Esas illas son un lugar curioso. Son súbditos da raíña de Inglaterra, pero non forman parte do Reino Unido, nin tampouco da Unión Europea. Teñen unha historia especial, e a presenza entre Inglaterra e Normandía condicionou a evolución e a cultura dos nativos. O clima é moi duro, e iso obrigou á vida: son verdadeiros devoradores de coles. Parécense a outro extremo, Galicia, ao que os ventos do Atlántico atacan con forza, e a correa que os une no xugo é a col. Unha col especial: Brassica oleracea var. longata. Do mesmo xeito que o galego, non ten cabeza e cómese de folla en folla. O follaje deuse ao gando, sobre todo ao gando vacún e aos rabaños. Denomínase en eúscaro “Hojaldre de coles” e “Hojaldre de coles”. A medida que se van arrincando as follas, os brotes extremos vólvense novos, estirándose e estirándose. Progresivamente explicará o tronco desmochado cada vez máis longo. Os termómetros situáronse ao redor dos seis metros de altura. Si, si, seis metros! Este talo de col foi utilizado na fabricación de paus. No outono córtase, sécase correctamente e conséguese unha madeira preciosa. A continuación pásanse o ferro e dáselle verniz ou cera para puír a man. Hai un século, ao ano exportábanse ao redor de 30.000 paus de col. Hoxe en día só fanos nunha casa, Jacquelyn e Philip Johnson. Se non queres visitalos durante as vacacións, por pouco máis de 60 euros envíanche a casa. Ou, o que é mellor, compre as sementes que venden (50 unidades, 4 euros) e crea os talos de col para os paus. Bo, onde crecerá a col, talo de col, talo de col, mango de col, bígaro de col, perna de col, guirnalda de col, espino de col, talo de col, tronchel de col, troita de col ou troita de col... E é que os euskaldunes son unha cultura atlántica...