Votes in the Basque Country South
The weak strength of the patriots in Madrid
- Bipartisanship is one of the most repeated words in the elections to the Spanish Courts, a trend that has also left a strong mark on us, especially for the benefit of the PSE-EE. ETA’s violent last-minute attack would also have had an impact. In return, the majority of those who are not PP and PSOE – or UPN, PSE and PSN – have suffered a drop, especially hard by EAJ and EA. Only NaBai has been able to maintain the results and the active abstention demanded by the nationalist left has been remarkable. The key now is to see how the new image of the Spanish Congress will affect the Basque Country in the next four years.
PSE-EE izan da garaile garbia EAEnLuis Jauregialtzo /Argazki Press
“It’s not the same,” said the PSE campaign slogan, trying to distance itself from the aggressive image of the PP, and the message seems to have reached the people, who have received numerous votes from the other parties to avoid the victory of the populars in what seemed to be the headline between Zapatero and Raxoi. This difference, however, is difficult to detect at times, in view of the recent witch hunt of the nationalist left. In the 2004 elections, the PSOE delegations also won in the South Basque Country – then with two fewer seats – and only by looking at the number of seats won by the different parties, the results were similar – the PNV got one less this time and the EA lost its own. But the situation is different. Then Zapatero’s victory caught him by surprise and the rotation of the PP’s hard legislature brought hope for a bit of encouragement: the president ventured with the proposal of the New Statute, and the PSOE and ETA, among others, launched the peace process. Today, it is difficult to talk about the talante of Zapatero, many of the promises of the Spanish President have been left in the air, the peace process is over and the illegalizations of the UAV-ANV and the EHAK or processes such as Case 18/98 have brought dark times. In addition, a new dialogue between the armed group and the Spanish government seems even more distant after the latest ETA attack. However, a large part of Basque society has given its support to the PSOE –540,215 votes, the PP about 202,000 more than the second force and almost 238,000 more than the PNV– and it is conceivable that this support has been directed to Zapatero for dialogue and not to the path of illegalization.
The PNV itself has said that it is not the same as the government of the PP or PSOE in Madrid, and convinced of the victory of José Luis Rodríguez Zapatero, he put the cards on the table during the campaign. After all, during the four years the government has had the support of the PNV for the approval of the Spanish budgets – and later of the PSOE for the approval of the Basque Government – and the nationalists, despite their poor results – which have lost almost 120,000 votes – know that this time they can also be the key. In fact, in addition to the PSOE and the PP, the PNV and the CiU are the only ones who have managed to form a parliamentary group, and in order to allow governance the PSOE will surely seek agreements in these two aspects. The PNV has made it clear that he is very willing to agree to the pacts and that if it can be the key, he will try to make a profit. First, probably in the area of management (budgets, competences...) and then in the area of macropolitics, since the members of the party have insisted on negotiating and meeting with the president in order to be able to carry out the popular consultation on October 25.
The other nationalist group that will be represented in the Congress will be Navarra Bai. He has managed to maintain his seat with a slight increase in votes and percentages; there has been hardly any change in Navarre. In contrast, for the first time in its 22-year history, EA will have no representation in the Spanish Congress after losing 30,942 votes in relation to data from four years ago. Like EAJ and the EU, EA blames bipartisanship on the one hand and ETA’s attack on the other, but its downward trend is not new: even in last year’s municipal and provincial elections it ran without EAJ and obtained fewer votes than in 2004 (about 11,250 less).
This time the EA has proclaimed its independence aloud from the PNV and criticized the latter’s position in Spain, but several party members are beginning to realize that the separation of their party from the PNV is difficult for many voters and now it is difficult for them to regain their own identity. Martín Aranburu, EA’s own Biscay list leader for the Congress, has said that the coalitions with the PNV have been nothing more than an obstacle and an annoyance for his party. We’ll have to see which way they go in the future.
The EU, like the UIA in Spain, has been a net victim of bipartisanship and Aralar has also obtained almost 8,900 votes less than four years ago – then in coalition with Zutik. In fact, Aralar has expressed his support for the Basque Country Bai all-inclusive coalition, observing the poor results of the patriots: Among the PP, UPN, PSE and PSN, 875,000 votes have been won and the estimates of the PNV, NaBai, EA, Aralar and the patriotic left only add up to 620,000. The difference is great and although people vote differently for the elections in Spain and the Basque Country, it has revealed the need for unity among patriots.
