko modua izan duk, ea kapaz nintzen hirugarren nobela bat idazteko. Koldo Izagirrek esaten dik nobela zailena bigarrena izaten dela, eta kantari askok ere esaten ditek zailena bigarren diskoa izaten dela. Areago, lehenengo nobelaren arrakastarekin listoia bazegoen, eta nire desafioa zen listoi hori gainetik pasatzea, azpitik pasaz gero tongoa izango litzateke eta.
A.–Trilogia horren barruan lehenengoa idatzi huenetik azkena idatzi arte dezente denbora pasako duk, eta gainerako hire idazle formazioa aski urte inportanteak. Horrek ez al dik arriskurik trilogiaren osotasuna galtzeko?
P.A.–Dudarik ez. Nobela batetatik bestera aldaketa eta salto asko ikusiko dituk. Badik arrisku hori, baina ebitatzeko ezinezkoa duk. Egongo den saltoa mejoratzeko izango dela espero diat. Pertsonak aldatzen joaten gaituk bizitzan zehar eta liburutan ere hori nabaritzen dut erabat.
A.-"Irene" idazteko orduan inbestigazioa aipatu duk. Izan ere, gertaera erreal batzutan oinarritutakoa duk nobela hau, ezta?
P.A.–Bi gertaera zeudek. Krimen bat, Beizamakoa, eta gero Ama Birjinaren agerpena, Ezkion izan zena. Urtetan nahiko hurbil izan hituen, 1926an eta 1931n, eta batu egin dizkiat biak. Alde horretatik, inbestigazio lana handia izan duk, funtsezkoa ikusten bait nuen historiari oinarri erreal bat emateko. Mila detaile zaindu behar nizkian, eta horiek zehazten pasa diat denbora asko eta asko. Hemerotekan ibili izan nauk asko, eta Ezkioko Ama Birjinari buruz ingelesetik itzuli behar izan diat liburu bat. Informazio guzti hori nobelan sartzen joan nauk dosi txikietan. Esan dezagun nobelan hamarretik zortzi errealak dira.
A.–Erreflexio literarioa aipatu duk gorago. Nola isladatzen duk hori nobela honetan?
P.A.–Batez ere egituraren aldetik. Lehenengo nobelari buruz jendeak esaten zidan gauzak gehiegi kontatzen nituela, irakurleari gauzak bandejan ematen nizkiola. Garbi ikusi nian literaturan gehiago sujeritu egin behar zela, plano diferentetan sujeritu, irakurlea motibatzeko eta. Hori izan duk lortu nahi izan dudana.
JOSU LANDA

Jenero beltzaren bertsio ruralean murgildu zaigu Pako Aristi "Irene"rekin.
49

GaiezKulturaArgitalgintArgitalpenaLiburuakLiteratur l
GaiezKulturaLiteraturaArgitalpenaNarratiba
PertsonaiazARISTI1
EgileezLANDA2Kultura

Azkenak
2025-07-18 | Mara Altuna Díaz
Noelia Sánchez Jenkins, gales irakaslea Patagonian
“Galesak bizirik dirau Patagonian”

Zerk lotzen ditu Galesko muino berdeak eta Patagoniako basamortu hotzak? Bada, hil nahi ez duen hizkuntza batek. Noelia Sánchez Jenkinsen arbasoak 1865ean lehorreratu ziren Patagonian (Argentina). Galesetik iritsi ziren, britainiarrek inposatutako zapalkuntzatik ihesean... [+]


2025-07-18 | Gedar
SAPAri 2,3 milioi emango dizkio Espainiako Industria Ministerioak

Gipuzkoako enpresak hainbat kontratu sinatu ditu Israelgo industria militarrarekin, eta diru publikoa jasotzen du ibilgailu elektriko bat garatzeko, Espainiako Gobernuak finantzatutako proiektu baten bidez.


Massive Attack musika taldeak Gazaren aldeko musikarien aliantza sortu du

Ingalaterrako Massive Attack taldeak artisten arteko aliantza sustatu du, hasi berri diren artistei edo Israelen aldeko erakundeen zentsura pairatzen dutenei babesa emateko.


