CEROS
Ben Yart
Moi bonito, 2023

---------------------------------------------------------

Chill Mafia foi unha explosión. Gastouse moita tinta na prensa para comprender o fenómeno, ou ben para engadir un gran propio ao espectáculo, crendo que eran clicks suaves. O que parecía unha explosión acougouse, e agora seguimos nos moldes de sempre, esperando música dos grupos.

Con todo, os mozos de Rochapea e Mendilorri cambiárono todo, aínda que non se lles prestará atención. O máis importante, os mozos vascos tiveron conexión coa época, porque ao final alguén cantaba de xeración en xeración en código que os adultos non entendían.

Naquel bulebule, Ben Yart estaba detrás da Mafia Chill ou dun lado. Nestas liñas falabamos del e como sampleó en Maddi Oihenart Volverase a ver a marabillosa canción Gure kabia. Desde entón veu colaborando aquí, por exemplo, publicando o hit Barriobajero xunto aos principais símbolos do trapo español. En 2021 sacou o seu propio mixtape:Pitxu en casa.

Agora publicou o seu primeiro longo traballo: Ceros. Hai poucos meses ofreceu o directo chamado Gallery session co mesmo nome, e debido á repercusión que tivo, tivo que recompilar as cancións que tiña gravadas e publicalas como disco. Porque ese vídeo de Youtube tivo miles de visións e reaccións.

Que fai especial esta canción? Só hai que velo. Narra unha historia pouco entendida ao redor dun chihuahu e un cancel. En cada audición entendes algo novo e cando consegues descifrar a letra dásche conta de que detrás non hai un aspecto buxán: chihuahua e caniches son metáforas que simbolizan a clase obreira e a burguesía. Esta canción é un estudo da sociedade de clases e case todo o disco.

Non nos imos a pór no estilo de Mark Fisher, de aquí extraer sofisticadas conclusións políticas e teóricas. O disco fala moito de pobreza, de diñeiro, de problemas económicos, e todo iso vai unido á experiencia de ser nova nun barrio, ás drogas e aos problemas estruturais do capitalismo. Aquí non é interesante a análise, senón desde onde o fai.

A lírica de Ben Yarte é poesía: unha poesía que non escoitaches antes, diría. Non coñecín a ningún artista con esa capacidade de cambiar de tema dunha estrofa a outra. Escoiteille nunha entrevista, preguntándolle cales son os seus referentes, que el tiña en mente non só aos músicos, senón tamén á xente da rúa: os berros que fai un rueiro para vender o seu produto. Aí atopa a inspiración.

Na música actual é habitual dar importancia ao refrán. No caso de Ben Yarte é ao revés. Cada vez menos refráns, mellor: ten máis que dicir e en columnas. Os meus favoritos: Un, Cero á dereita e Feliz. Tolo: Día de paga. Deamos unha oportunidade ás novas formas de dicir. Para que o eúscaro tamén aprenda.