Although it is difficult to distinguish traditional abstention from active abstention, the data have left us with some clues. In the Southern Basque Country, the abstention rate was 33.27% – 24.63% in the Spanish State – almost 9 points higher than in the previous four years, especially in Gipuzkoa (41.66%). In 2000, when the Union called for abstention, it was 35.2% in the Southern Basque Country. It would be foolish to abandon the strength that the Nationalist Left has once again shown, and although it will not have a sphere of influence in the Spanish political institutions, it will be necessary to see if the meetings between the parties will resume, that is, if in the next four years the Spanish Government will be ready to resume talks with the Nationalist Left. In spite of the fact that it is becoming routine, it has not ceased to be very serious that the party that is the choice of thousands of people continues to be illegalized and, unfortunately, this lack of normalization has also been repeated in these elections.
For the first time in its history, the PSE has won in all three territories of the Basque Country. It has been particularly surprising in Bizkaia, the traditional stronghold of the PNV, where the PSE has also won in votes (with a margin of more than 35,000) and in deputies (1 more). Biscay elected a deputy less than four years ago, the nationalists have lost him and have therefore ceased to be the first force for the first time. The other territory that surprised us was Gipuzkoa: The upward trend of 2004 and last year has been maintained by the PSE – the only party that has won votes – and has thwarted EA’s chances of getting the seat, which has lost a lot of votes – more than 40% compared to four years ago. In Álava, according to the forecasts, the seats have remained the same, and even here the socialist party has been the only party that has won the votes. Finally, in Navarre, the UPN has once again been the winner, but it has not fulfilled its objective of obtaining the third seat, since the PSN has managed to maintain the results of four years ago. Thus, it has not been affected by the crisis that arose in the PSN after the decision not to join NaBai after last year’s foral elections.
The PNV itself has said that it is not the same as the government of the PP or PSOE in Madrid, and convinced of the victory of José Luis Rodríguez Zapatero, he put the cards on the table during the campaign. After all, during the four years the government has had the support of the PNV for the approval of the Spanish budgets – and later of the PSOE for the approval of the Basque Government – and the nationalists, despite their poor results – which have lost almost 120,000 votes – know that this time they can also be the key. In fact, in addition to the PSOE and the PP, the PNV and the CiU are the only ones who have managed to form a parliamentary group, and in order to allow governance the PSOE will surely seek agreements in these two aspects. The PNV has made it clear that he is very willing to agree to the pacts and that if it can be the key, he will try to make a profit. First, probably in the area of management (budgets, competences...) and then in the area of macropolitics, since the members of the party have insisted on negotiating and meeting with the president in order to be able to carry out the popular consultation on October 25.
The other nationalist group that will be represented in the Congress will be Navarra Bai. He has managed to maintain his seat with a slight increase in votes and percentages; there has been hardly any change in Navarre. In contrast, for the first time in its 22-year history, EA will have no representation in the Spanish Congress after losing 30,942 votes in relation to data from four years ago. Like EAJ and the EU, EA blames bipartisanship on the one hand and ETA’s attack on the other, but its downward trend is not new: even in last year’s municipal and provincial elections it ran without EAJ and obtained fewer votes than in 2004 (about 11,250 less).
This time the EA has proclaimed its independence aloud from the PNV and criticized the latter’s position in Spain, but several party members are beginning to realize that the separation of their party from the PNV is difficult for many voters and now it is difficult for them to regain their own identity. Martín Aranburu, EA’s own Biscay list leader for the Congress, has said that the coalitions with the PNV have been nothing more than an obstacle and an annoyance for his party. We’ll have to see which way they go in the future.
The EU, like the UIA in Spain, has been a net victim of bipartisanship and Aralar has also obtained almost 8,900 votes less than four years ago – then in coalition with Zutik. In fact, Aralar has expressed his support for the Basque Country Bai all-inclusive coalition, observing the poor results of the patriots: Among the PP, UPN, PSE and PSN, 875,000 votes have been won and the estimates of the PNV, NaBai, EA, Aralar and the patriotic left only add up to 620,000. The difference is great and although people vote differently for the elections in Spain and the Basque Country, it has revealed the need for unity among patriots.