Euskara, katalana eta galiziera Europar Batasuneko hizkuntza ofizial gisa aitortzea babestu dute hainbat unibertsitatek

Espainiako Gobernuak Europako Batzordeari egindako eskaerari Euskal Herriko, Kataluniako eta Galiziako 28 unibertsitatek babesa eman diote. Salvador Illa Kataluniako Generalitateko presidenteak eta Imanol Pradales lehendakariak eskutitz bat sinatu dute eskaerari babesa... [+]


Aurreakordioa erdietsita, Eskirozko BSH enpresa abenduan itxiko dute

Bilera akigarria izan zuten asteazkenean Eskirozko BSHko lan batzordeko kideek eta multinazional alemaniarraren zuzendaritzako kideek: aurreakordioa lortu zuten UGT, CCOO, ATTIS eta Solidarik (17 ordezkaritik gehiengoa dute 12 kiderekin) eta ez dute mahai gainean jarritakoa... [+]


Bizkaia eta Gipuzkoako hainbat hondartza desagertzeko arriskuan daude

Gaztetape (Getaria) eta Muriola (Barrika) hondartzak 2050. urterako desager daitezke Greenpeaceren txostenaren arabera. Itzurun (Zumaia), Karraspio (Mendexa), Isuntza (Lekeitio) eta Azkorri (Getxo) hondartzek hedaduraren erdia gal dezakete.


Iruñeko espetxeko osasun arreta “urria” dela salatu du Salhaketa Nafarroak

Nafarroako Gobernuak espetxeetako osasun zerbitzuaren eskumena eskuratu zuenetik, baliabideak “indartu” dituzten arren, presoek nabarmendu dute ez diela sobera eragin egunerokoan.


‘Eskumenlagoa’

Hezkuntza Sailak 2025-2026 ikasturtearen antolaketa bigarren hezkuntzako ikastetxe publikoetan ebazpena argitaratu du. Urteroko agiria da, uztail hasierakoa; ikasturte-hasierako ebazpena esaten diogu.

Aurtengoan, hauxe jasotzen du euskarazko bertsioak:... [+]


2025-07-18 | Aiaraldea
Gorrotozko delitu salaketa jarri dute Artziniegan eta Udalak “irain arrazistak” gaitzetsi ditu

Artziniegako Udalak mezua zabaldu du gertatutakoa gaitzesteko eta elkartasuna adierazteko irainak jaso dituzten herritarrei.


2025-07-18 | Elhuyar
Neandertalak San Adriango koban maiz ibili zirela berretsi dute, Aizkorrin

Duela bi urte Aranzadi Zientzia Elkarteak neandertalek egindako harrizko tresna batzuk eta haiek jandako animalien hezurrak aurkitu zituzten San Adriango koban. Horrela jakin zuten neandertalek duela 40.000 urte koba hori erabili zutela. Aurten egin duten indusketa-kanpainan... [+]


2025-07-18 | Sustatu
Fitxategi handien transferentziarako alternatibak (WeTransferrekoa ikusita)

WeTransferren baldintza berri gaiztoen aurrean, alternatibarik? Bai, pare bat, edo bien arteko konbinazioa. Enkriptazioa edo/eta Tori.eus zerbitzu euskalduna erabiltzea.


2025-07-17 | ARGIA
Europan espetxean denbora gehien daraman preso politikoa
40 urteren ostean Georges Abdallah askatuko dute uztailaren 25ean

Georges Ibrahim Abdallah, Frantzian 40 urteko espetxealdia igaro ondoren kaleratuko dute. Palestinaren askatasunaren aldeko militantea, Libanoko Frakzio Armatu Iraultzailearen sortzailea izan zen, eta diplomazialari israeldar eta amerikar bana hiltzeaz akusatu zuten. Inoiz... [+]


2025-07-17 | Piztu Donostia
Ez dakigu ahoa ixten

Azken sei urteotan Piztu Donostia eragile sozialaren talde motorra osatu dugunoi txanda pasatzeko unea iritsi zaigu, mila gai eta beste mila fronte zabalik geratzen diren arren.

Duela sei urte Eneko Goiak, PSOEren laguntzarekin, osaturiko Donostiako Udalak bideratzen zuen... [+]


Eguneraketa berriak daude