Achegarse a Labastida un cálido fin de semana outonal pode ser unha boa oportunidade para coñecer un bonito pobo. Trátase de Hazparne, Bidaxune, Urketa, Bardoze e Aiherra. Un pobo de pouco máis de mil habitantes, clasificado como un dos pobos máis belos de Francia. Deste xeito, Bastida coida a súa imaxe e 700 anos de historia. Desde hai tres anos envorcouse de costas co pobo de Villapuerta, a uns 40 quilómetros de Pamplona. Os intercambios culturais, turísticos e deportivos levan a cabo por ambas as localidades. Pódese realizar unha

visita comentada do pobo grazas ás guías, e tamén hai autobuses para acudir á mesma. Durante todo o verán organízanse mercados nocturnos de baserritarras todos os venres, de sete a dez da tarde, na praza do Arco. Reúnense produtores locais e propoñen axoa, pementos, hortalizas, confites de pato e foie gras, xingar, chistorras de boi, queixo de ovella...

Labastida navarra do século XIV

La Bastida
foi fundada en 1312 polo navarro Louis I co obxectivo de convertela nun centro estratéxico. A principios do século XIII, o reino de Navarra foi expulsado da costa, a actual Gipuzkoa, perdendo así o camiño cara ao mar. Desde entón, a conexión con Aturru e o porto de Baiona fíxose imprescindible. Bastida podía permitir ao reino de Navarra unha ruta marítima grazas ao afluente de Aturri, Joyeuse, que atravesa o pobo.

Arquitectura especial

Un
bastida posúe unha singular arquitectura que respecta un camiño regular. Así, o pobo de Bastida constrúese en torno ao eixo principal que vai do porto vello á igrexa. Os edificios e as hortas están dispostas perpendicularmente e todas teñen a mesma medida. A cada novo habitante dábaselle unha parcela de terra, chamada “praza”. Alí tiña que construír unha casa e unha horta chamada cazalot. As rúas cortan en ángulo recto estes terreos e a rúa principal comeza cun terreo máis amplo: Praza do Arco. Nun principio debía ser unha praza de mercado, porque hoxe en día eses planos foron exactamente conservados.

Igrexa de
Notre Dáme de l'Assomption

En
1315 construíuse a igrexa de pedra, afastada do barrio, como na maioría dos bastidas. A igrexa tiña unha función especial. As autoridades de Navarra reuníanse ao seu paso polo pobo baixo o claustro da igrexa. O último congreso celebrouse en 1789, cando Bastida decidiu unirse ao reino de Francia.

Cemiterio israelí

A
principios do século XVII, os xudeus serafatas abandonaron España e Portugal fuxindo da Inquisición e entraron en Labastida. Os xudeus tiñan alí un estatuto bastante autónomo. Iso si, tiñan que ofrecer ao pobo un médico e un apoticario. Desta época da historia só quedan hoxe o cemiterio e algúns apelidos.

Artesanía no pobo

Hai quince artesáns en Labastida. “Hoxe en día estamos na era da produción de obxectos formalizados”, di J. Pineau, presidente da Asociación de Artesáns das Artes, “sobre todo no que se refire á industria. A municipalidade de Labastida, nos últimos vinte anos, axudou aos artesáns a instalalos. A súa ética é asegurar a creación, garantindo a diversidade e a nobreza dos materiais. As súas tendas atópanse ao redor da praza do Arco, no caserío Darriex, xunto á igrexa e nos arredores. Os talleres están abertos durante todo o ano. Sede curiosos, pusa porta e seredes benvidos”. Os días 13 e 14 de setembro celébrase en Labastida o mercado de Arxila do País Vasco. Ao redor de 50 oleiros franceses e europeos achéganse ao pobo e mostran os seus traballos.