A strong abstention
Although it is difficult to distinguish traditional abstention from active abstention, the data have left us with some clues. In the Southern Basque Country, the abstention rate was 33.27% – 24.63% in the Spanish State – almost 9 points higher than in the previous four years, especially in Gipuzkoa (41.66%). In 2000, when the Union called for abstention, it was 35.2% in the Southern Basque Country. It would be foolish to abandon the strength that the Nationalist Left has once again shown, and although it will not have a sphere of influence in the Spanish political institutions, it will be necessary to see if the meetings between the parties will resume, that is, if in the next four years the Spanish Government will be ready to resume talks with the Nationalist Left. In spite of the fact that it is becoming routine, it has not ceased to be very serious that the party that is the choice of thousands of people continues to be illegalized and, unfortunately, this lack of normalization has also been repeated in these elections.
Surprises by territories
For the first time in its history, the PSE has won in all three territories of the Basque Country. It has been particularly surprising in Bizkaia, the traditional stronghold of the PNV, where the PSE has also won in votes (with a margin of more than 35,000) and in deputies (1 more). Biscay elected a deputy less than four years ago, the nationalists have lost him and have therefore ceased to be the first force for the first time. The other territory that surprised us was Gipuzkoa: The upward trend of 2004 and last year has been maintained by the PSE – the only party that has won votes – and has thwarted EA’s chances of getting the seat, which has lost a lot of votes – more than 40% compared to four years ago. In Álava, according to the forecasts, the seats have remained the same, and even here the socialist party has been the only party that has won the votes. Finally, in Navarre, the UPN has once again been the winner, but it has not fulfilled its objective of obtaining the third seat, since the PSN has managed to maintain the results of four years ago. Thus, it has not been affected by the crisis that arose in the PSN after the decision not to join NaBai after last year’s foral elections.
Aurkariaren etengabeko ernegazioaren laguntzaz lortutako garaipena (Garbiñe Ubeda Goikoetxea)
José Luis Rodríguez Zapaterok bikain gainditu ditu hauteskundeotan ipini dizkioten oztopoak. Eskuin politiko nahiz mediatikoak agintera istripuz –alegia, martxoaren 11ko atentatuen ondorioz– heldu izana behin eta berriz leporatu izan badio ere, ezin uka PSOEk Moncloan jarrai dezan harilkatu duen estrategia aproposa izan ez denik.
Lehenik eta behin, PP alderdia zentro epeletik eskuin muturrera irristatzeraino bultzatu izana aitortu behar zaio ongi asmatutako kolpeen artean, Mariano Raxoi jaunak lideratzen duen alderdiaren joera nagusia Espainiako apezpikurik atzerakoienekin, eskubide sozialen murrizketekin, frankismoaren oinordekoekin garbi identifikatzea. Eta horrekin batera, bipolarizazioaren tentsioa, batez ere ERCren estropozua, IUren amiltzea eta Gaspar Llamazaresen dimisioa ekarri dituena, haren alde jartzea. Bigarren lorpen esanguratsua, gai ekonomiko eta sozialetan indarrean jarritako programek beste lau urtetako luzapena merezi dutela sinestaraztea.
José Luis Rodríguez Zapaterok gidatuko duen gobernu berriak, gehiengo erosoagorik lortu ez duen neurrian, aurreko legealdiko moldeetatik hurbil jarraituko duela dirudi. Nazionalistek lortutako emaitza kaskarren ondorioz kongresuko aulkien koloreak nabarmen aldatuko baldin badira ere, haien sostengua beharko baitu aurrera begiratzeko. Eta, bestalde, ekonomiaren makaltzea, langabezia eta inflazioa mahai gainean izango ditu berdin, hausteskundeetako zurrunbiloa bere onera etortzen denean. Lau urteotan egindako akatsak agudo zuzenduko zituela agindu zien espainiarrei garaipenaren berotasunean.
Haize berritzaileak nondik joko duen aipatzen hasita, Madrilgo politika ukituko duen aldaketa esanguratsuenetako bat PPren ildotik agertzea espero dute adituek. Etengabeko krispazioak, salbuespenik gabeko ernegazioak eta leporatzeak, nahita nahiezko erasoak alderdiari orain dela lau urte baino boto gehiago eman dizkion arren, aurkaria bazterrean uzteko estrategia gisa huts egin baitiote Mariano Raxoiri. Eta dagoeneko bigarren porrota du. Ikuskizun da, PPren lidergoari ezinegonik eragingo ote dion, eta eragiten badio, maniobratzeko zer nolako aukerak zabalduko zaizkion Zapateroren Gobernuari.
