No principio do ano, o grupo Zedarrak apostou publicamente por "abrir un debate" sobre a industria da "defensa", tamén sobre a nuclear, algo que o Goberno Vasco sumouse de forma inminente. En primeiro lugar, a través do vicelehendakari e conselleiro de Economía, Mikel Torres, que apostou por impulsar a produción militar. Si había algunha dúbida, unhas semanas despois a portavoz foi a propia Maria Ubarretxena a que falou desta maneira, e despois, o conselleiro de Industria, Mikel Jauregi, fíxoo na mesma liña.

Pois ben, no grupo Gasteikoak, como parte do movemento antimilitarista, queremos participar neste debate, iso si, antes e para iniciar un debate sen trampas, tendo en conta algunhas claves que consideramos básicas.

O marco do debate non pode ser parcial, debe abrirse en toda a súa extensión: non só para determinar si, como até agora, séguese apoiando a este sector para que aumente a súa presenza, os seus negocios e os seus beneficios, senón tamén para pór encima da mesa a oportunidade de acabar co sector, convertendo o armamento nunha produción civil de beneficio para a sociedade, ademais de acabar coa participación do País Vasco na fabricación das guerras.

Sabemos que, lamentablemente, o debate público que xa se está dando non vai ser tan equilibrado. Os propoñentes saben que xogan con gran vantaxe: o acceso aos foros públicos e privados, o apoio institucional, o apoio dos lobbies e a posibilidade de participar nos medios xeneralistas. Un exemplo ilustrativo: Desde dous programas de debate da televisión pública vasca convidáronnos a participar nalgunha das declaracións para que posteriormente un grupo de tertulianos debatese sobre o tema. En ambos os casos dixemos que iriamos si convidar o debate, pero non nese formato tramposo. Non querían. Cremos que acertamos: nunha desas discusións permitíuselle a un tertuliano dicir esta brutalidade sen que ninguén do antimilitarismo puidese desmentir a súa mentira: "Cando se creou o movemento, antimilitarista si, pero tamén proterrorista, polo que non teñen lexitimidade para falar diso", engadiu. Non participaremos nos debates deste sucio nivel e condición.

Tamén é conveniente deixar de lado os eufemismos desde o principio e chamar ás cousas polo seu nome. Neste sentido, a este sector non se lle pode chamar "industria de defensa", xa que si o 80% da produción destínase á exportación, por tanto, non está orientado á defensa militar propia, senón que se vende ás forzas armadas doutros países que son hipotéticos inimigos na lóxica militarista. Engadamos que a denominada industria militar é unha das principais actividades non produtivas da sociedade capitalista: por unha banda, non xera valor en termos economicistas, pero si o consome; por outro, non leva a cabo formalmente no mercado, porque depende directamente dos orzamentos públicos (é dicir, dos impostos que saen dos nosos petos). Ademais, si temos en conta que esta produción, no mellor dos casos, podreza en armerías ou cuarteis e, no peor dos casos, utilízase para a guerra, propomos a seguinte denominación: O Malgasto e a Produción para a Guerra no País Vasco (EHXGE). Todo iso, sen esquecer que a "guerra" é tamén un eufemismo que se utiliza para referirse a un asasinato masivo legalizado.

Chamamento do Goberno Vasco a facer negocio coas guerras e o seu contexto

Noutro texto, e máis aló da proximidade xeográfica e cultural dalgunhas guerras, os intereses dos comerciantes da morte en Europa son os que están a xerar unha crecente gravidade social sobre o perigo dunha guerra a escala europea. Co obxectivo de impulsar unha nova carreira de armamento que multiplique os seus beneficios (para iso están dispostos a impulsar a mesma guerra que din que queren evitar). Nesta dinámica, o grupo Zedarri cualifica a situación actual como "unha oportunidade marabillosa" para a industria da "defensa": responde ás súas funcións de lobby.

Pero é moi diferente escoitar por parte do vicepresidente segundo e conselleiro de Economía, Traballo e Emprego do Goberno Vasco, Mikel Torres: "Eu creo que é unha opción importante, a industria armeira en Euskadi é unha industria forte, non podemos mirar para outro lado, vai ter un desenvolvemento importante no futuro e, por suposto, o Goberno Vasco vai axudar a esas empresas en todo o que poida para desenvolver e abrir novos mercados e produtos". A gravidade destas declaracións, ratificada en similares condicións polo portavoz do Goberno Vasco, radica basicamente en tres puntos.

En primeiro lugar, a falta de ética absoluta que supón considerar a actual carreira de armamento como unha "oportunidade importante" para facer negocio. Para o vicepresidente, o negocio parece ser o primeiro, "outra cousa é as posicións ideolóxicas que cada un de nós podemos ter neste ámbito". A mensaxe ética á cidadanía é terrible: o negocio é o primeiro e os ideais son unha cuestión secundaria. Que tipo de sociedade pódese esperar a partir destes principios éticos?

En segundo lugar, porque as declaracións son case prevaricación. A Lei 3/2024, de Cooperación e Solidariedade do Parlamento Vasco, no seu artigo 10, punto 4, sinala que "o sector público da Comunidade Autónoma de Euskadi, nas súas políticas de promoción económica, non colaborará con persoas físicas ou xurídicas que utilicen militarmente armamento ou tecnoloxía". É verdade que, desgraciadamente, non nos sorprende, porque o propio Goberno Vasco, ademais das axudas e subvencións que concede á EHXGE a través do fondo Finkatuz, mantén o 6% das accións de ITP Aero. ITP Aero é unha das principais empresas vascas do sector da fabricación de armas e acaba de inaugurar unha nova planta coa presenza do lehendakari Imanol Pradales e o presidente do Goberno español.

En terceiro lugar, e o máis importante de todo, as declaracións de Torres son moi graves porque Amaia Pérez Orozco fai "algo escandaloso" ou Nancy Fraser faio no contexto da actual crise múltiple do que chaman “capitalismo caníbal”, por todo o que iso significa.

Fixando así as bases para establecer o debate e o contexto inicial, antes de descender aos lodos dos argumentos manipulados ou falsos que se están utilizando ao redor de devandito debate, é necesario abordar a análise da psicose de guerra que estableceron. A iso dedicamos o segundo texto deste lote.