argia.eus
INPRIMATU
ANÁLISE
Ucraína na campaña vasca
Xabier Letona Biteri @xletona 2024ko otsailaren 27a

Pasaron dous anos desde que Rusia invadiu oficialmente a Ucraína e todo apunta a que Rusia conseguiu adiantarse a Ucraína. Rusia foi capaz de aproveitar a industria bélica para devastar a economía do país, buscar unha nova saída aos seus recursos enerxéticos e cohesionar –madeira e zanahoria na man– boa parte da sociedade rusa á volta da guerra.

A guerra aínda dura e os dous países seguirán sangrando, pero Ucraína máis que Rusia. Ao longo da guerra, ademais, o resultado das eleccións estadounidenses a finais de ano pode ter máis que o dos tanques e drones dun. Ucraína é xa moi dependente do Oeste, con case 200.000 millóns de euros de subvención nos dous anos desde EEUU e a UE, e a prolongación da guerra faraa aínda máis dependente. Pola contra, Rusia estase autofinanciando cos seus recursos, conta con máis recursos humanos para soster e ten unha industria de guerra máis desenvolvida. O vento e o tempo están ao seu favor para mostrarse fortes na mesa negociadora, porque ninguén dúbida de que a guerra se sustanciará na mesa negociadora.

Non sabemos como acabará a guerra, pero si sabemos que o impacto que está a ter en Europa é enorme e vaino a ter nos próximos anos, sobre todo porque vai impulsar o rearmamento dos estados até o que aínda non sabemos: En 2014 os Estados membros gastaron en defensa política uns 197.000 millóns de euros, na actualidade uns 350.000 millóns. A OTAN pide aos seus membros que destinen polo menos un 2% do orzamento ao gasto militar, a maioría xa está aí, Polonia está no 4%, e Alemaña di que gastará un 3,5%. Nas guerras uns perden moito e outros gañan moito.

Cando o gasto militar crece, o gasto social diminúe. E viceversa. Isto viuse claramente na Europa posterior á Segunda Guerra Mundial. Así se financiou o gasto social no occidente europeo, especialmente nas “tres décadas gloriosas” de 1945-1975, na época máis igualitaria que os traballadores coñeceron en Europa. Pola contra, desde que o neoliberalismo asumiu o liderado da sociedade capitalista na década de 1970, imos en dirección contraria. A crise de 2008 foi a que mellor o demostrou. As forzas neoliberais relaxáronse un pouco despois da pandemia, pero volven pór en primeira liña as súas políticas de austeridade e os teitos de gasto. Neste porto, por tanto, dificilmente pódese pensar que as pensións, o ámbito sanitario e o medio ambiente vaian saír deste novo ataque sen sufrir moito.

É dicir, que haberá que apostar o máis forte e contundente posible polas políticas sociais a medio prazo. Por tanto, a partir do 21 de abril, quen vai impulsalas mellor desde o Goberno Vasco: o parellas PNV-PSE até agora, EH Bildu-PSE-Sumario-Podemos ou PNV-EH Bildu? Non hai máis opcións. Logo tratarase de que tipo de presión exerce a rúa sobre uns ou outros para que as políticas sociais sexan o máis fortes posibles.