Lehenik eta behin, PP alderdia zentro epeletik eskuin muturrera irristatzeraino bultzatu izana aitortu behar zaio ongi asmatutako kolpeen artean, Mariano Raxoi jaunak lideratzen duen alderdiaren joera nagusia Espainiako apezpikurik atzerakoienekin, eskubide sozialen murrizketekin, frankismoaren oinordekoekin garbi identifikatzea. Eta horrekin batera, bipolarizazioaren tentsioa, batez ere ERCren estropozua, IUren amiltzea eta Gaspar Llamazaresen dimisioa ekarri dituena, haren alde jartzea. Bigarren lorpen esanguratsua, gai ekonomiko eta sozialetan indarrean jarritako programek beste lau urtetako luzapena merezi dutela sinestaraztea.
José Luis Rodríguez Zapaterok gidatuko duen gobernu berriak, gehiengo erosoagorik lortu ez duen neurrian, aurreko legealdiko moldeetatik hurbil jarraituko duela dirudi. Nazionalistek lortutako emaitza kaskarren ondorioz kongresuko aulkien koloreak nabarmen aldatuko baldin badira ere, haien sostengua beharko baitu aurrera begiratzeko. Eta, bestalde, ekonomiaren makaltzea, langabezia eta inflazioa mahai gainean izango ditu berdin, hausteskundeetako zurrunbiloa bere onera etortzen denean. Lau urteotan egindako akatsak agudo zuzenduko zituela agindu zien espainiarrei garaipenaren berotasunean.
Haize berritzaileak nondik joko duen aipatzen hasita, Madrilgo politika ukituko duen aldaketa esanguratsuenetako bat PPren ildotik agertzea espero dute adituek. Etengabeko krispazioak, salbuespenik gabeko ernegazioak eta leporatzeak, nahita nahiezko erasoak alderdiari orain dela lau urte baino boto gehiago eman dizkion arren, aurkaria bazterrean uzteko estrategia gisa huts egin baitiote Mariano Raxoiri. Eta dagoeneko bigarren porrota du. Ikuskizun da, PPren lidergoari ezinegonik eragingo ote dion, eta eragiten badio, maniobratzeko zer nolako aukerak zabalduko zaizkion Zapateroren Gobernuari.
Porrotaren zergatiak (Baleren Bakaikoa)
Azpimarratu behar da hauteskunde orokor hauek ez direla batere normalak izan. Hori begibistakoa izan da edozein aldetik begiratuta. Alderdien Lege antidemokratikoa zorrotz aplikatu da eta Batasuna, EHAK eta EAE-ANV jokoz kanpo utzi dituzte, eta ahotsik gabe geratu da Hego Euskal Herriko hiritarren zati handi bat. Gero, abstentzioaren deia luzatu zuen ezker abertzaleak. Abstentzio horren deia ETAk gogortu zuen eta jakina, ETAk honelako deia egiten duenean, kirioak dantzan jartzen dira. Zer esanik ez agintean dagoen alderdiko militante xume bat hiltzen badu. Horrek guztiak, demokraziaren itxura eraldatuta utzi zuen, eta zer esan euskal sozialismorantzako bideaz, sozialismora heltzeko langile xumeak hil behar badira; zaila benetan ulertzea.
Emaitzei buruz esan behar da herritarren zati esanguratsu bati eskatzen bazaio bozik ez emateko, normala dela parte hartzea urritzea, nahiz eta Nafarroan hainbeste ez nabarmendu. Hala ere, zenbaki horiek kontabilizatzea ez da batere erraza izango, abstentziorako deialdia egin dutenak horretan saiatuko diren arren.
Kanpaina estatu osoko bi alderdien arteko lehia bezala planteatu dute eta gehienok amua irentsi dugu. EAJ bera ere jokoz kanpo bezala ibili da, nahiz orain arte, EAEn bederen, alderdi nagusia izan. Bazirudien PSE-EEri protagonismoa utzi nahian zebilela, beldurtuta balego bezala, planteatu dituen erronkak direla-eta. Ondorioz, bai EAJ, baita CIU, ERC eta BNG irentsita bezala geratu dira. Saltsa horretan NaBai-k bereari eutsi dio, erraz gainera, eta hori positiboki baloratzekoa da. Eredu izan beharko luke abertzaleontzat datozen garaietarako alderdikeria gainditu nahi badugu eta herritarren interesei eta nahiei erantzun egokia eman.
