Non lembro cando e onde lin por primeira vez o conto Funes o memorioso de Jorge Luís Borges. Ante este feito ocórrenseme dúas hipótese: non ler antes, non habelo lido e non lembralo. Os dous pódenme suceder por completo. Si fose o primeiro, confirmaría as miñas lagoas na literatura canónica. No segundo caso, a miña mala memoria. Pero fíxese no pracer que me brindaron estas carencias: lin, coma se fose a primeira vez, na versión de Juan Garzia Garmendia, a historia do recordo Funes.

Ireneo Funes, por tanto, invisible, chegoulle un volume da historia Naturalis do vello Plinio. E pouco despois está a recitar mentalmente o primeiro parágrafo do capítulo vinte e catro do libro sétimo. O tema deste capítulo é precisamente a memoria. E é que, desde que caeu do cabalo, a memoria das anotacións non está buxán: “Eu só teño máis recordo que o que todos os individuos tiveron nunca desde que o mundo é o mundo”. Ao contrario, quizá non sexa moi capaz de pensar. Pensar é esquecer as diferenzas, acudir ao xeral, á abstracción. E no mundo mudo de Funes non hai detalles, detalles case inseparables.

A pregunta é a de Andoni Egaña, non esquecida, nunha columna que non tiña atrapado: “Acórdome de cando e onde leu por primeira vez o conto Funes o memorioso de Jorge Luís Borges”. No que crin ler como unha primeira vez, pois, veume á memoria, léramo, seguramente nalgunha materia da carreira. Pero máis importante que iso, estoutro de Egaña: “E a memoria é, sobre todo, fonte de creatividade. Ninguén crea de nada. Todos creamos o que lembramos moldeando á carta”. Caeu do cabalo outro, Montaigne: “Si non teño memoria natural, fago un papel”. A través destas columnas, por exemplo, eu mesmo.