Pierre Rimbert escribiu un interesante artigo na revista mensual Le Monde Diplomatique deste mes de abril: Événement total, crash éditorial (“Evento completo, caída editorial”). O xornalista afirma que no espazo mediático central de Occidente é un fito como algúns acontecementos ocupan de súpeto todo o lugar, modelar os poderes políticos desde unha perspectiva única. Estes “feitos completos” se superponen a todos os demais. Ademais, a maioría dos xornalistas dedícanse exclusivamente á calor e á pel. Nestes medios de comunicación, as opinións alleas á propaganda oficial deixan un espazo limitado, especialmente as derivadas de investigacións profundas de longa respiración.

É un exemplo de momento o da guerreira ucraína, di Rimbert: parece que os grandes medios de comunicación considérano un deber, non informar, non aclarar, non reflexionar, senón mobilizarse, a favor dos ucraínos e contra os rusos. As imaxes e noticias lamentables son permanentemente difundidas polas canles públicas e privadas co fin de xerar sensacións inmediatas en calquera noticia, artigo, columna, crónica, sección ou departamento. En nome de valores sacralizados como a Liberdade e a soberanía do Estado, preguntounos que fagamos un salto con eles, pero non tentar reflexionar e entender.

Nesa enorme inquietude participa toda a sociedade, ás veces de forma absurda, segundo Rimbert: A Universidade Bicocca de Milán anulou un curso sobre Fiodor Dostoievski para “evitar a polémica” e a Federación Internacional de Gatos decidiu rexeitar aos gatos rusos dos seus campionatos.

Estou de acordo con Rimbert. No canto de ensinar que pode ir aos despropósitos, gustaríame ler reportaxes substanciosas sobre o novo presidente ucraíno Zelensky, con claridade e sombra da súa política, ideoloxía e estratexia. Oxalá sexa igual que en todos os medios de comunicación interróguense máis e seriamente os conceptos de paz e guerra no seo de Europa: a paz estrutural é o cimento da Unión Europea, esa é a “verdade” que difunden a maioría dos medios de comunicación, pero toda Europa non ten raíces nos conflitos entre os antigos imperialismos, nos enfrontamentos entre as últimas nacións máis ambiciosas do Estado, a guerra fría, na precariedade neolista. Gustaríame escoitar outros relatos sobre Ucraína, outros relatos sobre Europa.

Tamén me gustaría ás outras figuras dos fuxidos en busca de acougo: non podo soportar que os principais medios de comunicación citen aos ucraínos de forma desastrosa, violenta e menospreciable. Na boca dos dirixentes políticos, os primeiros son “refuxiados”, estoutros “migrantes”; é xusto vestir, atender, refuxiarse nas nosas casas aos ucraínos; non é admisible transportar ou protexer aos demais; as propias palabras das autoridades demostran que os ucraínos e os demais non son os protagonistas dun mesmo relato. Os ucraínos están no centro dese “suceso completo”, parece que o resto de inmigrantes viñeron aquí por casualidade, coma se fosen os malos actores dun relato anecdótico.

Sinto a necesidade de tomar conciencia do relato histórico e do vocabulario doutra maneira. En Anartea non quero apoiar os actos do tortuoso «soas oficiais» e do racista, pero cada un dos que hai que axudar igual. Sirio, afganistano, iraniano, ucraíno ou apátrido, porque calquera preso merece o mesmo respecto.