Berriro, hautesle euskaldunok aukera ederra galdu dugu Madrilen ordezkari boteretsu bat lortzeko. Izan ere, herriaren interesen ikuspegitik EAJ, EA, EB-Berdeak eta Aralarri elkarrekin joateko eskatu zitzaien, horrela euskal talde indartsu bat posible izango zelako datozen erronkei aurre egiteko. EAJk muzin egin zion eta horren ordaina hemendik aurrera jasoko dugu, ezin izango baitugu edo oso zaila izango baitzaigu erabakitzeko eskubidea gauzatzea. Horretaz gain, EA desagertu egin da Madrileko foroan; suarekin jokatu dute behin eta berriro eta azkenean erre egin dira.
Espainiako bi alderdiek fronte nazionala osatu dute periferiako nazioen aurka, nahiz bestelako itxura eman. Aldiz, euskaldunok, Ipar Euskal Herrian ez bezala, ez gara gai izan “aitaren etxea defendatzeko”, berriro alderdikeria gailendu baitzaigu; emaitzak, Iparraldean eta Nafarroan, onak; EAEn, kaskarrak, EAJrenak barne. Badaukagu zer ikasi bi herrialde horietan eta are gehiago Quebeceko abertzaleengandik.
Emaitzei buruz esan behar da herritarren zati esanguratsu bati eskatzen bazaio bozik ez emateko, normala dela parte hartzea urritzea, nahiz eta Nafarroan hainbeste ez nabarmendu. Hala ere, zenbaki horiek kontabilizatzea ez da batere erraza izango, abstentziorako deialdia egin dutenak horretan saiatuko diren arren.
Kanpaina estatu osoko bi alderdien arteko lehia bezala planteatu dute eta gehienok amua irentsi dugu. EAJ bera ere jokoz kanpo bezala ibili da, nahiz orain arte, EAEn bederen, alderdi nagusia izan. Bazirudien PSE-EEri protagonismoa utzi nahian zebilela, beldurtuta balego bezala, planteatu dituen erronkak direla-eta. Ondorioz, bai EAJ, baita CIU, ERC eta BNG irentsita bezala geratu dira. Saltsa horretan NaBai-k bereari eutsi dio, erraz gainera, eta hori positiboki baloratzekoa da. Eredu izan beharko luke abertzaleontzat datozen garaietarako alderdikeria gainditu nahi badugu eta herritarren interesei eta nahiei erantzun egokia eman.
Berriro, hautesle euskaldunok aukera ederra galdu dugu Madrilen ordezkari boteretsu bat lortzeko. Izan ere, herriaren interesen ikuspegitik EAJ, EA, EB-Berdeak eta Aralarri elkarrekin joateko eskatu zitzaien, horrela euskal talde indartsu bat posible izango zelako datozen erronkei aurre egiteko. EAJk muzin egin zion eta horren ordaina hemendik aurrera jasoko dugu, ezin izango baitugu edo oso zaila izango baitzaigu erabakitzeko eskubidea gauzatzea. Horretaz gain, EA desagertu egin da Madrileko foroan; suarekin jokatu dute behin eta berriro eta azkenean erre egin dira.
Espainiako bi alderdiek fronte nazionala osatu dute periferiako nazioen aurka, nahiz bestelako itxura eman. Aldiz, euskaldunok, Ipar Euskal Herrian ez bezala, ez gara gai izan “aitaren etxea defendatzeko”, berriro alderdikeria gailendu baitzaigu; emaitzak, Iparraldean eta Nafarroan, onak; EAEn, kaskarrak, EAJrenak barne. Badaukagu zer ikasi bi herrialde horietan eta are gehiago Quebeceko abertzaleengandik.
Anjel Lertxundi: "Ibarretxeren asmoak kolpe handia hartu du"
Hauteskundeen emaitzak eskuan, zein da zure balorazioa?
Lehendabizi azpimarratuko nukeena da Euskal Autonomia Erkidegoan indar abertzaleen arazoak jada nabarmentzen ari zirela aurreko hauteskundeetatik, behintzat garai batean zuten hegemonia mantentzeko. Nafarroan berriz, indar abertzaleek eusten diote azkeneko boladako tendentziari. Hori da nire ustez azpimarragarriena: EAk bere parlamentaria galtzea, batetik eta EAJk beste bat galtzea, eta batez ere Bizkaiko nagusigoak hegemonia galtzeak esan nahi du Ibarretxek zeukan asmoak nolabait kolpe handia hartu duela.
Ikusiko dugu datozen hilabeteetan zer gertatzen den horrekin, eta baita ere PSOErekin nolako akordio edo desakordioak dituen. EAJk nondik joko duen momentu honetan ikustekoa izango da, eta alde horretatik nik uste dut interes politiko handia duela kontu horrekin.
