- Euskaraldia celebrarase do 15 ao 25 de maio no Palacio Euskalduna de Bilbao. Trátase da cuarta edición e os organizadores queren que a edición deste ano sexa “máis popular e ilusionante”. De feito, na terceira edición detectouse unha depresión, ao non poder levantar a cabeza do Euskaraldia da época da pandemia. O xoves pola tarde decenas de pobos de Euskal Herria realizarán actividades conxuntas para dar comezo ao exercicio social. Este ano, por primeira vez, tamén se celebrará Hikaldia.
O exercicio social é o mesmo que nas tres edicións anteriores. Os particulares elixiron o rol de belarriprest ou ahobizi e as correspondentes chapas colocaranse no peito. Ahobizia falará en euskera con todo aquel que o entenda en eúscaro, aínda que o que lle represente farao noutro idioma que non sexa o eúscaro. Sempre fará a primeira palabra en eúscaro, para indicar ao seu equivalente que quere falar en eúscaro e seguirá en euskera ata que saiba si pode falar en eúscaro co seu interlocutor, é dicir, si é capaz de entendelo ou non. Os organizadores (o movemento Taupa e as institucións públicas da CAV, Navarra e Iparralde) subliñaron en moitas ocasións que o rol non se elixe en función da capacidade de eúscaro, senón en función da actitude que se queira adoptar durante once días. Por tanto, Ahobizia falará sempre en eúscaro e estará dispoñible para realizar as entrevistas que se poidan dar nas dúas linguas. O obxectivo de Ahobizia é que entre o 15 e o 25 de maio utilícese o eúscaro máis que até agora. O rol de Belarriprest indica que o individuo está disposto a escoitar o eúscaro e convida aos demais a que o fagan en eúscaro. Iso non quere dicir que Belarriprest non vaia falar en eúscaro, pero non se compromete a facelo.
Actos de inicio pola tarde
A continuación deixámosvos a lista de cidades e pobos que realizarán os actos de apertura o xoves 15 de maio:
● Bilbao, ás 18:00 na praza Indautxu
● Vitoria-Gasteiz, ás 18:00 na praza dos Foros
● Getxo, ás 17:30 na praza do Circo,
Portu Zaharra
● Iruñea, ás 19:15 na praza do Concello de Donostia –
San Sebastián, ás 19:00 na praza do
Blas de Otero.
Ademais, outras localidades como Zizur, Beskoitze, Larresoro, Hendaia ou Donapaleu tamén estarán presentes.
Realizarase por primeira vez o Hikaldia
Un total de 59 localidades de Gipuzkoa, doce de Bizkaia e outras tantas de Navarra inscribíronse na Hikaldia. Na web de Euskaraldia pódese atopar unha listaxe completa dos municipios participantes. A iniciativa conta coa participación de dous tipos de pobos. Por unha banda, nalgúns pobos o tuteo é o diario, pero sobre todo o toka, é dicir, a forma que se fai aos homes. Noka, o modo no que se moven as mulleres, utilízase moito menos e case se perdeu. Por tanto, fomentarase especialmente a creación de noka nestes pobos. Por outra banda, tamén se inscribiron os pobos nos que o hitano apenas ten sitio. Neles a noka e a toka empuxaranse por igual.
Cal é o exercicio?
Ademais de elixir o rol de ahobizi ou belarriprest, se queren participar na iniciativa Hika, colocaráselles un adhesivo coa letra H para que a txapa ahobizi ou belarriprest. Levar o adhesivo H supón: “Se queres podes tutearte comigo”. Non é necesario que o tuteo saiba falar, é unha actitude de escoita.
Por que a iniciativa Hika?
O organizador ZirHika sinalou que o eúscaro tamén necesita rexistros informais para “reforzar o uso da rúa sen recorrer ao castelán”. Crese que o hitano pode facer esa función, porque a linguaxe é informal, coloquial, próximo e fresco.
O impulsor da iniciativa é o grupo ZirHika, xunto con Taupa, a organizadora de Euskaraldia. ZirHika naceu en abril de 2024 para revitalizar o hitano e, sobre todo, para impulsar a noka. Nos últimos anos, máis de 50 pobos de Euskal Herria organizaron iniciativas para impulsar o hitano (e sobre todo noka), entre elas a I Feira de Artesanía de Euskal Herria. Hikadromo e I Campionato de Euskal Herria Encontros Hika. Nesta última reuníronse 80 axentes.