Xabier Aierdi: "Abertzaletasunak ezin ditu hain amets handiak eduki"
Zerk deitu dizu arreta?
PSOEk irabazi egin du, baina oso garrantzitsua da oraindik PPk duen oinarria. Nahiz eta diferentzia mantendu diputatuetan, ikusten da eskuma oso mobilizatua dagoela eta ezkerrak baduela orokorrean zer pentsatu, boto asko galdu baititu. Gurera etorrita, EAJren gainbehera nabarmena izan da, eta nik uste dut udal hauteskundeetan ikusi zena berriro ikusi dela: pentsatzeko une bat zabaldu behar du eta bere proiektua zein den ikusi. Nahiz eta oso zaila izan duen oraingo hauteskundeetan: ez zeukan oso argi zertara jokatu behar zuen. Subiranotasunean ezin du ezker abertzale ezberdinek baino erradikalagoa izan; moderazioan ere ezin zezakeen jokatu. Neurri batean Lehendakariaren plana lur jota geratu da, oinarririk gabe. Gainerakoan, ANVk bere oinarri hautesleari eutsi egin dio. Eta orokorrean esango nuke abertzaletasunak atzera egin duela: gero eta presentzia eskasagoa du, 7 diputatu ditu 23tik eta abertzaletasunak pentsatu beharko du bere estrategiak nola eraman aurrera, ezin baititu hain amets handiak eduki benetan duen indar errealerako.
Demokraziaren garaipena (Ainhoa Aznarez)
Nahiz eta ETAk bere azken atentatuarekin hauteskunde orokorrak baldintzatu nahi izan, demokrata garen guztiok gure bozekin bakean uzteko ozenki esan diogu. Sandra Carrascok bidalitako mezua geureganatu eta erantzukizunez jokatu dugu. Ezin zen bestelakorik egin.
Aurre-kanpainan eta kanpainan ere ikusi izan dugu alderdi sozialistak sostengu handiagoa jaso duela, baita telebistetan eginiko aurrez aurrekoetan ere. Ondorioz, hautesleen artean sostengu zabalagoa jaso du Rodríguez Zapaterok atzo ospatutako hauteskundeetan. Baina alderdi sozialistak ez ditu hauteskundeak azken hamabost egun hauetan irabazi. Azken lau urteotan eginiko lanek emaitza positiboa eman diote PSOEri. Ez dugu ahaztu behar, Rodríguez Zapateroren lehen ekintza Iraketik tropak ekartzea izan zela, gerra ilegal hartatik urruntzeko.
Bestalde, emakumeon legealdia izan da: emakumearen kontrako indarkeriaren legea, berdintasunaren legea, jaioberrientzat dirulaguntzak, eta abar.
Baina Rodríguez Zapaterok gazteentzat ere politikak egin ditu baita gure nagusientzat ere. Hori guztia, aurrean alderdi popularrak egindako oposizio zikinarekin. Martxoaren 9ko gauetik jakingo du Rajoyk horrelako jokaerek ez dituztela Moncloako ateak irekitzen, biztanleria bizikidetzaren alde dagoelako krispazioaren alde egon beharrean. Gauza bera ERC, EAJ eta gainontzeko alderdi abertzaleei: azken emaitzek gogoetaren bat egitera eraman beharko ditu. Sektarismoak eta estatuari botatzen zaizkien erronkek ez dakarte irtenbiderik, Kongresuan dituzten eserlekuak galtzera eraman baititu.
Aurre-kanpainan eta kanpainan ere ikusi izan dugu alderdi sozialistak sostengu handiagoa jaso duela, baita telebistetan eginiko aurrez aurrekoetan ere. Ondorioz, hautesleen artean sostengu zabalagoa jaso du Rodríguez Zapaterok atzo ospatutako hauteskundeetan. Baina alderdi sozialistak ez ditu hauteskundeak azken hamabost egun hauetan irabazi. Azken lau urteotan eginiko lanek emaitza positiboa eman diote PSOEri. Ez dugu ahaztu behar, Rodríguez Zapateroren lehen ekintza Iraketik tropak ekartzea izan zela, gerra ilegal hartatik urruntzeko.
Bestalde, emakumeon legealdia izan da: emakumearen kontrako indarkeriaren legea, berdintasunaren legea, jaioberrientzat dirulaguntzak, eta abar.
Baina Rodríguez Zapaterok gazteentzat ere politikak egin ditu baita gure nagusientzat ere. Hori guztia, aurrean alderdi popularrak egindako oposizio zikinarekin. Martxoaren 9ko gauetik jakingo du Rajoyk horrelako jokaerek ez dituztela Moncloako ateak irekitzen, biztanleria bizikidetzaren alde dagoelako krispazioaren alde egon beharrean. Gauza bera ERC, EAJ eta gainontzeko alderdi abertzaleei: azken emaitzek gogoetaren bat egitera eraman beharko ditu. Sektarismoak eta estatuari botatzen zaizkien erronkek ez dakarte irtenbiderik, Kongresuan dituzten eserlekuak galtzera eraman baititu.
Iñaki Antiguedad: "Gogoeta egin beharra dago, ez hainbeste helburuez, helbideez baizik"
Zer iruditu zaizkizu hauteskundeen emaitzak?
Batetik interesatu egiten zait abstentzioa zertan gauzatu den, nik gertuen daukadan sentsibilitate politikoa kanpoan geratu delako. Igandekoa ez da, batzuek esan duten moduan, "demokraziaren jaia" izan. Abstentzio maila ikusita badirudi eutsi egin zaiola azken hauteskunde autonomikoetan eta foraletan egon zen kopuruari: 165.000 eta 170.000 ingurukoa izan da abstentzioa. Dena dela kezkatu egiten nau neurri batean ezker abertzaleak izan duen babesa beste batzuetan askoz ere handiagoa izan delako. Gogoeta egin beharra dago, ez hainbeste helburu politikoez helbide politikoez baizik: ez ote dugun politika egiten sektore bati begira bakarrik, konbentzituta eusten dion sektoreari begira, alegia.
Bigarren ondorioa da Espainia presenteago egon dela azken hauteskundeetan. Tsunami bipartidistaz hitz egingo da, bipolarizazioaz, baina hemengo indar politiko abertzaleek ere badute errua horretan, joko horretan sartu direnek behinik behin: kanpainan eman duten mezua izan da inportantea dela Madrilen egotea. Nik uste garrantzi handiegia eman zaiola Madrilen egoteari eta hori kontuan hartuta ulertzekoa da hainbat jendek esatea: "Madril hain inportantea bada ez noa nire botoa kopiari ematera, jatorrizko bertsioari baizik". Nik uste talde soberanistek horren inguruko gogoeta egin beharko luketela.
Aingeru Epaltza: "Atentatuak NaBairen aukerak hautsi ditu"
Egin ezazu hauteskundeen balorazioa.
Ematen zuen foru hauteskundeetan gertatutakoak halako ondorioren bat izango zuela botoetan, baina Nafarroako mapa politikoan boto bakar batzuk besterik ez dira mugitu 2004tik hona. Diferentzia bakarra da abstentzioa pixka bat igo dela, baina %3ra ez da ailegatzen, bakarrik mendialdeko herri batzuetan nabarmendu da, segur aski ezker abertzaleak duen kontrolak funtzionatu duelako.
Garbi dagoena da NaBaik PSOEren bizkar igotzeko zituen aukerak ostiraleko atentatuaren efektuak hautsi dituela, eta baita kanpainan bi hautagai besterik ikusi ez izanak. Dena dela, azpimarratzekoa da NaBai dela Hego Euskal Herriko indar abertzaleen artean eutsi dion bakarra. Horrek pentsarazi beharko lieke gainerako alderdi abertzaleei eramaten ari diren politika egokia ote den, eta pertsona batek egun batean EAJri eta bestean PSOEri botoa ematen dionean ez ari ote den zerbait gertatzen; Arabakoa ikaragarria da alde horretatik.
Estatuan bipartidismoak erloju batek bezala funtzionatu du, IUk igual berdeago bilakatu beharko luke gorriago baino. Niretzat PSOE igotzea ez da ustekabea izan, baina aldi berean PP igotzea bai. Zer legegintzaldi izango dugun? Auskalo. Baina Zapaterori laguntza nazionalismo katalan eta euskaldunetik baino ez zaio etorriko eta ikusteko dago nola baldintzatuko duen horrek bere agintaldia.
Hauteskundeak, zertarako? (Eider Rodriguez)
Hauteskundeak pasata, zenbakien fribolizazio garaia dator. Telebista saio bereziak, egunkari gizenak, monografikoak, zenbakien interpretazioa, azalpena, zuriketa, aldarria, ezkutaketa… Betikoa.
Hauteskundeek eta futbol ligak antza handia dute: norgehiagoka amaitutakoan, guztiak jarraitzen du bezperan legez. Baita Reala bigarren mailara jaitsita ere, oroitzen zarete? Zertan da iragartzen zen hekatonbea? Guztiak jarraitzen du berdin: zaleak zale izaten segitzen du, eta arerioak arerio. Finean, golak eta bozak gorabehera, sistemak, urradurarik txikiena ere ez du nabarituko. Euskal Herriaren –eta Europaren– ezaugarri politikorik gaiztoena, izan ere, gauzak errotik aldatzeko ezintasuna da: ez du askorik axola botoa nori eman, beti berberek agintzen baitute, alegia: beraiek! Norbaitek esan zuen bezala: berdin dio zer gertatzen den, beti irabazten du Real Madrilek.
Ezker abertzaleak historikoki izan du harreman zaila hauteskundeekin, seguruenik, lehendik aipatutako ezintasunak, parte-hartzea antzu bilakatzen duelako. Beldurgarriagoa dena: egoera betikotu egiten du, parte-hartze hutsak zilegitasuna ematen baitie hauteskundeei. Guzti-guztiok geure hautetsiak zakur lasterketa honetan abian jartzerik badugu, zertaz kexu egin? Ze aurpegi klase jarri behar dugu gero, hauteskunde hauek "ez direla geureak" esaterako orduan? Hobe, honenbestez, lasterketa hasi aurretik lasterketaren legeak salatu, eta Ezker Abertzaleak parte hartzeari uko egingo balio. Alta, independentziaren aldeko mugimendu politikoak zakur lasterketa horretan korritzea hobetsi du azken urteotan… lasterketatik kanporatua izan den arte. "Eta ez gero zaunkarik egin! Badakizue lasterketa zein araudia geureak direla!".
Eta orain zer?
Hainbeste urteren ondoren, zer? EAJri boza ematen zioten askok, PSOEri eman diote. Azken finean, guztiak berdin jarraituko badu, jatorrizkoa eta kopiaren artean hautatu behar bada, hobe lehenengoarekin gelditu. Erakargarriagoa da-eta irabazleari botoa eman eta "hauteskunde festa"n zer ospatua izatea. Turutak eta serpentinak Cibelesi begira jarri behar badira ere.
Hauteskundeek eta futbol ligak antza handia dute: norgehiagoka amaitutakoan, guztiak jarraitzen du bezperan legez. Baita Reala bigarren mailara jaitsita ere, oroitzen zarete? Zertan da iragartzen zen hekatonbea? Guztiak jarraitzen du berdin: zaleak zale izaten segitzen du, eta arerioak arerio. Finean, golak eta bozak gorabehera, sistemak, urradurarik txikiena ere ez du nabarituko. Euskal Herriaren –eta Europaren– ezaugarri politikorik gaiztoena, izan ere, gauzak errotik aldatzeko ezintasuna da: ez du askorik axola botoa nori eman, beti berberek agintzen baitute, alegia: beraiek! Norbaitek esan zuen bezala: berdin dio zer gertatzen den, beti irabazten du Real Madrilek.
Ezker abertzaleak historikoki izan du harreman zaila hauteskundeekin, seguruenik, lehendik aipatutako ezintasunak, parte-hartzea antzu bilakatzen duelako. Beldurgarriagoa dena: egoera betikotu egiten du, parte-hartze hutsak zilegitasuna ematen baitie hauteskundeei. Guzti-guztiok geure hautetsiak zakur lasterketa honetan abian jartzerik badugu, zertaz kexu egin? Ze aurpegi klase jarri behar dugu gero, hauteskunde hauek "ez direla geureak" esaterako orduan? Hobe, honenbestez, lasterketa hasi aurretik lasterketaren legeak salatu, eta Ezker Abertzaleak parte hartzeari uko egingo balio. Alta, independentziaren aldeko mugimendu politikoak zakur lasterketa horretan korritzea hobetsi du azken urteotan… lasterketatik kanporatua izan den arte. "Eta ez gero zaunkarik egin! Badakizue lasterketa zein araudia geureak direla!".
Eta orain zer?
Hainbeste urteren ondoren, zer? EAJri boza ematen zioten askok, PSOEri eman diote. Azken finean, guztiak berdin jarraituko badu, jatorrizkoa eta kopiaren artean hautatu behar bada, hobe lehenengoarekin gelditu. Erakargarriagoa da-eta irabazleari botoa eman eta "hauteskunde festa"n zer ospatua izatea. Turutak eta serpentinak Cibelesi begira jarri behar badira ere.